In su coro de Casteddu, su pùgile sardu Patrick ‘Paki’ Cappai at triunfadu conchistende su tìtulu mundiale Silver Youth in una partida emotzionante contra su nicaraguesu Darwing Martinez, acabbadu a is puntos in favore suo.

In comintzu, s’aversàriu suo diat àere dèvidu èssere Jérémy Bernardin, unu boxer frantzesu. Nointames, a càusa de tzircustàntzias istraordinàrias, Bernardin no est resèssidu a artziare in su ring de su Palapirastu. S’istampa frantzesa at nadadu chi s’atleta no est resèssidu a nche pigare a pitzu de su cuadradu de giogu pro more chi est istadu arrestadu cun s’acusa de fura de un’autocarru, rendende impossìbile pro issu pigare s’aeroplanu pro nche lòmpere a Sardigna. Nointames is tentativos de is legales de Bernardin de negare s’interessu de su pùgile in s’intzidente, s’ausèntzia improvvisa sua at custrintu a unu càmbiu de programma.

Is operatziones de pesu sunt istadas fatas in s’Hotel Best Western de Quartu. S’organizatzione aiat mandadu unu comunicadu ue s’ispiegaiat chi Bernardin non si fiat presentadu in aeroportu in Frantza, ma sena ispetzificare su motivu. In cuddas oras però in Frantza est essida a campu s’operatzione anti-criminalidade mutida Tempête Tsur, cun 370 politzotos in atzione in sa Marna, in s’Arta Marna e in sa Mosa. Tra is vàrias inchestas abertas, cussa contra s’autore de una fura de unu autocarru mannu cun duos bariles de carburante e atretzadura de diversa genia.

Sa serada de pugiladu, nointames, est sighida sena perunu impedì, gràtzias a s’interventu de sa WBC, chi at designadu Darwing Martinez comente supridore, a su postu de Bernardin. Lòmpidu a note a Casteddu, Martinez at afrontadu Cappai in una gara afrantzadora, ma a sa fine est istadu Cappai a nde essire capione.

Una dimustratzione indimenticàbile de su talentu e de su determinu suo chi at giutu Patrick ‘Paki’ Cappai a si laureare campione de su mundu Silver Youth. Si tratat de una saitsaftzione manna pro s’isport isolanu, mescamente pro su pugiladu sardu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”