Tenet unu nùmene leadu dae su tzìnema: Halicin. Semus faeddende de s’antibiòticu nou chi est istadu mutidu pròpiu comente su computer Hal 9000 de su film “2001: Odissea nello spazio”. Òpera de su regista Stanley Kubrick.

Segundu is resurtados publicados dae sa rivista Cell, custu cumpostu antibiòticu diat àere dimustradu in is proas de laboratòriu de pòdere ochire vàrios batèrios responsàbiles de nde iscasidare diversas maladias.

Tra custos fintzas calicuna casta de batèriu devènnidu resistente a is antibiòticos traditzionales. In prus diat àere curadu peri calicuna infetzione in duas diferentes ratzas de sòrighes.

Su mèritu de s’iscoberta de custa meighina ddu tenent is chircadores de su Massachusetts Institute of Technology, gràtzias a s’impreu de un’algoritmu de aprendimentu automàticu.

Su modellu computerizadu, chi permitet de arratzare prus de chentu milliones de cumpostos chìmicos in pagas dies, est istadu progetadu pro agatare potentziales antibiòticos chi ochint is batèrios impreende mecanismos diversos dae a cussos de is meighinas chi esistint.

Su super antibiòticu, fiat istadu giai istudiadu comente cura pro su diabete. James Collins – unu de sos chircadores de su Massachusetts Institute – at ispiegadu ca in custu momentu istòricu ddoe siat unu problema cun sa resistèntzia a is antibiòticos. Custu diat dipèndere siat dae un’aumentu de is microrganismos patògenos devènnidos resistentes, siat dae una produtzione minore de antibiòticos noos pro manu de is indùstrias farmatzèuticas.

In particulare s’algoritmu de aprendimentu automàticu est istadu progetadu pro analizare a sa minuda s’istrutura chìmica de is cumpostos chìmicos, ponende·la in correlatzione cun propiedades ispetzìficas, comente sa capatzidade de ochire is batèrios.

In prus sa chirca at permìtidu de iscobèrrere àteras 8 molèculas chi tenet potentzialidades incarculàbiles chi ant a èssere testadas cantu prima. S’algoritmu diat pòdere èssere impreadu peri pro progetare meighinas noas e afortigare cussas giai connotas.

Cun custaiscoberta s’aberit una frontera noa pro sa cura de is maladias. S’istitutu americanu at ispiegadu comente siant istados iscobertos pagos antibiòticos noos in is ùrtimos annos, peri pro more de is mètodos atuales pro su screening de meighinas noas chi sunt tropu ispesosos.

Is chircadores tenent in programma àteros istùdios subra su “Halicin”, collaborende a istrintu cun aziendas farmatzèuticas. S’ispetu pro su benidore est de lu isvilupare pro lu pòdere impreare in s’òmine.

S’epidemia de coronavirus sighet a s’ispainare: s’ùrtimu bulletinu faeddat de 56 mortos e belle duamìgia contagiados.

Segundu sas autoridades sanitàrias tzinesas su virus, uguale pro su 79,5% a sa Sars, non diat èssere gasi potente, ma prus contagiosu.

Unu comunicadu de su ministeru de sa Salude at fatu a ischire chi sunt “totus negativos” sos casos suspetos de coronavirus 2019-nCoV signalados in Itàlia, ma sos controllos sunt istados afortiados e su personale mèdicu in sos aeroportos de Roma Fiumicino e Milanu Malpensa est istadu aumentadu.

Sa Tzina, comente at iscritu Repùbblica, at annuntziadu una proibitzione provisòria de su cummèrtziu de pegos agrestes, bidu chi si pensat ca s’epidèmia siat cumentzada pròpiu in unu mercadu de animales serbàticos bèndidos pro si ddos papare.

S’allevamentu, su trasportu o su cummèrtziu de totus sas genias de animales agrestes est proibidu “dae sa die de s’annùntziu finas s’acabbu de s’istadu epidèmicu natzionale”, si leghet in una diretiva de su ministeru de s’Agricultura tzinesu.

Wuhan est divenida una tzitade pantasma e ddoe est istada sa prima vìtima a Shanghai, una de sas prus mannas pratzas finantziàrias mondiale, chi registrat 40 casos atzertados. A pustis de Pechinu, fintzas Tianjin, Xi’an e sa provìntzia de Shandong ant proclamadu su firmu de sos mèdios pùblicos a longa percurrèntzia.

S’impreu de sa fatzola est obrigatòriu in duas provìntzias (Guangdong, Jiangxi) e tres tzitades tzinesas (Nanchino, Ma’anshan e Xinyang). Disneyland Hong Kong at serradu a su pùbblicu. Sos Istados Unidos ant cumentzadu s’evacuatzione de sos cunnatzionales e su pròpiu sa fàbrica de sa Peugeot.

In su mentrestempus unu malàidu est suta osservatzione a Toronto, in Canadà. Unu casu suspetu est istadu signaladu fintzas a Vienna, si tratat de un’assistenta de bolu tzinesa chi su 24 de ghennàrgiu est arribbada in sa capitale austrìaca e chi in sas dies prima est istada a Wuhan.