“Est a non iscabudare mai, a non s’aterrare mai, ma a betare a terra sas barrieras chi nos istàgiant dae sa punna chi podet èssere unu traguardu de una pista opuru su de si nde pesare de unu letu e bìvere. Non lassemus chi s’isentimentu nostru siat un’ostàculu a sa vida”.

Est custu unu de sos ditzos chi su Caporal Magiore Capu Moreno Marchetti impreat pro descrìere sa vida sua, s’esperièntzia sua. Paràulas iscritas dae issu chi tenent a issu etotu comente protagonista pro ite pro Moreno sa disabilidade rapresentat unu cuntzetu cun partizos significados. S’isentimentu est bògiat de arribbare prus in artu, disafiare sos lìmites, de si nde pònnere de noos, lòmpere a obiettivo chi parent impossìbiles.

Moreno Marchetti, bersaglieri in servìtziu acanta su Cumandu Militare autònomu de sa Sardigna, naschidu a Iersu in su ghennàrgiu de su 78, immoe istat in Cuartùciu. Faghet parte de su G.S.P.D GRUPU ISPORTIVU PARAOLIMPICU DIFEDA e girat sa Sardigna, s’Itàlia e su mundu, otenende resurtados semper prus mannos.

Chimbe annos e mesu a oe sa vida sua est cambiada a càusa de un’intzidente in màchina: una barriera istradale montada male si nch’est fichida in s’isportellu de sa vetura e nde dd’at segadu sos pees e s’anca finas metade.
Amputatzione bilaterale transitàbile, custa est sa dicitura pretzisa de s’infermidae chi at cambiadu pro semper sa vida de Moreno Marchetti. Unu cambiamentu non solu fìsicu, ma mescamente mentale, pro ite de sa chi issu definit “sa die de sa rinàschida sua”, su 2 de mese de idas 2010, sunt cambiadas medas cosas. “Apo incumentzadu a fàghere isport a pustis de s’intzidente prus a prestu comente riabilitatzione. Posca a bellu bellu apo cumintzadu a partetzipare a sas cumpetitziones, gràtzias fintzas a un’amigu murcu che a mie etotu, chi m’at introduidu in su mundu de s’atlètica. Sa bògia de torrare a cumintzare sa vida mia e de èssere indipendente m’at ispronadu a fàghere semper de prus.”

Medas sos traguardos segudados in Itàlia e a s’èsteru. Moreno Marchetti, difatis, bantat una sèrie de tìtulos e rècords. Est difatis pluri-primatista italianu in sos làntzios (psu; discu; giavellotu), possessore de sos 3 rècords italianos de categoria in sas 3 disciplinas, segundu postu e medàllia de prata in su làntziu de su pesu in Corea de su Sud. Sa lista est galu longa. Medas sos tìtulos e sos reconnoschimentos retzidos. Tra custos cuddu segudadu su 10 de abrile a Grosseto, inaspetadu pro ite non apartenet a sa categoria sua in una tapa de su tzicuitu IPC GRAND PRIX (international paralympic committee) – IPC Athletics Grand Prix chi lu bidet possessore de su rècord nou italianu in su làntziu de su discu.

“Sunt istadas de sas garas unu pagu modestas, siat pro unu problema fìsicu, siat pro su tempus. Fia andadu cun s’idea de lòmpere a 10 metros in su làntziu de su pesu, pro tènnere sa possibilidade de partetzipare a sos europeos, e imbetzes apo fatu unu rècord italianu in una disciplina in ue ocannu mi so allenadu pagu e nudda”.
Unu rècord segudadu e unu solu rimandadu, in pagos faeddos. Pro ite a custu puntu pro Marchetti si tratat solu de parpare e de tènnere passièntzia finas a sas garas imbenientes a sa cales bolet partetzipare cun s’idea de superare sos lìmites suos, pro ite ischit chi nudda est impossìbile.

“Dae su 4 a su 14 maju 2016 ap’a èssere in Florida, a Orlando, pro partetzipare a sos Invictus Games. Batallo, m’alleno e disafio a me etotu, trasformo sos lìmites in fortza. Lu depo a sa famìlia mea, a sa cumpàngia mea e a totu sos amigos e collegas chi m’ant suportadu in custos annos. Bògio rapresentare in manera dinna sa bidda, chi nde so orgugliosu meda, est a nàrrere Iersu. Cun mie ddoe at a èssere totu s’Ogliastra e sa Sardigna”.

S’Europa bantat una traditzione culinària rica meda, e sa Sardigna est de seguru una terra chi podet bantare sabores ùnicos e autènticos, custoidos dae marcos importantes chi giughent sas Denominatziones de Orìgine Protègida (DOP) e sas Indicatziones Geogràficas Protègidas (IGP). Custos màrchios, assignados dae s’Unione Europea, rapresentant su primore agroalimentare e garantint sa provenièntzia geogràfica e sa calidade de sos produtos. Andamus a bìdere cales sunt custo marchio e custos produtos de cabbale:

DOP: Denominatzione de Orìgine Protègida

Fiore Sardo DOP: Custu casu de berbeghe de sa casaja Bussu, fundada in sa fine de su ‘700, est unu sìmbulu de sa traditzione caseària sarda. Sa DOP, otenta in su 1996, sutalìniat s’autentitzidade sua e sa connessione cun su territòriu.

Pecorino Sardo DOP: Tzelebradu intre sos casos isolanos, at otentu sa DOP in su 1996. Nàschidu in 1955 cando est istadu reconnotu comente  Denominatzione Tìpica. Rapresentat sèculos de traditzione caseària.

Pecorino Romano DOP: Prodùidu cun late de berbeghe in Sardigna, Làtziu e provìntzia de Grosseto. Sa produtzione sua testimòniat calidade e autentitzidade, mantenende unu ligàmene istrintu cun sas zonas de orìgine.

Olio Extravergine di Oliva Sardegna DOP: Una prenda alimentare otenta mescamente de sas variedades Bosana, Tunda de Casteddu, Niedda (Tunda) de Biddecidru, Semidana. Sa DOP atestat sa provenièntzia sua de sas zonas ispetzìficas de sa Sardigna.

Carciofo spinoso di Sardegna DOP: S’unitzidade sua derivat de sas cunditziones climàticas e morfològicas ideales ofertas dae su territòriu isolanu. Unu produtu chi contat s’istòria e sas traditziones de su logu.

Zafferano di Sardegna DOP: Caraterìsticas ùnicas de unas cantas zonas de sa Sardigna cunferint a custu tzaparanu un’identidade sena paragones, ligada a s’istòria e a sa cultura de su territòriu.

IGP: Indicatzione Geogràfica Protègida

Agnello di Sardegna IGP: Frutu de un’allevamentu traditzionale chi promovet s’allatamentu e su pasci menta naturale. Su disciplinare assegurat unu produtu de sa calidade ùnica, reconnotu cun sa denominatzione de orìgine.

Culurgionis d’Ogliastra IGP: Pasta frisca cun patata, unu primore agroalimentare chi tzèlebrat sa traditzione culinària sarda cun unu tocu de creatividade.

In cada bucone de custos produtos DOP e IGP, si podet intèndere su sabore de s’istòria, de sa cultura e de sa passione chi rendent ùnica sa produtzione agroalimentare sarda. Unu beru biàgiu intre sos sabores autènticos de custa ìsula dèchida de su Mediterràneu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”