A l’ischias? Sa Sardigna in su Miocene fiat pitzigada a sa Fràntzia

Sa Sardigna in s’istòria geològica prus reghente sua at acasagiadu una fàuna e una flora chi oe amus a pòdere adobiare petzi in mares meda prus caentes de su Mediterràneu. Est su chi narat su Geòlogu e Diretore sientìficu de
Sa Sardigna in s’istòria geològica prus reghente sua at acasagiadu una fàuna e una flora chi oe amus a pòdere adobiare petzi in mares meda prus caentes de su Mediterràneu. Est su chi narat su Geòlogu e Diretore sientìficu de su PARC de Genone Luisu Sànciu. Semus alleghende de su Miocene, comintzadu 23 milliones de annos a oe e acabadu pagu prus de 5 milliones de annos a como.
Torrende in segus in su tempus, pro prima cosa, no amus a àere bidu unììsula a su tzentru de su Mediterràneu, pitzigada a sas costas de sa Proventza, est a nàrrere in Frantza! Sa cosa curiosa chi paris cun s’ìsula nostra aeremus aiamus agatadu fintzas sa Còrsica. Difatis Sardigna e Còrsica formaiant, comente immoe etotu, su Blocu Sardu-Corsu. Posca, in paris cun sa sArdigna b’aiat peri parte de su Nord Àfrica e de sa Calàbria.
A su cumintzu de su Miocene, su blocu Sardu-Corsu at comintzadu a s’istesiare dae sa costa proventzale e a si positzionare gosi comente est immoe. Custu est acontèssidu in 16 milliones de annos. Su movimentu de sas placas aiat creadu de sas fraturas mannas cun mudamentu de blocos de crosta terrestre. Dae cussos ispacos nde fiat essudu unu muntone de magma. Vulcano mannatzos nche bogaiant a foras valangas de chisina e pedras tentas in fogu e una surra de materiale vulcànicu chi, a bellu a bellu, tostendesi est devènnidu roca. Custas rocas las podimus bìdere in Sulcis, Màrghine, Planàrgia, Tataresu e Anglona. Benint mutidas “trachites”, ma dae su puntu de annotu geològicu si diant dèpere mutire “ignimbrites”.
Fintzas suta su mare est istadu interessadu dae su vulcanismu sutamarinu, chi podimus bìdere in Marmilla, acanta sunt arrinbbadas finas a nois formatziones de lava sutamarina chi pigant su nùmene de Pillow Lava (o “lavas a coscinu”). Custas lavas a tenent una dimensiones de 1 – 1,5 metros de diàmetru ma in Sardigna tenimus unu primadu casi mundiale, difatis in su sartu de su Comunu de Masuddas, si podet ammirare unu de custos “cabidales” de lava chi tenet una mannària de 12 metros de longària pro 8 de artària, dae inoghe su nùmene “Mega Pillow”. Pròpiu pro custu sa formatzione làvica est istada decrarada monumentu naturale.
“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

© RIPRODUZIONE RISERVATA