Ugo Bressanello de su “Circolo dei Buoni e Cattivi” e totu sa famìlia de sa Fundatzione Domus de Luna est istadu premiadu in  su Quirinale dae su Presidente Mattarella. Su Presidente de sa Repùblica, at intregadu a sas glorificatziones de s’Òrdine a su Mèritu de sa Repùblica Italiana cunferidas motu suo a tzitadinas e tzitadinos chi si sunt distintos pro un’imprenditoria ètica, pro s’aficu in favore de sos detenutos, pro sa solidariedade, pro su volontariadu, pro faina in favore de s’inclusione sotziale, de sa legalidade, de su deretu a sa salude e pro atos de eroismu.

Ugo Bressanello. Romanu, 56 annos annos, est unu dirigente  chi at lassadu unu postu dirigentziale importante in Tiscali, de cale fiat vitzepresidente, pro creare  sa Fundatzione Domus de Luna chi s’òcupat de pipios in dificultade. Giai dae deretu Bressanello s’est ocupadu de internet, devenende unu de sos dirigentes  prus cualificados in Itàlia. In su 2005 però at abbandonadu sa carriera importante sua pro si dedicare a sos pipios, a sos pitzocos e a sas mamas in dificultade, creende s’assòtziu Domus de Luna cun sa prima domo de acasàgiu  in Sardigna, a  Cuartùciu. S’onlus sua est crèschida e como tenet bator comunidades de acasàgiu e cura, un’ambulatòriu cun psicòlogu, un’aòbergo cun ristorante, unu tzilleri e una pitzzeria.

Intre sos premiados fintzas Ugo Bressanello, ultres a don Giacomo Panizza (ambos promotores de su progetu Vita a Sud). Custa sa motivatzione: «Pro àere modificadu sa vida professionale sua e non petzi, creende e dedichende·si a realidade chi acollint e assistint pipios, pitzocos e mamas in situatziones de dificultade grave ». E ancora: «In passadu Vitzepresidente e diretore de sa setzione mèdia de Tiscali, oe Presidente e legale rapresentante de sa Fundatzione “Domus de luna”, de s’assòtziu “Volontari della Luna” e de sa cooperativa sotziale “Casa delle Stelle”.

 “Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Sa Sardigna de su rennu: unu tempus de autonomia e podere locale in s’ìsula medievale.

S’istòria medievale de sa Sardigna est sinzalada dae unu tempus ùnicu, cussu de sos zuigados, rennos autònomos chi ant caraterizadu s’ìsula intre s’XI e su XIV sèculos. Custos istados pitticcos, nàschidos a pustis de s’abbasciamentu de gadimentu de su podere bizantinu e de sas incurtziones àrabas, rapresentant unu capìtulu de fundamentu pro cumprèndere s’identidade istòrica e polìtica de sa Sardigna.

A pustis de sa fine de su poderiu bizantinu, s’ìsula s’est ispartida in rennos autònomos guvernados dae zùighes, friguras chi auniant funtziones polìticas, militares e zudiziàrias. Sos zudicados fiant ghìados dae famìllias nòbiles locales e si fundaiant subra unu assentu amministrativu e zurìdicu avanzadu pro cussu tempus. A su cumintzu si nche contaiant bator printzipales: su Zudicadu de Casteddu, su Zudicadu de Arbarèe, su Zudicadu de Torres (o Logudoro) e su Zudicadu de Gaddura.

Donzi zudicadu teniat capitale, esèrtzitu, leges suas e una istrutura amministrativa autònoma, chi permitiat de guvernare un’ iscrocca ispartida comente cussa sarda. Su podere de sos zùighes non fiat assoludu: s’azzudaiant cun unu cunsìziu de nòbiles e funtzionàrios locales chi los azuaiant a leare detzisiones.

Sa leze iscrita, connota comente Carta de Logu, mescamente in su Zudicadu de Arbarèe, regulaiat sa vida polìtica, econòmica e sotziale, istabilinde reglas tziviles e penales e amparande sos diritos de sos tzitadinos. Custu còdighe legale fiat un’istrumentu avanzadu pro cussu tempus e at influentzadu sa legisladura sarda in sos sèculos a pustis.

Sos zudicados, puru essende indipendentes, non ant bìvidu mai isulados: sas bèndidas issoro fiant ligadas a s’istrinta  a sas potèntzias de su Mediterràneu, comente Pisa, Gènova, Aragona e su Papadu. A mesu de alliantzas, cojas e gherras, ant chircadu de deffèndere s’autonomia insoro e de affortigare su podere locale.

Intre totus, su Zudicadu de Arbarèe s’est distìntu pro sa resistèntzia a sas dominatziones istranzas, in particulare in su mentres de sa luta contra de sos aragonesos in su  sèculu XIV.

S’abbasciamentu  lentu  de sos zudicados at cumintzadu cun s’abbattigu de fora e cun sas lutas intro de issos. A sa fine de su sèculu XIV, s’Aragona est resurtada a cunchistare sa parte pius manna de s’ìsula, annetende sos territòrios de sos zudicados e revertinde sa Sardigna in una regione suta su controllu aragonesu. Comente si siat, sa memòria de sos zudicados e de sas lezes insoro est abarrada biva in sa cultura e in s’istòria locale.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”