Est mortu su 13 austu coladu Piero Angela, chi si nd’est andadu a s’edade de 93 annos cun grandu dispràghere de totu su pòpulu italianu, afetzionadu meda a su divulgadore sientìficu chi pro annos est istadu su condutore  de SuperQuark in sa Rai. A s’abertura de sa càmera ardente, Alberto Angela at chertu pigare sa paràula pro un’arresonu cummovente, ammitende de èssere abarradu ispantadu dae sas paràulas prenas de amore chi totus ant espressadu pro su babbu, fintzas in sas retes sotziales.

“No est fàtzile pro mene custu arresonu, pesso chisas  persones, sas chi amamus, non nos diant dèvere mai lassare, però càpitat. Dia chèrrere cumentzare alleghende de s’ùrtima cosa chi at fatu babbu. S’ùrtimu arresonu suo datu cun sas ùrtimas fortzas suas. Sorre mea e deo l’amus collidu e l’amus trascritu. Est un’arresonu no ufitziale, est comente a cando calicunu faeddat a sos amigos, a s’agabbu de una serada. E narat “andat bene, deo ando”. In custas paràulas b’at meda amore, afetu, in sos cunfrontos de totus. Est istada una persone chi est resèssida a unire, no a partzire, puru mantenende sas opiniones suas. Custas dies pro mene sunt istadsa una traschia. Apo a dèvere difatis ringratziare totus, pro sos messàgios, sos artìculos. S’istile suo e sughetu suo lu connoschides totus. Ma sa cosa chi nos at corfidu sunt istados sos  messàgios in sas retes sotziales e artìculos prenos non de dolore e de tribulia, ma de amore. Apo notadu petzi custu. E custa cosa m’at corfidu. In custos messàgios apo agatadu amore, chi est unu sentimentu. Su sentimentu est calicuna cosa chi abarrat, chi si trasformat in balore e sos balores sunt eternos. Creo chi siat su mègius bestidu pro su babbu meu, pro su biàgiu chi faghet”.

Alberto, cummòvidu, at posca sighidu:

“Nos at insegnadu cosas medas cun sas trasmissiones tv, cun sos libros, at impreadu ogni mèdiu possìbile, ma s’ùrtimu insegnamentu mi l’at fatu non cun sas paràulas, ma cun s’esèmpiu, m’at insegnadu a non tènnere timoria de sa morte, l’at afrontada cun una serenidade chi m’at triuladu, no l’apo mai bidu cun s’iscunfortu, cun sa tristura, mai. Teniat una vida prena e custu est unu de sos motivos pro su cale si nd’est andadu satisfatu, issu at rugradu custu ùrtimu perìodu, cun una ratzionalidade, a pees in terra, cando ischiat chi diat èssere arribbadu su tempus suo, at fatu una sèrie de cosas, sas trasmissiones chi bidides e sas àteras chi sunt programadas, unu discu jazz, at faeddadu cun sos suos familiares e posca at fatu cuddu ùrtimu arresonadu chi ais letu e 24 oras a pustis de sa dipartida. Issu teniat un’acostamentu a sa vida ratzionale, sientìficu, ma fintzas prenu de amore. In sos ùrtimos tempos costumaiat a repìtere un’aforisma de Leonardo da Vinci, a mie est partu unu pagu de bìvere cun Leonardo da Vinci in domo, resessiat a pònnere de acòrdiu totus, narende semper sas cosas giustas. E Leonardo da Vinci naraiat: “Sigomente una die bene gastada dat alligru dormire, gasi una vida bene impreada dat alligru mòrrere”. L’at repìtidu finas a sa fine, e est un’impòsitu chi nos at donadu…”

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Sardigna: sa porfia de s’ispartinadura iscolastica intre numeros e opportunidades.

S’ispartinadura iscolastica in Sardigna est unu de sos problemas prus criticos in sa bista educativa italiana, cun tassos de disamparu chi sunt prus artos de sa media natzionale e tenent unu corpu derettu supra su tempus benidore sotziale e accolomicu de sos zovanos isolanos. Secundu sos urtimos datos de su 2023, sa regione tenet unu tassu nde ispartidura iscolastica anticipadu de su 17,3% intre sos zovanos de 18-24 annos, chi est una de sas prus artas in Italia imparis a sa Sitzilia, contra de una media natzionale de su 10,5%.

Custu cheret narrere chi casi unu istudente supra ses dassat sos istudios prima de leare su titulu superiore, cun cusseghentzias chi si podent biere supra sas occasiones de tribagliu e de creschida personale. Sos motivos printzipales incluidint difficultades in s’arricchimentu de sas cumpetentzia de base, in manera particulare in su cumprendere sa limba italiana, e cunditziones socio accolomicas chi podent impedire su percursu educativu.

Mancari sos numeros chi affuscant, carchi signale de mezzoramentu bessit a campu supra s’ispartidura “cuada”,cussa de sos istudiantes chi finint su primu tziclu chentza cumpetentzias bonas, cun sa Sardigna intre sas regiones chi ant tentu una minimada de signifficu secundu s’appitzicu Invalsi 2023. Su fenomenu est in prus aggravadu dae cosas de accottu comente sa crisi de sas naschidas e sa minimada de sa populatzione iscolastica, chi faghent divennere prus chidrinos sos caminos educativos.

Accomettare s’ispartidura iscolastica dimandat un’impignu chi andet addia interventos puntuales, cun politicas de accotzu a sa didattica, intregatzione prus manna intre iscola, familia e comunidade locale e caminos informativos chi potant rispondere a sas esigentzias de sos zovanos e de su mercadu de su tribagliu. Carchi provintzia est incumintzande a isperimentare pattos educativos e disignos novos po cumbattare s’ispartidura e favoressere s’incluisione, ma addurat de fundamentu un’impignu cordinadu de istitutziones, iscolas e realidade de assotzios.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22