In medas non l’ischint, ma ochire o atzapare sos bròmbolos de mare est unu reatu in base a su Còdighe Penale. Custa cosa chi diat pòdere pàrrere una tontesa, est imbetzes istada  comunicada dae s’Enpa de Ravenna, chi aiat giai sutaliniadu s’importu de non maletratare sos càvaros. A pustis de custu comunicadu de sensibilizatzione, est istadu emìtidu dae s’Assòtziu Eticoscienza un’àteru comunicadu chi pertocat sos bròmbolos:

“Sos bagnantes diant dèvere ischire chi sa rimotzione e s’ochidura de sos bròmbolos costituint reatos, sugetos duncas a santziones penales. Chie maletratat un’animale, inclùdidos sos bròmbolos, segundu s’artìculu 544 ter de su Còdighe Penale, arriscat una pena detentiva de tres meses a un’annu o una multa chi vàriat dae 3000€ a 15.000€, cun sa possibilidade de un’aumentu finas a su 50% in casu de morte de s’animale interessadu. Custu artìculu, cunfirmadu dae sentèntzias pretzedentes de sa Corte de Cassatzione, non si lìmitat a sas lesiones fìsicas, ma s’allargat finas a sas tribulias de caràtere ambientale, cumportamentale, etològicu o logìsticu, capatzos de causare tribulia a sos animales, sende chi sunt èsseres sentzientes.

Est craru chi a nde pesare animales dae s’habitat naturale issoro e a los pònnere in manera temporale in cuntenidores comente sitzas, chi sunt inadatos a sas caraterìsticas etològicas issoro, pròvocat  istrachidùdine e tribulia, costituende unu cumportamentu rilevante dae su puntu de vista penale.

Ite tocat a fàghere tando? Si nadende agatamus unu bròmbolu, est mègius a si nche istesiare e torrare a riba, avertende sos àteros bagnantes. Si si bient medas bròmbolos, est pretzisu a mutire sa guàrdia costera o sa capitaneria de portu de sa zona e sighire sos inditos issoro. Si bidimus a calicunu chi cassat o ochit unu bròmbolu, tocat a l’informare chi est cummitende unu reatu e e tocat a li  pedire de torrare a pònnere s’animale in mare, a largu de sa riba. Si sa persone non lu faghet tando si depet mutire sa capitaneria de portu. Tocat a ammentare chi su mare est s’ambiente naturale issoro e s’òmine est petzi un’istràngiu, duncas est importante respetare sa fàuna e sa flora sua, inclùdidas sos animales perigulos o notzivos pro s’òmine.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

S’ istòria e su signifficu de sa Bandela de sos Bator Moros

Sa bandela de sos Bator Moros est oe unu de sas  friguras prus reconnoschìbiles e caraterìsticas de sa Sardigna, espressione de una identidade istòrica, culturale e de s’iscrocca abbarbada in su tempus. Sa bandela si distinghet pro unu fundu biancu traessadu dae una rughe ruja e pro sas battor concas de moru cun sa benda, postos in sos bator cuartos, elementos chi nde faghent una frigura ùnica e  reconnoschìbile a sa lestra. Sas bessidas de sa bandera torrant a su Medievu, cando sa Sardigna faghiat parte de sa Corona de Aragona.

Segundu su connottu prus difùndidu, sas bator concas mustrant àteros soberanos musulmanos binchidos in su mentres de sa Batalla de Alcoraz, una binchida chi si narat siat istada possìbile gràtzias a s’interventu de Santu Zorzi. Su sìgnu cumparit pro sa prima borta in documentos uffitziales  de su XIII sèculu e fiat a pustis insertu in istemmàrios medievales, ispainende·si fintzas a foras de sas lacanas de sa penìsula ibèrica. In su cursu de sos sèculos, sa bandela at tentu medas mudaduras siat in su cuntestu gràficu siat in su signifficcu suo. In su mentres de su poderiu ispagnolu e a pustis in s’època de sa Domo de Savoia, sas bator concas ant sighidu a cumparire in monedas, documentos uffitziales e istemmas, cunservande su rolu issoro caraterìsticu de s’identidade isolana.

Sa posissione gràfica est cambiada in su tempus, cun variatziones in sas posissiones de sas concas, in sas espressiones de sas caras e in s’orientamentu de sas bendas, chi in calicuna versione fiant postas in sos ogros, in àteras in sa fronte.

Cun su afirmare·si de una  cussèntzia identitària noa, sa bandela de sos Bator Moros fiat torrada a iscoberrere comente sìgnu de sa Sardigna e de s’ istòria sua, passende su cuntestu aràldicu semplize e pigande unu signifficu prus fungudu ligadu a s’identidade regionale. In su 1952 sa bandela fiat adotada in manera uffitziale comente sìgnu de sa Regione Autònoma de sa Sardigna e a pustis, in su 1999, fiat deffinida sa versione de oe cun sas concas bendadas in sa fronte e bortadas cara a s’asta.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”