Sa noa de su reconnoschimentu ufitziale de sa Coja Antiga  daa banda de su ministèriu de sa Cultura est unu momentu de grandu orgòlliu e tzelebratzione pro sa comunidade de Ceraxus. Custu reconnoschimentu ponet sa Clja subra in su matessi pranu de àteras tzelebratziones istòricas sardas de fama natzionale comente a sa Sartiglia de Aristanis e sa Festa de sos Candeleris de Tàtari.

Sa coja antiga est istada inclùdida in s’elencu de sas rievocatziones istòricas italianas, unu resurtadu otentu a pustis de un’atenta valutatzione dae banda de oto ricercadores chi ant fatu un’iscumbata aprofundida in totu su territòriu italianu. Custa dessinnatzione lu còllocat comente  ùnica manifestatzione de sa zona intre sos 39 eventos sardos tzertificados. Su sìndigu de Ceraxus, Gigi Concu, non cuat sa satisfatzione manna sua pro custu reconnoschimentu importante, sutaliniende s’importu a livellu natzionale e su valore de promotzione de su territòriu addae sas làcanas regionales.

S’amministratzione locale at cumpartzidu cun cuntentu custa noa càstiende cun grandu entusiasmu a sa prospetiva de fàghere connòschere e avalorare sas traditziones ricas de Ceraxus in una prataforma natzionale. Sa presèntzia de sa Coja in sa mapadura aprontada dae sos espertos est unu resurtadu chi afòrtiat su caràtere identitàriu e su ligàmene intre passadu e presente de custa importante tzelebratzione, interessende pessones de generatziones diversas.

S’assessora a sa Cultura, Oriana Bernardi, at sutalineadu su valore de custu reconnoschimentu, chi prèmiat s’acàpiu forte a sas traditziones locales e s’identidade culturale de sa bidda. S’obietivu imbeniente est s’incroimentu de sa Coja in su registru de sos Eventos Mannos, chi isetat su pronuntziamentu de sa Regione.

Su presidente de sa Pro Loco, Gianni Frau, cumpartzit at agiuntu chi custu reconnoschimentu cunfirmat chi sa Coja no est limitada a sas làcanas tzitadinas, ma si podet ispìnghere finas a s’àtera banda de su Tirrenu. Custu reconnoschimentu rapresentat pro totus cussos chi ant dedicadu tempus e aficu pro mantènnere bia custa importante traditzione in su cursu de sos annos una satisatzione manna e sa paga giusta pro medas sacrifìtzios.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22