Fràigu de Ispidales e de is Domos de sa comunidade, fràigu de is Tzentrales operativas territoriales (COT), ainas de importu pro unu modellu nou de acatu de su malàidu, ma fintzas interventos istruturales e tecnològicos pro sa digitalizatzione e s’isvilupu de sa telemedicina e pro ammodernare is ispidales e is presìdios territoriales de s’Ìsula. Est canto at prevèdiu su programma de is investimentos aparitzados dae sa Regione pro sa Sanidade de sa Sardigna intra is risursas de su Pnrr (mescamente in sa Missione 6 Salude) e de su Pnc (Pranu pro is investimentos cumplementares). Prus de 270 milliones de èuros is risursas disponìbiles co-finantziadas dae sa Regione pro su fràigu de acanta de otanta istruturas sanitàrias e unu totale de prus de dughentos punnas de acabbare intro su 2026.

“Cun custu interventu, semus fadende bases sòlidas pro fraigare su benidore de sa sanidade sarda, chi bolemus siat semper de prus de calidade arta e de cumpetèntzia. Cussu chi semus fadende est unu modellu nou, modernu e efitziente, in gradu de ghiare e acumpangiare su tzitadinu in un’àndala intra ue potzat semper agatare is mègius rispostas a is bisòngios suos de curas e de assistèntzia, at nado su Presidente de sa Regione, Christian Solinas.

“A comente promìtidu, ispendemus finas a s’ùrtimu chentèsimu pro donare a is sardos servìtzios semper mègius, modernos e pro aumentare curas e assistèntzia — at nado su Presidente Solinas –. No amus a pèrdere custa oportunidade manna, chi si impignat in ònnia manera pro ispèndere in sa manera mègius custas risursas”.

Su prano previdet su fràigu de chimbanta Domos de sa comunidade in totu su territòriu, trèighi Ispidales de Comunidade, sèighi Tzentrales operativas territoriales e prus de chentu interventos pro su modernamentu tecnològicu. Duas is linias de programma pro s’innovatzione, sa primu, pro prus de 47,4 milliones de èuros, pertocat sa digitalizatzione e s’innovatzione de is noe ispidales classificados a comente DEA de primu e segundu livellu.

Sa segundu linia, pro un’investimentu de 49,5 millione de èuros e prus, pertocat is ispidales de totu su territòriu e previdet su rinnovu de su parcu tecnològicu de is machinàrios mannos (tac, atzelleradores lineares, risonàntzias magneticas, tomografos, densitometros òsseos e telecumandos pro esàmines de radiologia) cun sa punna de aumentare is istruturas cun istrumentos diagnòsticos e de cura de ùrtima generatzione.

“In s’abeto de s’istantziamentu de su Pnrr amus fatu unu pranu pro su territòriu nostru — at nado s’assessore regionale de sa Sanidade, Mario Nieddu — e amus cumpartzidu cun totus is interessados, chi amus pedidu una partetzipatzione ativa. Semus fraighende su benidore cun unu modellu de sanidade modernu e sustenibile chi ci passat su dualismu ospidale-territòriu e in ue sa tzentralidade est su tzitadinu e is netzessidades suas. Unu modellu bonu a orientare su malàidu a intro de su sistema sanitàriu nostru intra is percursos de assistèntzia mègius”.

“Un’oportunidade de importu pro su sistema sanitàriu nostru — narat s’assessore Nieddu — chi s’at a permìtere de consolidare su protzesso de modernamentu giai aviadu. Sa programmatzione est acrarada in ònnia puntu pro ònnia interventu, pro ònnia Asl e pro is aziendas ospedalieras de s’Ìsula. Is Cot, is Ispidales e is Domos de sa Comunidade inseridu in su programma de su Pnrr s’ant a pònnere impare a cussos giai prevididos in su Pranu regionale de sa sanidade territoriale e finantziados cun risursas regionales, natzionales e europeas. Cun su fràigu de is istruturas intermèdias punnamus a unu modellu chi si fàghere càrrigu a totu is livellos. Intra s’ammanniamentu de sa preventzione e sa gestione de is barrancos si podet riduet sa pressione in is ispidales, chi oe, antis de fàghere carrigu solu de is barrancos prus mannos, depent agatare rispostas a cale chi siat barrancu de salude de is pessones, cun dificultades”.

Pro torrare a fàghere funtzionare su sistema sanitàriu sa Sardigna est paris cun is àteras Regiones pro pedire a su Guvernu àteros interventos chi potzant garantire su funtzionamentu de s’assetu nou: “Bandant bene is risursas pro is istruturas noas, ma si bolimus bìnchere custu disafiu — narat s’assessore Nieddu — serbint àteras garantzias in particulare subra is coberturas finantziàrias pro ammanniare is orgànicos chi serbint a su funtzionamentu de is servìtzios noos, e serbint règulas noas, a comente sa modificatzione de is acòrdios colletivos cun is mèigos de famìllia. In prus est de importu s’ismanniamentu de sa capatzidade de formare mèigos noos, tècnicos e personale de su cumparto sanitàriu”.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sardigna, su benèssere est sutta de sa mèdia natzionale: serbit unu cambiu de derettura supra salude e istrussione.

Sa Sardigna si acciappat oe in d’una posissione cumplicada po cantu pertocat su benèssere de sos tzittadinos suos. Lu evidentziat s’ISTAT po mesu de s’indittu BesT, chi controllat sas bistas divressas de sa calidade de sa vida in sas provintzias italianas. S’isula non segudat sos livellos medios natzionales, mancari bincat medas bortas cussos de su Mesudie. Intamen, sos datos iscopiant chi custa superioresa, mancari pitticca non podet faghere drommire sonnos pasidos: serbint interventos lestros e mirados, mescamente in sos campos de sa salude e de s’istrussione.

Su disvariu internu de s’iscrocca de sa Sardigna est evidente. Casteddu si annoditat po una condissione sotzio-accolomica de su tottu pius de favore, mentres sa provintzia de su Sud-Sardigna mustrat signales pius mannos de difficultade. Inoghe su benèssere est cuncentradu mescamente in calicuna zura allindada.

Sas difficultades pius graes bessint a fora in duos campos de fundamentu: sa salude e s’istrussione. Po sa sanidade, sa Sardigna presentat indittos chi anneant meda ligados a sa calidade de sa vida e sa cura de sas pessones. Galu pius assustante est sa situassione iscolastica e de sa formatzione. Una parte manna de sa populatzione de edade arta non tenet unu titulu de istudiu prus mannu, e sas cumpetentzias de base de sos istudiantes sunt meda pius bassas in cunfrontu a sa medìa italiana.

Fintas su reddidu de sas familias sardas reflettit una condissione accolomica debbile, mancari adduret menzus de atteras regiones de su Mesudie. Sos disvarios internos, bell’e gai, sunt marcados. Fintzas inube su reddidu medìu paret pius artu, s’ispartidura est divressa: pagos balanzant meda, mentres una arte manna de sa populatzione fadigat a arribbare a sa fine de su mese. Mancari custu cuadru tanadu, carchi signale positivu arribat dae sos campos de sa sicuresa e de s’ambiente.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22