Sos 10 annos imbenientes ant a èssere detzisivos in sa lota contra su cancru ca, «intro su 2030, ant a èssere disponìbiles  vatzinos contra medas tumores». Ma fintzas contra «maladias cardiovascolares, autoimmunes e medas patologias raras».

A lu nàrrere  est s’azienda farmatzèutica americana Moderna, ispetzializada in sa produtzione de vatzinos a tecnologia mRna. Su diretore mèdicu de sa sotziedade, Paul Burton, at naradu a su giornale britànnicu TheGuardian chi, gràtzias a sos isfortzos fatos contra su Covid, in 12-18 meses sunt istados acumpridos progressos de importu.

Dae sos primos cumproos paret a beru chi sas isperimentatziones siant dende sos frutos isperados. Proa nd’est su fatu chi s’ente reguladore de sa meighina de sos Istados Unidos, su Fda, at cuntzèdidu a Moderna sa protzedura de revisione atzelerada siat pro unu vatzinu mRna pro su virus respiratòriu sincitziale – contra su cale s’immunizante diat èssere eficatze a s’83,7% pro prevènnere a su mancu duos sìntomos, tùssiu e calentura, in sos adultos dae 60 annos in susu –, siat pro unu vatzinu oncològicu, subra de sa base de sos resurtados otentos contra su melanoma, su tumore de sa pedde prus  malu.

Pro sa sotziedade Moderna at fatu custu s’annùntziu, chi at a andare suportadu dae àtero datos prus fungudos, chi ant a èssere valutados cun atentu meda dae sos entes reguladores de totu su mundu.

Tando paret a beru chi custos annos potzant batire a una rivolutzione, chi in parte est  giai realidade, contra medas maladias, su cancru primu de totus. Immunoterapia, terapia gènica e vatzinos sunt tèrmines destinados a devènnere familiares in su tratamentu de sa segunda càusa de morte de su mundu otzidentale (a pustis de sas maladias cardiovascolares). Eja,  finas a su deghènniu colafu, sas novidades prus significativas pariant indiritzadas belle totus a sos tumores ematològicos, comente  leutzemias e linfomas (chi ant bidu unu abassamentu mannu de sa mortalidade), oe sas cosas sunt cambiende ca sos avantzamentos de sa chirca interessant puru sos prus tìmidos tumores fortes.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Nugoro tzelebrat Grassia Deledda: sa domo museu chi contat sa vida de s’iscrittora premiu Nobel.

In Nugoro, in su coro de sa Sardigna, bi est sa domo in sa cale est naschida Grassia Deledda, s’unica iscrittora italiana chi at binchidu su premiu Nobel po sa litteradura. Oe, sa domo est divennida unu museu, apparande a sos bisitadores s’opportunidade de si affundare in sa vida e in s’opera di una de sas friguras pius importantes de sa litteradura italiana de su Noighentos.

Sa Domo Museu Grassia Deledda custoit sos oggettos personales, documentos, fottograffias e documentos iscrittos a manu chi permittint de iscoperrere non solu s’iscrittora, ma fintzas sa femina, su cuntestu de sa famiglia e su ligamene fungudu cun sa terra sua. Passizzande intre sas istantzias, est possibile torrare a bivere s’atmosfera de su incumintzu de su Noighentos e alcansare s’ispiratzione chi at ghiadu medas de sas operas suas, dedicadas a sa vida de donzi die, a su connottu e a sas tribulias de sa Sardigna.

Su museu non si allindat a contare sa vida privada de sa Deledda: proponnet fintzas caminos a tema ligados a sos romanzos suos, a s’attividade litteraria sua e a su riconnoschimentu internatzionale de su Premiu Nobel, retzidu in su 1926. Intre apparadas a tempus, abbenimetos culturales e letturas pubbricas, sa Domo Museu si ponet comente logu de addobiu e devuccamentu capatze de accostare sas ingendras novas a sa connoschentzia de s’iscrittura e de s’istoria litteraria sarda.

Bisitare sa Domo Museu Grassia Deledda cheret narrere faghere uni biazu in su tempus e in sa cultura de s’isula, cumprendinde cantu sa Sardigna eppat influentzadu sas operas suas e comente s’iscrittora siat resessida a revertire istorias locales in contos universales, appretziados in tottu su mundu.Su Museu est oe no solu unu donu a sa memoria de GrassiaDeledda, ma puru unu puntu de relata po su turismu culturale e litterariu, chi dat balore a sa ricchesa istorica e artistica de sa tzittade de Nugoro.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22