Fiat su 1933 cando sa vida de sa pitica Aurora Secchi, de Mandas, fiat istada triulada dae un’isfogu de ociada, acumpangiada dae cumplicatziones graves. Sa situatzione fiat gasi crìtica chi a sos babbos fiat istada cussigiada finas s’estrema untzione pro s’amada pitzinna issoro.  Leados dae dolore e dae su disisperu, sos babbos aiant detzìdidu de mandare sas pregadorias issoro a su Beato Fra Salvatore da Horta, pedende unu miràculu pro sa salude de Aurora.

Su miràculu fiat acontèssidu su sero matessi gràtzias a sas pregadorias disperadas. Nointames sas oras de coma e su perìgulu de morte pro sa pitzinna, Aurora si fiat ischidada de s’istadu crìticu suo, si fiat setzidu in su letu e aiat pedidu de mandigare. Un’eventu gasi ispantosu e chi non si podiat ispiegare in manera sientìfica chi sos mèigos matessi non podiant cumprèndere su lestru sanamentu de sa pitica.

Su 3 de maju de su 1933 est sa data ufitziale de su miràculu, un’eventu chi at lassadu un’arrastu importante in s’istòria de Mandas e chi sa Crèsia at reconnotu comente  miràculu autènticu acumpridu da Fra Salvatore de Horta. Custu ùrtimu, de sighida, est istadu canonizadu su 17 de abrile de su 1938 de su Paba Piu XI, cunfirmende sa santidade sua e su ligàmene ispetziale suo cun sa comunidade.

In ammentu de su de noranta anniversàrios de custu miràculu istraordinàriu, sa comunidade de Mandas dae pagu  at acollidu sos ossos de Santu Sarbadore dae Horta. Custu eventu at postu in primu pranu s’istòria cummovente de Aurora Secchi e su miràculu chi at cambiadu su cursu de sa vida sua. Unu ringratziamentu ispetziale a su grupu FB de Saboris Antigus pro àere cumpartzidu custa importante istòria e pro àere fatu connòschere custa testimonia de fide.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”