Augùrios mannos dae parte de totu sa tzitade tzia Anedda, chi a 107 annos giogat a cartas, pòmpiat sos nebodes e agiudat sa famìlia sua in is cumandos de domo

At lòmpidu 107. Adele Anedda, nàschida in Casteddu su 23 de cabudanni su 1915, cojuada cun Vittorio Putzolu, mancari s’edade siua est galu biva e tiva meda e finas a unu pagu de tempus a oe impitaiat finas su computer. Ma sa passione manna sua est a coghinare, mescamente sos culurgiones. Su tempus lìberu lu colat gioghende a cartas cun sas amigas e  ocupendesi de sos duos nebodes. Pro sos 107 annos, su presidente de su cussìgiu comunale de Casteddu Edoardo Tocco est andada a l’agatare, e ultres a sos augùrios de totu s’amministratzione comunale, l’at istrinada cun una  medàllia tzelebrativa e una pergamena in regodu de custu traguardu importante meda.

Sa Sardigna duncas si cunfirmat torra terra de tzentenàrios. Sos istudiosos ant individuadu intre sas càusas de sa longevidade vàrios fatores, co,ente genètica, alimentatzione, istile de vida, ambiente.

Su segretu duncas de sa longevidade no est unu ebbia, ma una pariga de elementos. Sa Sardigna totu custos elementos si podent agatare cun fatzilidade, e est pro custu chi est  una de sas terras cun su prus artu tassu de longevidade de su mundu. Diversas persones crompent e nche isciaddent sos 100 annos. Pro custu s’ìsula nostra faghet parte de is gosi naradas Zonas Blu, est a nàrrere sas àreas de su mundu in ue si bivet bene e de prus. Su nùmene dipendet dae su colore chi su demògrafu belga Michel Poulain e s’epidemiòlogu italianu Gianni Pes marcaiant in sas mapas issoro sas zonas cun sa presèntzia prus arta de òmines e fèminas  sèneghes. Sos istùdios issoro aiant dimustradu comente in unas cantas àreas de su mundu esistiant cuntzentratziones de tzentenàrios e chi aiant una aspetativas de vida prus arta a paragone de àteros logos de su mundu.

Sa Sardigna est istada sa prima zona biaita identificada. Sa cuntzentratzione prus arta de tzentenàrios s’agatat in Ogliastra.

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Adiosu a sos timbros in sos passaportos: arribat su sistema digitale nou in sos aeroportos de s’Unione Europea

Dae domìniga càmbiat su modu de biagiare in sos cunfines de s’Unione Europea: adiosu a sos timbros in sos passaportos, pro lassare logu a sa registratzione eletrònica. In fatis est intradu in funtzione su sistema informàticu europeu de intrada/bessida chi at a leare su postu a bellu – a bellu de su controllu a manu de sos documentos pro sos tzitadinos extra-UE chi passant sos cunfines de s’àrea Schengen.

Su sistema, operativu a su comintzu in modalidade graduale, cunsentet de registrare digitalmente intradas e bessidas cun sa rilevatzione automàtica de sos datos biomètricos — imprentas digitales e immàgines de sa cara — de chie intrat o bessit dae s’Unione. Sa punna est de fàghere sos controllos prus in presse, redùere sas filas e afortigare sa seguresa in sas fronteras, assegurende una traciabilidade lestra de sos movimentos.

Ogni borta chi unu biagiadore at a passare unu cunfine esternu Schengen, su sistema at a registrare die, ora, puntu de intrada e durada autorizada de sa permanèntzia, faghende a manera chi non b’apat bisòngiu de su timbru in su passaportu. In custa manera at a èssere prus fàtzile a iscobèrrere si b’at istadu carchi permanèntzia ultres sos lìmites cunsentidos e megiorare sa gestione de sos flussos migratòrios.

S’ativatzione s’at a fàghere a bellu – a bellu in totu sos Paisos de s’àrea Schengen e at a interessare aeroportos, portos e passàgios in terra. S’operatividade cumpleta est previdida in intro de su 2026, cando su sistema at a èssere integradu cun s’autorizatzione eletrònica de biàgiu noa domandada a sos tzitadinos de àteros Paisos chi non tenent bisòngiu de visto. Sas autoridades europeas narant chi su passàgiu a su digitale rapresentat unu passu de importu a cara a una frontera comune prus moderna e chi funtzionat mègius, ma avertent puru sos biagiadores chi bi podet àere carchi rallentamentu a su comintzu in sa fase de rodàgiu.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”