Importante meda s’addòbiu chi s’assessora a sa Cultura de su Comunu de Samugheu, Elisabetta Sanna, at oaparitzadu chenàbura su 16 de nadale in sos locales de su MURATS – Museu regionale de s’Arte tèssile sarda, pro allegare de sos istereòtipos de gènere.

S’atopu est istadu fatu cun su coordinamentu de Loredana Rosa, presidente de s’assòtziu ogiastrinu Voltalacarta. Ant partetzipadu a su cumvegnu per sas assistentes sotziales Maria Giovanna Melis e Maria Chitti. Paris cun issas bi fiant peri unos cantos imprendidores de Samugheo: sa responsàbile de sa cantina de Neunele, s’enòloga Emanuela Flore, e Giuseppe Demelas, amministradore de MU, s’azienda de tessidura  apretziada a livellu internatzionale.

Su cunvegnu est istadu s’ocasione pro contare esperièntzias personales e de traballu, cun testimonias relativas a sos medas casos de sessismu e discriminatzione. Pro Loredana Rosa de Voltalacarta “sa luta a pregiudìtzios e istereòtipos est un’aficu chi totus e totus nois devimus assùmere in sa prima persone, a cumentzare dae s’annestru giai de piseddos, pro costruire una tzitadinàntzia prus giusta”

Giuseppe Demelas at contadu  s’esperièntzia de s’azienda MU, eredada dae sa mama tessidora Mariantonia Urru. In unu setore cunsideradu appannaggio esclusivu de sas fèminas, comente a sa tessidura, Samugheu est etzetzione sende chi bantat sa presèntzia de medas òmines chi si dèdicant a custa arte. Emanuela Floras, ùnica enòloga in Sardigna e intre sas pagas meda in Itàlia, at contadu s’àtera cara de sa medàllia, sende chi issa est una etzetzione in unu mundu pro su prus de òmines.  In prus de fàghere s’enòloga est devènnida amministradora delegada e Brand Ambassador de sa dita Moratti.

A sa dibata ant intervènnidu peri Debora Chitti e Maria Giovanna Melis, assistentes sotziales de su Comunu de Samugheu, chi ant contadu s’esperièntzia issoro in intro de sa realidade locale.

Importantes peri sos interventos de su pùblicu chi ant contadu fatos e acontessimentos de sessismu personales o de àteras persones de su logu. Dae s’atopu nd’est essidu a campu chi est importante parare barra a custos istereòtipos de genere e chi pròpiu sas fèminas chi nche l’ant fata a los bìnchere devent èssere de esèmpiu pro sas àteras. Loredana Rosa at acabbadu s’interventu cosa sua torrende gràtzias a  totu s’amministratzione comunale de Samugheu, bidda acanta esistint meda esèmpios de cabbale e bonas pràticas de sighire.

 “Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22