Binti annos a oe est cumentzadu su progetu “Memòria e Identidade”

S’òpera riproduit una fotografia de artu balore etnogràficu e est istada realizada dae s’artista Bruno Pisu.

De s’imàgine riproduida s’ischit chi est istada impreada comente cartulina in sos primos de su ‘900 e diat pòdere èssere una de sas primas cartulinas de sa Sardigna comente ispiegant sos membros de s’assòtziu de Orthullè chi at promòvidu sa realizatzione de su murale a binti annos dae s’inghitzu de su progetu “Memòria e Identidade”.

A presentare s’òpera a sos mèdios de comunicatzione sotziales est istadu su sìndigu de sa bidda subra-montina Ennio Arba, chi in unu messàgiu longu in facebook at iscritu:

“S’artista de Orthullè Bruno Pisu at realizadu custu murale bellu meda a s’intrada de sa bidda, chi rapresentat sete òmines de Orthullè, sete antepassados nostros, cun su bestidu traditzionale a sos cumintzos de su ‘900.

S’òpera, bòlida meda dae s’Amministratzione Comunale, est istada cummissionada a s’Assòtziu “Sòciu po su de jocu de sa murra” a s’internu de su progetu “Memòria e Identidade”, chi cunsistet in sa riprodutzione fidele petzi de fotos in biancu e nieddu chi rafigurant momentos de istòria de sa comunidade nostra.

Si tratat de una de sas foto prus antigas (si non sa prus antiga) chi rafigurat gente de bidda e sa didascalia, bogada dae sos iscritos de Vittorio Angius, allegat de s’orgòlliu, de su coràgiu e de sa solidariedade de su pòpulu de Orthullè.

Est fintzas cun custas òperas chi su cuntzetu de comunidade benit afortigadu, a traessu  sa memòria basada subra imàgines, sonos, contados, manufatos, chi arrichint su patrimòniu culturale nostru e chi nos projetant cara a unu tempus benidore prus profetosu a su cale, totus paris, semus traballende.

A nùmene de totu sa tzitadinàntzia de Orthullè disigiamus fàghere sos cumplimentos e ringratziamentos prus singillos a Bruno, a s’Assòtziu de sa murra e a totus cussos chi ant contribuidu a sa realizatzione de cust’òpera mastra”.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22