Su 2024 si est mustrande commente un’annu drammatigu po sa Sardigna, cun prus de 4.000 ettaros de buscos giai brusiados po cajone de sos fogos devastantes. In sos urtimos dies, unu fogu mannu intra Nugoro e Orune at devastadu atteros 800 ettaros de suerzu e orroeles, corpande puru sas campagnas de Orane, Benetutti e Oroteddi, chi aiant giai perdidu 450 ettaros in d’unu atteru fogu.

S’azzudu de sa macchina contra soso fogos de sa Regione, est bistadu importante meda, cun tres elicotteros lizeros, duos Super Puma e battoro Canadair, addìa su Corpus Forestale, s’Agentzia Forestas, Sa protessione Tzivile, volontarios e vigiles de su fogu. Custos urtimos ant cumbattidu contra sas frammas po duas dies una fattu de s’attera, cumbattinde fintzas a de notte. Sas operassiones de succursu los ant custrintos a movere battoro cuiles e ponnere in salvu otto pastores impare a su bestiamene insoro.

Sa situassione est prus grave pro itte mancat s’abba. Sos cadinos de s’isula sunt prenos solu a su 50%, cumplicande sas operassione po che istudare su fogu e aumentande sa debilesa de sa Regione. Sa giunta regionale at duncas declaradu s’utta de emergentzia, prevedinde atteras disponibilidades po affrontare sa siccagna.

Sas autoridades locales sunt puru chircande de affortigare sas colunas contra su fogu. S’assessore de s’ambiente, Rosanna Laconi, at detzididu de assuntare atteros 600 operadores po s’agentzia Forestas e de atteros agentes de sa Forestale. Laconi at evidentziadu su bisonzu de unu cumportamentu responsabbile de sa populatzione, pro itte medas fogos sunt acchiccados a posta.

In su mentres, un’atteru fogu custu puru acchiccadu a posta, at corpadu Usini, in su Tattaresu, accostandesi cun perigulu meda a sa forana de sa bidda. Su Corpus Forestale, chi sighit sas operassiones de istudamentu, est giai impignadu in su sanamentu e sa balutatzione de sos dannos, chi ant interessadu paritzas dittas de sas campagnas. Custa passada de fogos, addescados dae sa siccagna e dae sas temperaduras artas, est una minetta grave po s’ecosistema e s’accolomia de sa Sardigna.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

Smartphone e minores: sas indittaduras noas de sa Sotziedade Italiana de Pediatria e s’importu de un’ impreu sciente.

Sa “Sotziedade Italiana de Pediatria” at ispainadu racumandatziones noas subra s’impreu de sos dispositivos digitales dae parte de sos minores, presentendelas in Senadu in su mentres de sos Istados Generales de sa Pediatria.

Sas indittaduras imbidant a cansiare s’intrada chentza controllu a Internet in antis de sos 13 annos, a differrere s’impreu de su smartphone personale a su mancu fintzas a custa edade e a allonghiare s'impreu de sos social media, fintzas a sos 18 annos, in ube sa leze nde permitat s’impreu a comintzare dae sos 13.

Segundu sos espertos, un’amigantzia meda precosa cun smartphone, tablet, videojogos e prataformas social esponnent sos pitzinnos a arriscos mannos, derettu e in tempus longu. Intre sos perìgulos printzipales bi sunt tzitados s’atzessu chenza cuntrollu a cuntenutos malos, sa possibilidade de isvilupare cumportamentos imbistos e s’efetu subra s’isvilupu mentale, emotivu e relatzionale.

S’infàntzia e s’adulescèntzia sunt mamentos in ue su cherbeddu est ancora in prenu cambiamentu e un’impreu digitale intensu podet cotulare cun protzessos de fundamentu comente s’atentzione, sa capatzidade de cumprendere, s’autoregolatzione emotiva. Sas racumandatziones non si alindant a su tema de s’edade. Imbidant puru a ischìvare s’impreu de sos dispositivos in su mentres de sos bustos e in antis de andare a dromire, mamentos de sa die chi devent èssere dedicados a sas relatziones familiares, a su pasu e a sa regulatzione fisiològicas.

Si cussizat de faghere atividades a s’abertu, isport, letura e giogu creativu, istrumentos de fundamentu pro accotzare unu isvilupu ecchilibradu e pro cuntrastare sa assediosidade ligada a s’abbusu de ischermos.

S’annoamentu mustrat comente s’efetu de sos istrumentos digitales subra sa crèschida de sos minores siat oramai unu tema tzentrale in sa chirca iscientìfica, ispainande sa netzessidade de lìnias de ghia craras pro famìllias, iscolas e operadores sanitàrios.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”