Sa cresiedda romànica de Santa Alenixedda, fraigada dae sos mòngios Vitorinos de Marsìllia bie  s’agabbu de su 1200 e sos primos annos de su 1300, s’agatat collocada in unu terrinu a su foraidda de Casteddu, intre su bighinadu Europeu e su bighinadu CEP.

Su terrinu acanta fiat istadu pesada est su de su situ antigu meda de Santu Vetranu, in ue sunt istados atzapados paritzos repertos de època romana. Sa cresiedda est una pitica prenda de època medievale, costruida in pedra calcàrea, chi oe si podet annodiare petzi in sa fatzada. Presentat un’ùnica navada cun sas lìnias simpres, gasi comente simpre e de prègiu meda  s’ammustrat sa fatzada a cabanna.

Custa est partzida in tres partes chi incuadrant s’essentziale portale, chi est sena de architrave, iscumpassadu dae un’arcu subra de cale cumparet unu piticu òculu tzirculare.

A cumpletare sa decoradura de sa fatzada sunt presentes diversos archetos pènsiles ogivales chi a s’internu presentant ateretantos arcos trilobatos. Prusaprestu sòbriu e elegante est fintzas su campanile a vela, a su cale, a dolu mannu, mancat sa campana.

Alenixedda, in limba sarda, est su diminutivu de Aleni (in italianu Elena). Sa cresiedda est duncas dedicada a santa Elena Imperadora; s’impreu de s’annomìngiu santa Alenixedda, podet èssere chi bèngiat dae sa netzessidade de la distìnghere dae s’àterulogu de cultu, prus mannu, no a largu meda de sa cresiedda, dedicadu a santa Elena .

A s’istadu atuale sa crèsia est sena de sos arredos sacros de unu tempus, e a discàpitu de sos sinnos de usura ladinos, resesset comente si siat a mantènnere elementos importantes de sa bellesa antiga sua.

Est pretzisu agiùnghere chi mancari diversos annos a oe est istada ogetu de un’importane, cumplessu e longu percursu de traballu de restàuru, suta de su controllu de sa Subrintendèntzia, su tempus non paret èssere meda amistiosu cun sa crèsia, e a dolu mannu sunt giai visìbiles diversos sinnos de degradu subra de sos muros laterales.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Unu viàzu in s’arte: sos chimbe artistas sardos prus famados de s’istòria

Sa Sardigna, in prus de èssere famada pro sas bistas suas chi che  bogant s’alenu e pro su connottu millenàriu, at bidu  nàschere  artistas medas chi ant lassadu unu sinnu chi no si podet iscantzellare in s’istòria de s’arte italiana e internatzionale. Costantinu Nivola, iscultore e muralista de fama internatzionale, Nivola che at leadu s’arte sua in sos Istados Unidos, partetzipande cun architetos mannos comente Le Corbusier e Marcel Breuer. Sas òperas suas sunt caraterizadas dae s’impreu nou de su tzimentu e de sos materiales locales, condimizande modernidade e connottu.

Pinucciu Sciola, famadu pro sas “predas sonoras”, Sciola at ischidu aunire iscultura e mùsica, revertinde su granitu in istrumentu chi bogat a fora sonos armonicos cando est percossadu. Sas òperas suas, ispartas in totu sa Sardigna e in su mundu, festant sa natura e sas raighinas culturales de s’ìsula, fundinde materiales locales cun una poetica universale.

Zuseppe Biasi, pintore e illustradore, Biasi at contadu sa Sardigna a mesu de friguras prenas de colore e vitalidade. S’arte sua acciappat costùmenes, traditziones e bistas de s’ìsula, torrende·las a interpretare cun d’unu istile chi aunit folclore e modernidade. Sas òperas suas ant dadu unu contribbudu po fàghere connòschere sa Sardigna a foras de sas lacanas suas, influentzande ingendras  de artistas locales.

Maria Lai, artista in medas campiles e ghia de s’arte tessile de oe, Maria Lai at isichidu  revertire su filu e su pannu in istrumentos de issida de fortza  poètica manna. Sos tribaglios suos, a bortas partetzipativos e fatos pro unu logu ispetzìficu, intritzant sa memòria cumone de sa Sardigna cun d’una limba universale. Francu Bussu, intre sos printzipales de s’iscultura e de sa pintura sarda de su Noighentos, Francu Bussu at aunidu rigore tènnicu e fundaria comunicativa. Sas òperas suas iscoperrent temas ligados a su connottu, a sa religione e a sa vida de campagna  de s’ìsula, ma cun d’una
sensibilidade de oe chi los faghet divennere in manera istravanada modernos.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”