Federica Govoni, astrofìsica de fama internatzionale, est istada numenada diretora noa de s’Osservatòriu Astronòmicu de Casteddu, afiliadu a s’Istitutu Natzionale de Astrofìsica (INAF). Sa nòmina sua rapresentat unu momentu istòricu a beru, pro more ca issa est sa prima fèmina a cobèrrere custa positzione importante. Su presidente de s’INAF at cunferidu a Federica Govoni su mandadu triennale,chi s’at a pòdere rinnovare, chi l’at a bìdere a sa ghia de s’Osservatòriu pro  annos sos imbenientes.

Su passàgiu de testimòngiu est acontèssidu a pustis de s’òtimu traballu acumpridu dae Emilio Molinari, chi at ghiadu s’Osservatòriu dae su 2017 finas a su 1 austu coladu. Sa nòmina de Federica Govoni est  significativa meda, pro more chi acontesset in unu momentu detzisivu pro s’INAF de Casteddu. A pustis de unu perìodu ammodernamentu tecnològicu mannu, su Sardinia Radio Telescope s’ammàniat como a torrare totu operativu, dotadu de istrumentatziones a s’avanguàrdia chi l’ant a permìtere de èssere unu de sos mègius a su mundu pro s’osservatzione de su chelu.

Federica Govoni est un’iscientziada de talentu mannu, ispetzializada in s’istùdiu de sas partigheddas relativìsticas e de sos campos magnèticos presentes in sas istruturas còsmicas in ampra iscala, comente galàssias, ammassos de galàssias e filamentos cosmològicos. Dae su 2017, at cobertu su ruolu de responsàbile de s’Utg-II, una partzidura natzionale chi promovet sa radioastronomia. In custa positzione, at coordinadu sos aspetos sientìficos e tecnològicos de sa radioastronomia a s’internu de s’INAF.

In prus, Federica Govoni est istada sa moderadora de unu progetu importante finantziadu dae su Ministeru de s’Universidade e de sa Chirca, cun unu fundu de 18,7 milliones de èuros. Custu progetu teniat s’obietivu de afortigare su Sardinia Radio Telescope, cunsentende·li de istudiare s’Universu a frecuèntzias ràdiu elevadas. Gràtzias a su traballu acumpridu durante custos bator annos, su Sardinia Radio Telescope est istadu echipagiadu cun istrumentatzione a s’avanguàrdia, chi li permitet de lòmpere su màssimu de sas capatzidadesde  osservatzione suas.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

S’Istrumpa:s’anima antiga de sa Sardigna chi luttat po no essere ismentigada.

In su coro pius beru de sa Sardigna, attesu dae sas plajas prenas de zente e da sos caminos turisticos pius iscuttos, bivet unu connottu de milli e milli annos chi resistit a su tempus e si rennoat cun braga: S’Istrumpa, sa lutta de su connottu sardu.

Non si tratta solu de unuj cunfruntu fisicu intre duos isportivos, ma de unu patrimoniu culturale fungudu, carrigu de signifficu, chi contat un’istoria fatta de terra,fadiga,comunidade e identidade. Sa paraula” Istrumpa”, in sardu, cheret narrere “abbranchiada”, “atzumbu” o “lutta”, e d’est propriu custu su coro de sa regula: duos gherradores si abbrancant po sa chinta, in d’una presa chi est umparis ecchilibriu e tesone,tennica e fortza.

S’intentu est de isbalantziare s’avversariu  lu faghere ruere in terra chenza mai impittare corpos fogosos o iscurrettesas. Est una lutta leale, essentziale, fatta de movimentos lestros e pretzisos, inube contant s’esperientzia, sa resistentzia e mescamente su rispettu. In passadu, S’Istrumpa fuit isparta in tottu s’isula,pratigada mescamente in sas biddas de s’internu, in Barbagia, in Ozzastra e atteras zuras de sos montes, inube sos zovanos s’isfidaiant in su mentres de sas festas patronales, fieras istagionales o sos momentos de addobiu tottumpare.

Fuit una manera po mustrare  fortesa e coraggiu, ma puru po si divertire e si mustrare umparis fortza e corazzu, ma puru po si divertire  si cunfrontare intre pares in d’una comunidade, passande.

Est unu fattore po mustrare fortza e braga. Cust’isport est bistadu sighidu fintzas a livellu internatzionale, diveninde dragomannu,  de abbenimentos e pensamentos, chi ponent umpare sas luttas de su connottu de populos divressos: dae sa Bretagna a s’Iscotzia, dae s’Islanda a s’Iran, passande po regiones de s’Italia chi asserbant pratigas comente custas . In custos addobios, S’Istrumpa si cunfruntat cus “sas sorres” europeas creande pontes de cultura e momentos de iscambiu chi andant addia de su gestu isportivu.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22