In fines est arribbadu s’annu nou, unu 2021 càrrigu de isperu e de disafios mannos chi nos abetant. Nos lassamus a palas unu 2020 chi rapresentat unu “trèmene” de s’istòria moderna.

S’annu “betzu” chi at ammustradu totu sa fragilidade umana, in ue is Guvernos si sunt agatados a parare fronte a su Covid-19: unu nemigu piticu piticu e invisìbile.

De repente sa tziviltade “Nostra” s’est abigiada de no èssere a tretu de afrontare ogni eventu cun lestresa e in manera eficatze. A s’imbesse: si sunt commitidos errores graves chi ant ammustradu is difetos de una seguridade aparente de s’òmine modernu.

Si su 2020 s’aberiat cun s’allarme de sa Tzina s’ùrtima die de su 2019 pro su su Covid-19, cando oramai su virus tzirculaiat giai dae tempus in  su mundu, ocannu s’aberit cun s’ isperu mannu de su vatzinu.

At a chessire sa sièntzia a nos nce tirare a foras dae custu “limbu” in ue semus intrados? Pròpiu in is dies coladas, in totu Europa, est incumentzada sa somministratzione de is primas doses de vatzinu a su cale s’est sutapostu su personale sanitàriu. Unu passu importante chi at a batire a sa vatzinatzione – voluntària – de totu sa populatzione.

Emmo, pro ite depimus chircare de nde essire cantu prima dae custa pandemia, pro ite posca at a bisongiare afrontare sa ricostrutzione econòmica, mescamente de s’Itàlia. Pensare a una “natzione noa”.

Su paisu Nostru, impinnadu cun su Recovery Fund – “unu fundu pro sa ripresa cun tìtulos europeos comunos pro finantziare sa ripresa de totus is Paisos prus corfidos” — depet donares rispostas subra disafios mannos pro lantzare torra  s’economia. Sunt medas is setores in ghenugru a càusa de sa pandemia, e in medas ant pèrdidu su traballu, cun famìlias a arriscu poberesa.

Ddu mèritant totus cussos chi ant fatu sacrifìtzios durante is meses de acorru e e de medidas restritivas. Ma mescamente tocat afrontare  is disafios de su benidore pro cussos chi ant pagadu cun sa vida s’arribu de custa epidèmia, e pro is levas prus piticas, is pitzocheddos, chi non ant pòdidu prus andare a iscola.

Amus a èssere capasso, torra, de dimustrare is capatzidades infinitas nostras in is momentos de dificultades? S’isperu est chi su coràgiu siat ghiadu dae sa sabiore de  is guvernantes, pro s’àteru preparemus•nos comente sardos a afrontare ogni dificultade, comente nos at imparadu s’istòria millenària nostra.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2020-2021. LR 22/2018, art. 22”

Sa fine drammatiga de su zovanu benturzu Arricelli, pustis de su bolu attrividu dae sa Sardigna a sa Sicilia, nos ammentat sos arriscos de sos movimentos de ispartinadura de sos zovanos alabros.

Su destinu sou, interrumpidu cando fit bolande supra su mare in mesu de Punta Raisi e San Vito lo Capo, nos ponet daenanti a sa debilesa de custas creaduras magniffigas, in d’unu mundu semper pius bortadu a sos interessios de sos
omines.

Arricelli fit unu de sos 15 benturzos de sa colonia noa de su Sarrabus- Gerrei, e sa perdida sua est una disgrassia non solu po sa comunidade iscentifica chi lu compudabat, ma puru po tottus sos chi appretziant e si affuscant de sa rimunida de sos animales arestes.

Bell’e chi non tottu est perdidu. In su mentres chi pranghimos sa perdida de Arricelli, semus animados dae sos sutzessos e dae sa resistentzia de sos atteros membros de sa colonia de Villasalto. Su benturzu Sannicolò sighit s’iscumbattamentu de sa Sardigna, ispinghindesi cun atza in medas regiones de s’isula, cun su bentu chi che lu diat leare fintzas in Corsica.

A sa mattessi manera, sos atteros benturzos commente Sinnai,Ballao,Gerrei,Armungia,Quirra e Muravera, mustrant unu adattamentu chi surprendet meda, addurante po su pius tempus in sa sura de sos Sette Frades, ma iscumbattande puru iscroccas pius attesu, ma torrande semper a sa sicuresa de sa gabbia Forestas. S’azzudu de sos pastores, commente sos frades Aledda, est importante meda po garantire unu approvistamentu de cosa de pappare po sos benturzos.

Su rolu insoro non solu assicurat chi custas creaduras ispantosas potant bivere, ma azzuat puru a su sutzessu totale de su disignu po conservare sos benturzos, apparande unu ispartimentu ecologicu de sas carasas chi faghet bene siat a s’ambiente siat a sa comunidade locale.

In su mentre chi pranghimos sa perdida de Arricelli, rennovamos s’impignu nostru po diffendere e preservare sas zenias minettadas, pro itte atteras disgrassias commente custa si potant iscansare e chi su chelu sigat a essere surcadu dae sas alas de custos alabros magnifficos.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22