Est istada fata un’iscoberta archeologica importante in Sardigna chi at permìtidu de cuberare unu depòsitu mannu a beru de “follis”, monedas antigas de brunzu introduidas in su 294 p.C. durante sa reforma monetària de Diocletzianu in s’imperu romanu e impreadas fintzas in època bizantina. Custu depòsitu est de sa prima metade de su sèculu IV p.C. e est istadu atzapadu in sas abbas a su largu de sa costa nord-orientale de s’ìsula, a presu de Altzaghena. S’iscoberta est istada fata a ischire dae su Ministèriu de sa Cultura.

Si pensat chi su nùmeru de custas monedas de brunzu siat intre sos 30.000 e sos 50.000 esemplares. Custu nùmeru superat de meda sa de sas monedas coberadas in unu pretzedente acatamentu acontèssidu in su 2013 in su Regnu Unidu, in Seaton, ue fiant istados iscobertos 22.888 follis. In prus de sas monedas, in su depòsitu sunt istadas individuadas ànforas de produtzione africana e calicuna de produtzione orientale.

S’acatamentu est istadu fatu dae unu subàcueu durante un’immersione, cando at annodiadu sos restos metàllicos no a tesu meda de sa costa. A pustis, su Nùcleu Archeològicu Subàcueu de sa Subrintendèntzia de Archeologia, Bellas Artes e Paisàgiu de Tàtari e Nùgoro, paris cun sos Carabineris de su Nùcleu Tutela Patrimòniu Culturale de sa Sardigna e a su Nùcleu Carabineris Subàcueos de sa Sardigna, at esecutadu unu primu reconnoschimentu in su tretu de mare interessadu, in collaboratzione cun su Nùcleu Subàcueos de sos Carabineris de Casteddu e su Nùcleu de sos Vìgiles de su Fogu de Tàtari, cun sa partetzipatzione de sa Politzia de Istadu e de sa Guàrdia de Finàntzia, paris cun sas Capitanerias de Portu.

Sas operatziones subàcueas ant riveladu s’esistèntzia de duas macro-àreas iue s’agataiant sos follis, in unu tretu mannu  e arenosu de su fundale chi s’estendet intre sa marina e sos campos de posidònia.  Totu sas monedas coberadas sunt in cunditziones bonas. Sa datatzione de sas monedas est de perìodu cumprèndidu intre su 324 (chi currispondet a sa monetarzione de Litzìniu) e su 340 p.C. Sa datatzione est istada cunfirmada dae sa presèntzia de monedas de Costantinu su Mannu e dae sas monedas de sos vàrios membros de sa famìlia imperiale.

Su diretore generale de s’Archeologia, de sas Bellas Artes e de su Paisàgiu (Abap), Luigi Sa Rocca, at sutaliniadu s’importu de custa iscoberta e sa netzessidade de preservare e avalorare su patrimòniu archeològicu sutamarinu, chi est semper minetzadu dae fatores naturales e fainas umanas. Su Ministèriu at isvilupadu mètodos e tècnicas de recùperu e cunservatzione eficatzes meda pro tutelare custu patrimòniu istraordinàriu e at promòvidu istrategias innovativas pro l’avalorare.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

S’Impresa de sas Feminas in Sardigna: Porfias e Occasiones.

S’impresa de sas feminas in Sardigna est pigande unu rolu semper prus importante in sa trama accolomica de s’Ìsula. In sos ùrtimos annos, sas feminas imprendidoras ant mustradu capatzidade manna de fortza e ideas novas, accomettande ass difficultades ligadas a su guvernu de un’impresa in unu cuntestu regionale medas bortas distintu dae possibilidades e ammanios alindados.

Meda de issas tribagliant in oss logos de su connottu comente s’artisania e sa laurantza, ma unu nùmeru chi est creschinde s’afirmat in sos servìtzios, in su turismu e in sas atividades digitales, battinde frischesa, creatividade e una bìsione noa de su fàghere impresa.

Mancari su progressu, sas imprendidoras sardas sighint a si cunfrontare cun porfias importantes. S’accontzu intre vida professionale e famìliare sighit a èssere unu tema tzentrale, ispetzialmente in sas zuras de mesania e in sos tzentros minores, in ube sa presèntzia de servìtzios de azzudu est medas bortas limitada.

S’atzessu a sos finantziamentos e a sos capitales netzessàrios pro crèschere e innovare rapresentant un’àteru impedimentu, gai comente sa presèntzia de differentzias de zenia in su mercadu de su tribagliu. Bell’e gai, medas feminas accomettant custas difficultadas revertindelas in possibilidades, creende retes de collaboratzione, percursos de formassione e iniziativas chi podent dare balore a sas cumpetèntzias insoro.

Sas istitutziones e sos assòtzios locales sunt tribagliande pro poderare custas realidades, lanciande ispintas, programas de mèntoring e retes de azzudu pro fàtzilidare s’isviluppu de impresas ghiadas dae feminas. S’intentuu no est solu de favoressere sa crèschida econòmica, ma fintzas de
afortigare su rolu sotziale e culturale de sas imprendidoras in sas comunidades locales.

S’impresa de feminas in Sardigna si cunfirmat gai comente unu motore de innovatzione e unu puntu de riferimentu pro chie chircat modellos novos de impresa, capatze de conziminare connottu, creatividade e modernidade.

Puru cun difficultades ancora dae accomettare, sas feminas imprendidoras sardas dimustrant donzi die chi detzisione e capatzidade imprendidora podent cunvertire sas porfias in sutzessos beros, cuntribbuinde in manera detzisiva a s’isviluppu accolòmicu e a sa balorizatzione de s’iscrocca.

Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”