In su cuntestu de sa diversidade manna meda de sa vida agreste mundiale, numerosas mesches animales afrontant sa minetza imbeniente de s’estintzione, a s’ispissu a càusa de s’impatu dèpidu a sas atziones e a sa presèntzia imbaratzosa de s’èssere umanu. Intre sa pisca e sa cassa sena controllu, interferèntzia de s’òmine  in sos habitat naturales issoro e sos intzidentes istradales, ant lassadu un’arrastu fungudu subra  sa fàuna de su praneta nostru. Nointames, b’at galu calicunu isperu gràtzias a initziativas de amparu e reintroduimentu chi punnant a curregire sos errores de su tempus coladu.

Un’esèmpiu reghente de custu disafiu est rapresentadu dae s’ocelot, unu felinu agreste chi su nùmeru s’est reduidu meda in custos annos, crompende agigu a 100 esemplares. In su 1982, su “U.S. Fish and Wildlife Service” at classificadu s’Ocelot comente mesche a arriscu de estintzione, mescamente a càusa de sa cassa e de sos intzidentes istradales. Custa minetza contina nde at iscasiddadu un risposta sena pretzedentes pro preservare custu felinu ùnicu in su genere suo.

In sos Istados Unidos, e mescamente in s’Istadu de su Texas, est istadu aviadu unu progetu ambitziosu de reintrodutzione de s’Ocelot. Universidade, tzentros de chirca, agèntzias guvernativas e sa comunidade locale si sunt unidos a pare pro creare un’istrategia cumplessa e organizada. Sa punna printzipale est sa de aumentare sa populatzione de Ocelot a a su mancu 200 esemplares intro su 2033.

Cassa e intzidentes istradales ant causadu disacatos sena rimèdiu in sa populatzione de Ocelot. Sa bellesa e sa maestosidade de custos felinos ant atiradu s’atentzione de cassadores a fura  sena peruna làstima, mentras sos caminos chi rugrant su territòriu naturale issoro ant causadu unu nùmeru mannu de intzidentes mortales. Custu progetu rapresentat unu passu de importu cara a s’amparu de custa genia minetzada, dimustrende chi sa collaboratzione intre entidades diversas podet giùghere a solutziones cuncretas pro sa cunservatzione de sa biodiversidade mundiale.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

In s’ambiente carrigu de emossiones de sa parrocchia de Istella Maris, s’artista prenu de talentu naschidu in Tortulè Mario Lai, at in finis cussinnadu una copia pretzisa de sa Cresia de Istella Maris a su parrocu sou, don Filippo Corrias. Naschidu in su 1954, Lai si delettat dae tempus a faghere monumentos de sa tzittade, mustrande una destresa e una passione chi lu marcant.

S’amore sou fungudu po sas bellesas de sa idda sua,Tortulè, si biet a subraera in sas operas chi faghet, donzuna prena de diligu e de unu apegu unicos.

Giai in passadu, s’abilidade artistica sua at acciappidu issida in sa copia de sa sea de sant’Andria, cussinnada a sa parrocchia ghiada dae don Crobeddu,coberande ammirassione e appretziamentu da tottu sa comunidade. Intames, custa borta, s’impignu sou si est cuncentradu supra de sa Cresia de Istella Maris.

Pustis de meses longos de dedissione e impignu, su fruttu de su tribagliu sou est bistadu bocadu a campu a sos ogios de sa comunidade sua. Sa Cresia de Istella Maris, fraigada in su 1966, torrat a bida como in tottu sa magnifficentzia sua, po mesu de custa copia fatta a manu. Donzi partigulare, dae su maestosu campanile a sos cumplicados tarassios de su portale, est bistadu copiadu cun abilesa e cura de sos particulares pius pitticcos, testimonzande s’amore e su rispettu chi Lai tenet po su patrimoniu de sos progettos de sa tzittade sua.

Usande taulas cun pius pizos, s’artista at ischidu acciappare s’essentzia e s’ambiente sacru de custu logu de cultu. Sos internos de sa Cresia, riccos de figuras e istoria, sunt bistados rendidos cun d’una pretzisione chi at aggioccadu, leandeche sos osservadores in d’una devossione e ispiritualidade fungudas.

Donzi angulu, donzi arcu e donzi pintura a friscu sunt bistados copiados cun d’una fidelidade istravanada, donande a sos ispettadores un’esperientzia de visione unica e chi istrasinat. S’integru de custa opera de arte est bistada accollida cun galabera e ingraenzu dae parte de sa comunidade de sa parrocchia, chi at pottidu iscoperrere sa bellesa e s’importantzia de su propriu logu de cultu po mesu de sos ogios de s’artista.

Gratzias a su talentu e sa dedissione de Mario Lai, sa Cresia de Istella Maris sighit a bivere e ispirare cussos chi si
accostant cun fide e devossione, mentres s’amore de s’artista po sas bellesas de Tortulè, brillant po mesu de donzi elementu de sa creassione sua, assentande s’istoria e religiosidade de sa tzittade.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22