Fiat su 1933 cando sa vida de sa pitica Aurora Secchi, de Mandas, fiat istada triulada dae un’isfogu de ociada, acumpangiada dae cumplicatziones graves. Sa situatzione fiat gasi crìtica chi a sos babbos fiat istada cussigiada finas s’estrema untzione pro s’amada pitzinna issoro.  Leados dae dolore e dae su disisperu, sos babbos aiant detzìdidu de mandare sas pregadorias issoro a su Beato Fra Salvatore da Horta, pedende unu miràculu pro sa salude de Aurora.

Su miràculu fiat acontèssidu su sero matessi gràtzias a sas pregadorias disperadas. Nointames sas oras de coma e su perìgulu de morte pro sa pitzinna, Aurora si fiat ischidada de s’istadu crìticu suo, si fiat setzidu in su letu e aiat pedidu de mandigare. Un’eventu gasi ispantosu e chi non si podiat ispiegare in manera sientìfica chi sos mèigos matessi non podiant cumprèndere su lestru sanamentu de sa pitica.

Su 3 de maju de su 1933 est sa data ufitziale de su miràculu, un’eventu chi at lassadu un’arrastu importante in s’istòria de Mandas e chi sa Crèsia at reconnotu comente  miràculu autènticu acumpridu da Fra Salvatore de Horta. Custu ùrtimu, de sighida, est istadu canonizadu su 17 de abrile de su 1938 de su Paba Piu XI, cunfirmende sa santidade sua e su ligàmene ispetziale suo cun sa comunidade.

In ammentu de su de noranta anniversàrios de custu miràculu istraordinàriu, sa comunidade de Mandas dae pagu  at acollidu sos ossos de Santu Sarbadore dae Horta. Custu eventu at postu in primu pranu s’istòria cummovente de Aurora Secchi e su miràculu chi at cambiadu su cursu de sa vida sua. Unu ringratziamentu ispetziale a su grupu FB de Saboris Antigus pro àere cumpartzidu custa importante istòria e pro àere fatu connòschere custa testimonia de fide.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

A s’iscoberta de su logu archeològicu prus bellu de Tortolie

Su logu archeològicu de S’Ortali ’e su Monti, postu in s’iscrocca de Tortolie, in Ozzastra, est unu de sos cumplessos preistòricos e protostòricos prus importantes e mènzus cunservados de sa Sardigna. Postu intre duos rilievos a pagos chilòmetros dae su mare, in sa carrela chi che leat a sa plaja de Orrì, su logu apparat unu viazzu raru in mesu a millènnios de istòria, arregande testimoniàntzias chi partint dae su Neolìticu e arribant a s’edade de su Brunzu.

Inoghe si podet ammirare una domus de janas chi benit dae su Neolìticu reghente, iscavada in sa roca e destinada a s’interru cumone, duos menhir abbarrados chi faghent pensare a s’antiga presentzia de un’alliniamentu megalìticu e unu tzìrculu de pedra de casi 12 metros de diàmetru, ligadu a ritos o pràticas de comunidade de s’edade de su Ramene.

De importu particulare est sa tumba de sos Zigantes, architetura funerària tipica de sa tziviltade nuràgica, cun unu passaditzu longu de interru, incornissadu dae s’esedra, chi contat sas usàntzias antigas ligadas a su cultu de sos mortos. Su coro de su cumplessu est però su nuraghe S’Ortali ’e su Monti, una istruttura manna de pedra fraigada forzis in su 1500 a.C., formada dae unu bastione tzentrale e dae unu bastione elliticu cun turres a costazzos, un’òpera chi testimonzat sas capatzidades de fraigu e organizatzione de sos nuràgicos.

In giru a su nuraghe s’istèndiant sa bidda e zuras de tribagliu diferentes, intre de sas cales bi fuint logos de manizu e mescamente, silos pro sa cunservatzione de sos tzereales, elementos chi mustrant s’importu de sa lauranza in sa vida de donzi die de sas comunidades de cussa edade. Bìsitare S’Ortali ’e su Monti cheret nàrrere a s’infùndere in d’una bista ancora intrea, in ue sa presentzia de s’òmine antigu faeddat cun sa natura a inghìriu e apparat unu cuadru claru de comente sas populatziones preistòricas isseberaiant e modellaiant sos logos in ue bìvere.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”