Sa campagna de iscavos noa in su giassu de sa necròpoli nuràgica de Mont’e Prama, aviada su 4 abrile coladu de sa Subrintendèntzia Archeologia, bellas artes e paesàgiu pro sa tzitade metropolitana de Casteddu e sas provìntzias de Aristanis e Sud Sardigna, a donadu deretu sos frutos suos. A pagas dies dae su cumintzu de su cantiere, chi est interessende unu terrinu in sa parte meridionale de su situ archeològicu in su comunu de Crabas, sunt essidos a campu unu bustu e àteros frammentos de duas istàtuas noas, ambas identificadas comente a “pugiladores de su tipu Cavalupo” pro su grandu iscudu mujaditu postu in dae in antis su truncu, belle uguales a sas duas isculturas agatadas a pagos metros de distàntzia in su 2014 e como espostas in su Museu tzìvicu de Crabas.

“Un’iscoberta etzetzionale – at decraradu su Ministru de sa Cultura, Dario Franceschini – a sa cale nd’ant a sighire unas àteras, a cunfirma de s’impinnu significativu de su Ministeru in custu giassu istraordinàriu, chi non tenet paragone in su Mediterràneu. S’agatamentu de  àteros duos Gigantes, difatis, acontesset a prus pagu de un’annu dae sa nàschida de sa Fundatzione chi bidet su MiC, su Comunu de Crabas e sa Regione Sardigna impinnados in sa valorizatzione de una de sas testimonias prus mannas de un’antiga tziviltade mediterrànea. De custa manera, duas prendas noas s’agiunghent a custu grupu istatuàriu chi est atirende  s’atentzione de su mundu intreu”.

 “Mentras sos bucones piticos e mèdios benint in manera cuotidiana postos in evidèntzia, documentados in su terrenu e recuperados – at decraradu sa Subrintendente, Monica Stochino – sos duos blocos, pro more de su pesu e de sa mannària, ant a tènnere bisòngiu de tempus pro èssere liberados dae sa terra  chi los imbòligat . S’acatamentu – agiunghet Stochino– prèmiat sa costàntzia e sa balidesa de su mètodu archeològicu de esploratzione progressiva a traessu de fases de sondàgiu preliminare e de iscumbatas sistemàticas, medidas e esecutadas in sos modos e in sos tempos cunsentidos dae sa disponibilidade de sas risursas e dae s’elaboratzione parallela de sos progetos de iscavu, restàuru e espositzione de sos repertos e de valorizatzione de su giassu”.

Sa Fundatzione Mont’e Prama, presidida dae Anthony Muroni, est naschida su 1 de trìulas 2021 cun sa firma de s’atu costitutivu de su Ministru Franceschini, de su Presidente de sa Regione Autònoma de sa Sardigna, Christian Solinas, e de su Sìndigu de Crabas, Andrea Abis. Su Ministeru de sa cultura at cunferidu a sa Fundatzione su cumplessu de sas isculturas de Mont’e Prama; s’immòbile realizadu in funtzione de s’ampliamentu de su Museu Archeològicu de Crabas; s’àrea archeològica de Tharros, sa Turre de Santu Giuanne e s’ipogeu de Santu Sarvadore.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sardigna, torrat sa limba bleu: in austu iscopertos 9 logos deinfetzione.

In d’unu mese 48 animales cundidos e 13 mortos. Addurant sutta de osservatzione puru sa Frebba de su Nilu e sa dermatite nodulare de sas baccas. Cun s’arrivu de sas temperaduras artas, in Sardigna torrat fintzas sa Limba bleu, sa maladia chi corpat sos gramuladores e chi in sos annos passados aiat postu in brinugu medas pesamentos de s’isula.

Secundu s’urtimu azzoronamentu sunt 9 sos logos de infetzione de Blue Tongue chi si sunt isviluppados in s’isula in su mese de austu, a sos
cales si azzunghent sos 15 de su mese de triulas, po una summa de 24 in s’istiu 2025. In austu, sos locos pius corpados sunt bistados Casteddu cun 2, su nugoresu cun d’unu e mescamente s’Ozzastra cun 6. In tottu sunt bistados cuntagiados 48 animales supra 2.084 presentes in sas zuras interessadas, cun 13 animales mortso po su virus.

Sa diffusione in Sardigna est mescamente de su tipu 8, giai connoschidu in sos annos passados, ma nde sunt bistados agattados fintzas de su 3 e 4, cunfirmande sa variedade de su virus chi est circulande in s’iscrocca. Sa Blue Tongue no est unu perigulu po s’omine, ma podet corpare in manera grae berbeghese, crapas e baccas, faghinde dannos meda a livellu accolomicu e de produssione. Sa trasmissione arrivat cun sa puntura de arrabbios pitticcos, sos culicoides, chi agattant in sas dies cardas e umidas sas cunditziones ideales po si ammanniare.

In pius de sa Limba bleu,sos controllos in Sardigna si sunt faghinde puru po atteras maladias virales: Sa Frebba de su Nilu Occidentale e sa dermatite nodulare de sas baccas. Sas autoridades invitant sos pesadores e sos chi tribagliant in cussu campu de bistare attentos, rispettare sa biosicuresa e azzuare sos veterinarios po sinzalare donzi casu suspettu.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22