Una de sas produtziones “artìsticas” prus significativas de sa Sardigna prenuraghesa est rapresentada dae sas istatueddas de “dea mama”. Si tratat de isculturas de piticas (prus a mancu 10-15 cm de artària, ma bi nde at fintzas peri prus piticas e prus mannas) chi rapresentant figuras feminiles.

Su nùmene “dea mama” dipendet dae su cuntestu acanta sunt istadas agatas, semper in àmbitu funeràriu, cosa at ispintu sos istudiosos a pensare chi custas imàgines èsserent una rapresentatzione sacra de s’ispàtziu fìsicu e simbòlicu acanta su defuntu benit collocadu: sa “Terra”, cuntzepida comente  “generadora” de sa vida e duncas comente  “mama”, chi deviat retzire in sa bentre sua (sa tumba ipogèica) su mortu. Si tratat però semper de ipòtesis chi si faghent e non de cosas seguras.

Sa prus connota de custas deas mama est de seguru sa de Turriga.  Segundu sos istùdios apartenet a su Neolìticu reghente (intre su V e su de IV millènniu a.C.). Su corpus est istilizadu meda. S’ùnicu tretu somàticu est su nasu. Sa carena est a forma de trapètziu  bortuladu cun sinos a copedda e  presentat unu sinnu a forma de V a suta de su tzugru. S’istatuedda fiat  istada agatada pro cumbinatzione in su 1935 in su Comunu de Senorbì dae unu massaju chi l’at poderada pro paritzos annos comente supramòbile in sa geminera.  Totu custu finas a cando su mèigu de sa bidda  nche l’aiat intregada a su Museu Archeològicu de Casteddu. Giovanni Lilliu at iscritu chi custu repertu s’agataiat in una corte de pedras a probe de unu bidditzolu preistòricu. S’archeòlogu s’archeòlogu Piero Cao aiat publicadu sa foto in un’opuscolo istampadu a Viterbo, ma s’istatuedda at cumintzadu a èssere connota in su mundu de sos istùdios dae su 1949, cando a Venètzia si fiat organizadu una mustra de arte antiga e moderna de sa Sardigna, acanta fiant istadas espostas prus de 60 istatueddas, e in mesu a cussas peri sa de Turriga.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Sardigna e Corsica: duas ìsulas sorres unidas dae s’istòria, sa natura e s’identidade

Divididas dae solu dòighi chilòmetros de mare, Sardigna e Corsica cumpartzint meda de prus de una parte de Mediterràneu. Custas duas ìsulas mannas , una italiana e s’àtera frantzesa, sunt ligadas dae raighinas antigas, paesàgios chi si assimizant e una identidade culturale forte chi affundat sas orìgines suas in unu passadu cumune.

In su cursu de sos sèculos, Sardigna e Corsica ant cumpartzidu eventos polìticos e dominatziones chi si assimizaiant. Ambas duas fiant bistadas
populadas dae nuràgicos e torreanos – tziviltades megalìticas chi ant fraigadu turres de pedra cun funtziones de defensa e de credu – e chi pustis ant connotu sa presentzia de sos Fenìtzios, de sos Romanos e de sos Pisanos.

Dae su puntu paesagìsticu, sas duas ìsulas s’assimìzant in manera ispantosa. Ambas duas oferint montes agrestes, costeras taghientes, buscos de elighes e suerzu, playas biancas e unu mare cristallinu. Sas Buccas de Bonifàtziu, bratzu de mare istrintu chi ddas dividit, est una de sas zuras marinas prus faschinosas e bentosas de su Mediterràneu, riccas de biodiversidade e amparada dae riservas naturales in ambas duas costeras.

Fintzas in sa cultura, sas affinitades sunt importantes. Sas duas ìsulas mantènent traditziones linguìsticas e populares fortes: su corsu e su sardu apartènent a sa matessi famìllia linguìstica romàntzia e presentant assimigliantzias in sa fònetica e su lessicu sorprendentes . Sa mùsica populare e sos cantos polifònicos testimònziant custu lìgamine, gai comente sas festas religiosas, sos costùmenes traditzionales e s’artesanadu, in ue su lignu, sa suerzu e sos tessidos sunt protagonistas cumunes.

Sos sardos e sos còrsos cumpartzint fintzas una trassa carateriale chi si reconoschet: orgòlliu, atzàpu a sa terra propria e ispìritu indipendente. Ambas duas populatziones tenent una istòria de resistèntzia culturale e de defensa longa de s’autonomia insoro, medas bortas in cuntierra cun sas autoridades tzentrales.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”