Sa Corona de logu, assemblea de is amministradores indipendentistas, at mandadu a totus is Consìgios comunales de Sardigna una motzione pro sa revocare sa tzitadinàntzia onorària dada a Benito Mussolini, in su tempus de is binti annos fascistas, dae is biddas e is tzitades sardas.
“Su sèberu chi nos nch’at giutu a custa motzione – iscrient in una nota de imprenta – tenet motivos èticos e polìticos. In is tempos de su regime fascista, ghiadu dae Benito Mussolini, ant violadu is valores pro cumprire is deretos tziviles, sotziales, polìticos e econòmicos, de ugualidade, de solidariedade e de paghe, sa dinnidade de is indivìduos, discriminende e persighende is tzitadinos cunforma a sessu, ratza, limba, religione, ideas polìticas e cunditziones sotziales”.
In piessignu, narant is amministradores, cun is leges mutidas ‘Leggi fascistissime’ de su 1925-28, su regime fascista, s’ideologia sua e is esponentes suos “nch’ant cantzelladu sa libertade de espressione e de manifestatzione de is ideas, sa libertade sindacale, su pluralismu polìticu e sa partzidura de is poderes de s’Istadu, furriende a s’imbesse is règulas de sa vida democràtica. Cun is leges ratziales, dae su 1938, su regime at introduidu discriminatziones mannas pro su pòpulu ebràicu, introduida italiana a su ochidòrgiu de milliones de persones in is campos de cuntzentramentu nazistas”.
In prus, sa Corona de Logu, cun custa initziativa, cheret donare lughe a su valore de su tìtulu de tzitadinàntzia onorària pro ddu dare a personalidades chi in sa vida issoro ant gherradu pro costoire o pro conchistare deretos e libertades, imbetzes de las negare o de nche las ispèrdere. “Ancora de prus, su còmpitu primàrgiu de s’istitutu comunale est su de promòvere s’isvilupu e su progressu tzivile, sotziale e econòmicu de sa populatzione, ispirende·si a is valores de sa libertade. In custu cuntestu, sa Corona de Logu promòvet sa rèvoca de sa tzitadinàntzia onorària a Benito Mussolini, non cun sa punna de nche cantzellare s’istòria, ma comente atzione simbòlica e augùriu, indiritzadu a is generatziones noas, a imparare dae is eventos istòricos pro su fràigu de unu cras lìberu e giustu pro su pòpulu sardu e pro s’ìsula nostra”.

Sa fine drammatiga de su zovanu benturzu Arricelli, pustis de su bolu attrividu dae sa Sardigna a sa Sicilia, nos ammentat sos arriscos de sos movimentos de ispartinadura de sos zovanos alabros.

Su destinu sou, interrumpidu cando fit bolande supra su mare in mesu de Punta Raisi e San Vito lo Capo, nos ponet daenanti a sa debilesa de custas creaduras magniffigas, in d’unu mundu semper pius bortadu a sos interessios de sos
omines.

Arricelli fit unu de sos 15 benturzos de sa colonia noa de su Sarrabus- Gerrei, e sa perdida sua est una disgrassia non solu po sa comunidade iscentifica chi lu compudabat, ma puru po tottus sos chi appretziant e si affuscant de sa rimunida de sos animales arestes.

Bell’e chi non tottu est perdidu. In su mentres chi pranghimos sa perdida de Arricelli, semus animados dae sos sutzessos e dae sa resistentzia de sos atteros membros de sa colonia de Villasalto. Su benturzu Sannicolò sighit s’iscumbattamentu de sa Sardigna, ispinghindesi cun atza in medas regiones de s’isula, cun su bentu chi che lu diat leare fintzas in Corsica.

A sa mattessi manera, sos atteros benturzos commente Sinnai,Ballao,Gerrei,Armungia,Quirra e Muravera, mustrant unu adattamentu chi surprendet meda, addurante po su pius tempus in sa sura de sos Sette Frades, ma iscumbattande puru iscroccas pius attesu, ma torrande semper a sa sicuresa de sa gabbia Forestas. S’azzudu de sos pastores, commente sos frades Aledda, est importante meda po garantire unu approvistamentu de cosa de pappare po sos benturzos.

Su rolu insoro non solu assicurat chi custas creaduras ispantosas potant bivere, ma azzuat puru a su sutzessu totale de su disignu po conservare sos benturzos, apparande unu ispartimentu ecologicu de sas carasas chi faghet bene siat a s’ambiente siat a sa comunidade locale.

In su mentre chi pranghimos sa perdida de Arricelli, rennovamos s’impignu nostru po diffendere e preservare sas zenias minettadas, pro itte atteras disgrassias commente custa si potant iscansare e chi su chelu sigat a essere surcadu dae sas alas de custos alabros magnifficos.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22