Pariat una domìniga merie normale, de repente però, un’òmine at iscutu una turta contra sa Gioconda e, a giudicare dae sos rastros abarrados subra de su bidru blindadu chi amparat s’òberamastra de Leonardo da Vinci cunservadu a su Louvre de Parigi, si trataiat de una turta a sa napa.

S’autore, trassadu de fèmina, s’est acurtziadu a s’òpera sètzidu in una cadrea a rodeddas, cunditzione chi l’at permìtidu de colare a in antis de sa àteras persones – belle 30.000 a sa die – chi inghìriat, puru si a distàntzia de seguridade, sa Monna Lisa. Desuncuna s’òmine s’est artziadu a sa lestra de sa cadrea e at impriastadu su bidru cun su durche, abboghinende frases ambientalistas, faghende rùere a terra un’òmine de sa seguridade.

Sas guàrdias l’ant atzapadu e l’ant iscortadu a s’esternu. Sos prepostos posca ant limpiadusu bidru blindadu, costruidu pro resistire a  àteros solletzitos prus graes. Deghinas sos vìdeos sunt istados difusos in internèt e sunt devènnidos deretu virales in sos canales de sas retes sotziales. In sas imàgines, si bidet s’autore de su gestu chi abbòghinat in frantzesu a sos visitadores: «B’at persones chi chircant de distrùere sa terra. Pensa a sa Terra! Deo immoe l’apo fatu». Su Louvre no at galu cummentadu.

Non si tratat de sa prima bia chi sa Gioconda est istada iscalabrada, a banda sa fura clamorosa acontèssidu intre su 20 e su 21 austu 1911, a òpera dae s’italianu Vincenzo Peruggia, ex-impreadu de su museu. Durante sa Prima e sa Segunda Gherra Mundiale, sa pintura realizada dae Leonardo da Vinci in una tàula in linna de pioppo, de dimensiones 51 x 76 tzentìmetros, fiat istadu iscostiadu dae su Louvre e cunservadu in logos seguros pro evitare chi esseret destruidu dae sas bombas.  In su 2011, una fèmina de orìgines russas aiat iscutu unauna tzìchera de tè bòida, s’identidade no est istada rivelada e mancu sos motivos sunt istados mai craridos.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Casteddu, si ponet in lughe commente unu faru de abbonidade in sa Sardigna de oe. S’urtimu esamene de sos elementos chi at frunidu su Dipartimentu de sas finantzias de su Mef, contat chi custa cittade incantadora est supra de sa lista po redditu mesanu,annodditandesi commente s’unica in sa regione chi tenet unu redditu mesanu pius
fungudu de sa media natzionale. Bell’e gai, custa realtade luminosa est accumpanzada dae umbras de differentzias de accolomia, commente evidentziadu dae sa situassione de Carbonia, sa cale, a su contrariu, est sa cittade pius male posta po su redditu.

In su cuadru de s’accolomia chi b’est in sas dichiaras de sos redditos de su 2023 chi faghent riferimentu a sos redditos de su 2022, bessint a pizzu differentzias importantes in s’accolomia de sa Sardigna e de tottu s’Italia.
Bell’e chi una creschida bassa de s’accolomia, su redditu mesanu supra su cale si pagant sas tassas in Sardigna, est de 19.411,35 euros, registrande unu creschimentu de su 4,4% supra de s’annu passadu. Bell’e chi custu creschimentu est sutta de sa media natzionale, chi marcat unu pius fungudu 7,4%, e est attesu meda dae sos datos de sa Lombardia, chi est sa prima po redditu mesanu in pius, po donzunu, cun d’unu +10,8%.

In d’unu cunfruntu a livellu natzionale, sa Sardigna si ponet a metade de sa lista po redditu mesanu, ma cando si cunfruntat cun sa Lombardia, sa distanzia est pius evidente: su redditu mesanu de sa Sardigna est solu su 72% de cussu de sa Lombardia. Custa differentzia, mancari non siat unu ispantu, po Mauro Carta, presidente de sas Acli regionales de sa Sardigna, est una porfia de s’accolomia totta de affrontare.

Sos meccanismos regionales non sunt solos, ma si reflettent in su cunfruntu natzionale. Mentres sa Calabria est a sos urtimos postos de sa lista po redditu mesanu, regiones commente sa Provintzia autonoma de Bolzano, su Lazio,s’Emilia Romagna e su Piemnote, sunt a sos primos postos cun redditos po donzunu pius artos de 24.000 euros.

Bell’e chi sos isforzos po sa creschida de s’accolomia, sa creschida de su redditu mesanu in Sardigna est de sos pius modestos, cun solu sa Liguria e s’Umbria chi tenent una creschida pius bassa cun su (+3,9%). Sas regiones
cun sa creschida pius arta sunt sa Lombardia, su Lazio e sa Valle d’Aosta, mancari custa creschida siat bistada giai mandigada dae su creschimentu de sos pretzios.

In pius, sos istudios supra su redditu dispostu de sas famiglias chi consumant, evidentziant una realidade meda pius cumplessa. Sa Sardigna est a su postu 14 supra de 20 regiones, cun d’unu redditu disponibile po donzunu chi est solu s’84,9% de cussu de s’italianu mediu. Custu cheret narrere chi mentres un’italianu mediu tenet apparitzadu 100 euros po sas ispesas, unu sardu mediu nde tenet solu 84,9.

Custos datos non solu mustrant unu retrattu de s’accolomia de sa Sardigna, ma pesant puru chistiones de sa sociedade e de s’accolomia importantes meda, chi dimandant una particulare attentzione dae parte de su Guvernu e de sa sotziedade tzivile. Sa frorentzia de Casteddu est de certu unu faru luminosu, ma est puru un’invitu po considerare e affrontare sas porfias de s’accolomia chi tambene trumentant medas atteras zuras de sa Regione.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22