Sa rica istòria minerària de su Surcis-Igresiente e Guspinesu s’aviat cara a una potentziale candidadura UNESCO, signende unu passu a in antis significativu. Difatis, unu protocollu de acordu est istadu firmadu in manera ufitziale, unende sos isfortzos de sa Regione Sardigna, 17 comunos chi faghent parte de sa Rete de sos Comunos, su Parcu Geomineràriu, sa Fundatzione Cammino di Santa Barbara e s’Assòtziu Ispeleològicu Sardu.

Su comunu de Buggerru at assùmidu su ruolu de ente cabufila pro custu progetu ambitziosu meda, chi interessat in manera ativa fintzas Àrbus, Carbònia, Carluforti, Frùmini Mayori, Conesa, Gonnos Fanàdiga, Gùspini, Igrèsias, Musei, Narcau, Perdaxus, Portescusi, Santadi, Tratalias, Villacidro, Biddamatraxa.

S’assessore regionale a sa Cultura, Andrea Biancareddu, at bòlidu pònnere a notu s’importu de custa initziativa, sutaliniende chi su patrimòniu de su Surcis diat pòdere otènnere unu reconnoschimentu non petzi istòricu e culturale ma fintzas sotziale e antropològicu. Custu rapresentat una tapa fundamentale pro sa valorizatzione de un’istòria chi at interessadu mìgias de traballadores e at ingendradu s’identidade culturale e umana de sa regione.

Su passu imbeniente at a èssere sa presentada de un’incartamentu miradu a s’insertada in sa “Temptations List” de s’UNESCO. Custa fase rapresentat unu disafiu significativu, ma est fundamentale pro otènnere s’importante reconnoschimentu. Sa candidadura punnat a evidentziare su valore istòricu e culturale de sas minas de sa regione, aberende su caminu a initziativas benidoras de cunservatzione e valorizatzione.

S’initziativa npromovet s’amparu de su patrimòniu istòricu mineràriu, ma in veridade diat pòdere fintzas tènnere un’impatu positivu fintzas a livellu sotziale, afortiende s’identidade de sa comunidade locale e oferende oportunidades noas pro s’isvilupu sustenìbile. Cun su sustennu de diversas entidades, dae sa Regione a sos comunos, s’obietivu est su de creare unu benidore in ue su ricu patrimòniu mineràriu de su Surcis-Igresiente e Guspinesu potzat èssere apretziadu a livellu globale, contribuende a su benèssere de sa comunidade e a sa cunservatzione de sa memòria istòrica de su logu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”