S’universu literàriu de Stefania Carta, dae sos esòrdios significativos finas a su prus reghente progetu dedicadu a Grazia Deledda, rapresentat unu percursu  de aficu in s’ativismu linguìsticu sardu. Laureada in Mediatzione Linguìstica e Culturale, originària de Ìtiri Cannedu, Carta at dadu vida a initziativas de importu pro promòvere s’impreu de sa limba sarda in su cuntestu literàriu e culturale.

Intre sos progetos suos prus de cabbale, b’est sa fundatzione de sa comunidade S’Arda Tolkien Sardigna, chi punnat a s’istùdiu e a sa divulgatzione de sas òperas de J. R. R. Tolkien in s’ìsula. A traessu de su blog “S’Arda Tolkien Sardigna,” Carta impreat sa limba sarda in sas retes sotziales e at realizadu su primu libru in limba sarda dedicadu a Tolkien: “S’Alfabetu de sos Hobbit,” publicadu in su 2021 dae Alfa Editore. Custa òpera at atiradu unu notèvole interessu a livellu internatzionale, dimustrende sa potèntzia de sa limba sarda in s’àmbitu literàriu.

S’annu coladu, Carta at collaboradu cun Alessio Pani, laureadu in informàtica e residente in Ispagna, pro su progetu “Ite mi contas?,” unu blog totu in limba sarda dedicadu a sa literadura mundiale. Pani, nòdidu pro su blog de divulgatzione tecnològica “Sardumatica,” si dèdicat fintzas a sa tradutzione de aplicatziones e programas, contribuende a s’espàinu de s’impreu de sa limba sarda in su digitale.

Ocannu, Carta e Pani ant detzìdidu de onorare a Grazia Deledda cun su libru “Sònnios de Ierru – Contos de Pasca de Nadale,” una regorta de paristòrias e poesias iscritas dae Deledda intre su 1894 e su 1930, basadu subra de su tema de su Nadale. Custa òpera, disponìbile in Amazon dae su 9 de santandria, presentat sas òperas originales de Deledda e in prus arrichit su patrimòniu literàriu cun costumàntzias de Nadale antigas regortas dae s’autora, acumpangiadas dae prus de sessanta illustratziones.

S’aficu de Carta e de Pani in s’àmbitu de s’ativismu linguìsticu sardu si traduet in progetos literàrios chi abbratzant sa diversidade culturale, linguìstica e literària. Dae sa divulgatzione de sas òperas de Tolkien a sa tradutzione de aplicatziones e programas, finas a su donu a Grazia Deledda, custos isfortzos contribuint a preservare e promòvere sa eredade linguìstica e culturale de sa Sardigna, lompende a su pùblicu natzionales e internatzionales. Su libru “Sònnios de Ierru – Contos de Pasca de Nadale” rapresentat un’àteru passu cara a sa valorizatzione de sa limba sarda in su panorama literàriu cuntemporàneu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Sa Grutta de sa Pipera de Casteddu, intre istoria e paristoria.

A pagos passos dae su tzentru de Casteddu, accanta a sa carrela chi che leat a su campusantu de Tuvixeddu, si agattat unu de sos monumentos pius ammaghiantes e prenos de misteru de sa tzittade:sa Grutta de sa Pipera. Est unu sepurcu romanu iscavadu in sa rocca, de su I° seculu d.C., divennidu tzelebre no solu po sa bellesa architettonica sua ma fintzas po sa paristoria chi lu inghiriat.

Sa tumba fuit bistada fatta fraigare dae Lucio Cassio Filippo, nobile romanu chi arribaiat dae Cartagine, po sa muzzere Atilia Pomptilla, morta in Casteddu in su mentres de su disterru de su maridu. Sas iscrissiones intro de su sepurcu contant un’istoria de amore e devossione: secundu su connottu, Pomptilla diat aere donadu sa vida sua a sos deus po sarbare cussa de su maridu, chi si fuit ismalaidadu in su mentres chi fuit in Sardigna. Ma su chi rendet sa Grutta ancora pius enimmatica est sa presentzia, isculpida in sa fatzada, de duos terpentes imboligados.

Dae inoghe naschet su nomene “Grutta de sa Pipera”. In su tempus, a inghiriu de cussas friguras sun bennidos a pizu paritzos contos populares. Bi est chie at interpretadu sos terpentes comente conas de eternidade e protessione de s’anima de sos mortos, atteros bi ant bidu unu zubilu a sos cultos de s’antiga Roma o unu signu magicu capatze de che istesiare sos ispiritos malos.

Oe sa Grutta de sa Pipera est unu de sos logos archeologicos pius bisitados de Casteddu e sighit a esercitare un’ammaju forte supra sos bisitadores. S’aera sua suspesa intre contu e istoria, s’amore eternu chi ligat Pomptilla e Lucio Cassio Filippo e s’aria de misteru de duos terpentes isculpidos in sa pedra faghent de custu logu una cona de sa tzittade, capatze de contare no solu unu picculu de s’istoria romana sua ma fintzas sa fortza chi non morit de sas paristorias chi resistint a su tempus.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22