S’agatat in Luras, in su caminu printzipale de sa bidda, in una tìpica abitatzione de s’Arta Gallura, a tres pranos. Sos aposentos sunt istados torrados a cuncordare respetende s’istrutura e s’echilìbriu de sas domos gadduresas antigas.

Su museu est partzidu in tres pranos torrados a costrùere in su respetu de sos ambientes tìpicos de sa cultura locale intre s’acabbu de su Seschentos e sa prima metade de su Noighentos. Agatant assentados prus de 4000 repertos. A su pianu terra agatamus un’aposentu dedicadu a sos audiovisivos: cunsentit sa bisione de filmados e sa consultatzione informàtica e bibliogràfica. In sa sala s’agatant trastos relativos a sa viticoltura, vinificatzione e mangasinu. Dinnos de remonu sunt “sa cascietta”, cassone pro iscartzinare s’ua, “sa suppressa”, una prensa in linna de sa fine de su Seschentos primos de su Setighentos, e unu limbicu a cundensadore. In sa sala 2 e in sa corte agatamus trastos de sa massaria  e de su pastoriu. A su Primu pranu sunt espostos totu sos arredos de s’època, cun aposentu de pràndere, cun sa credentza, sa càscia pro allogare de su pane, una “piattéra” o parastàgiu, e una “banca a fogliu”, una mesa a follos chi permitiat de crèschere cun fatzilidade su pranu de apògiu. Custu fiat su logu acanta sa famìlia si reuniat. In sa ala 4 b’est sa coghina cun a su tzentru de s’aposentu una “banca ‘e subra de pane”, sa mesa pro sa panificatzione. Sala 5: càmera de letu. A su segundu pianu agatamus màchinas pro sa traballadura de sa lana e de su linu, bestimentas e tessutos. Sa sala 7 est dedicada a sas tècnicas de traballadura de s’ortigu, faina tìpica de sa zona.

Ma su museu tenet peri un’aposentu dedicadu a sa fèmina acabbadora. Difatis podimus bìdere su marteddu chi in su passadu beniat impreadu pro acabbare, (de s’ispagnolu acabàr) sas persones chi fiant in su letu de morte mori non mori.  . Si tratat de unu cambu de ogiastru  longu 40 tzentìmetros e largu 20, cun màniga chi permitet un’impugnatura segura.

 “Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Turre de Sa Pelosa: custoddu istoricu intre mare cristallinu e istoria sarda.

Intre sos ispantos de su nord-ovest de sa Sardigna, supra sa cuccuru de Capo Falcone, arbeschit sa turre de Sa Pelosa, unu fraigu ammantadu chi dominat sun mare e sa plaja chi giughet su mattessi nomene, famada in tottu su mundu po sa bellesa sua. Custa turre simbulu de istoria e deffensa de sa costa, est una de sas prendas pius pagu connoschidas ma pius amaghiosas de sa Sardigna.

Fraigada in su seculu XVI intre su tempus de sos Aragonesos, sa turre de Sa Pelosa faghiat parte de unu assentu de turres de sa costa pensadu po las costoire dae sos attaccos de sos piratas saracenos. Sa posissione istrategica sua permittiat de compidare sos trettos de mare intre sa Corsica e s’isula offerinde unu primu logu de defenza e unu logu de castiu mandu.

Sa turre, a fundu cuadradu est fraigada in pedra locale e est posta supra una punta pitticca chi dominat su mare, offerrinde una bista ispantosa de S’Arcipelagu de Sa Madalena e sas abbas cristallinas de sa Plaja de sa Pelosa.

Oe sa turre de Sa Pelosa est unu logu po turistas, fottografos e appassionados de istoria, chi addurant ammaghiados dae s’armonia intre architettura militare e bista naturale. Sa zura a inghiriu est amparada e ordinada po preservare s’ecosistema unicu de rena arta, bianca e fine meda e fundos riccos de flora e fauna marina. Passande in mesu a sa roccas e sas calas pitticcas, est possibile de si infundere in s’istoria bisande sas callias de atteros tempos chi controllaiant sa costa sarda.

In sos urtimos annos, sas amministratzione locales ant promovidu interventos de accontzu po garantire sa remunida de sa turre cambiandela in d’unu simbulu de sa defensa de su patrimonio culturale e naturale de s’isula. Mancari bi siat sa creschida de su turismu sa turre de Sa Pelosa mantennit unu faschinu intreu, offerinde una esperientzia chi aunit bellesa de sa bista, istoria e contos de forreddu.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”