Su Project Financing est a su tzentru in custas dies de sa sanidade nugoresa pro s’inghitzu de un’àteru progetu importante. A dd’annuntziare est sa Asl in una nota: “Mancant sos ùrtimos detàllios a su cronoprogramma de sos traballos de sos cantieris, netzessàrios pro limitare a su màssimu eventuales discumbènios e crititzidades. In sos 36 meses imbenientes su Santu Frantziscu at  a devènnere un’ispidale a s’avanguàrdia”.

“Su project financing — sighit sa nota -, at a serrare a manera definitiva sa paràbola sua: pionierìstica, ammajadore e, a bias, gherrada”. S’Asl si referit a sos fatos giuditziàrios dèvidos a s’annullamentu in autotutela dae banda de s’ex cummissàriu istraordinàriu de s’Assl de Nùgoro, Mario Palermo, de su cuntratu firmadu dae s’assòtziu temporàneu de impresas (Ati), denumenada Polo Sanitàriu Sardigna Tzentrale — Sotziedade de Progetu s.p.a. (Pssc), acontèssidu in su 2016 a pustis de sos rilievos de s’Anac. Unu cuntratu istipuladu annos faghet e chi previdiat sa cuntzessione de sos traballos finalizados a sa ricualificatzione de sos presìdios ospedalieris de su distretu nugoresu, ultres a sa frunidura de totu sos servìtzios istrumentales non sanitàrios, de su balore de prus de unu milliardu de èuros pro sa durada de 27 annos.

Su Pssc aiat fatu denùntzia sa su Tribunale de Nùgoro cuntestende s’annullamentu de su cuntratu, e sighende a traballare. Duncas in 2018, sas ocurrèntzias de su project financing fiant istadas pigadas in manu dae sa diretora de s’Assl nugoresa, Grazia Cattina, chi cun unu traballu de grupu longu, suportada dae s’Àrea Tècnica Nùgoro-Lanusè e de s’Ufìtziu de su RUP de su Project Financing, aiat permìtidu sa ripresa de su diàlogu cun sa sotziedade e su cumpretamentu cunsighente de diversas importantes òperas cun s’achirimentu issoro.

A su matessi tempus chi sa diretzione de s’Assl sighiat cun sos traballos (si puru in su 2021 siat istada cummissariada in preparatzione de s’inghitzu de sa reforma sanitària noa), s’ex Cummissàriu istraordinàriu Ats, Massimo Temussi, a traessu de sos legales, at propostu a sa Pssc sa transatzione de un’acòrdiu deliberadu chi at prevìdidu su saldu a sa sotziedade de unu dèpidu pro sos traballos giai acumpridos, chi sunt istados licuidados, mentras sa sotziedade s’est impinnada a cumpletare sas òperas de edilìtzia pùblica intro 36 meses, e a s’agabbu essire dae sa gestione de sos servìtzios dados chi ant a èssere mandados in custa manera a gara noa.

Cun sa reforma sanitària e sa nàschida de s’Asl duncas, cussu cronoprogramma benit portadu a cumprimentu. “No esistet in s’ìsula Nostra un’ispidale cun sas caraterìsticas e sas potentzialidades de su Santu Frantziscu — at naradu su manager Paolo Cannas, chi no at mai cuadu s’apretzamentu suo pro s’ispidale prus mannu de su  Tzentru Sardigna -. E custu s’at a bìdere ancora de prus a traballos urtimados, cando a nde tènnere profetu at a èssere mescamente s’oferta sanitària, cun sa Meighina Nucleare, sos repartos rinnovados e modernos, de sa cale si podet giai bìdere s’anteprima in sos locales de su padillione DEA, Cardiologia — UTIC etc.”.

“Ma a tènnere profetu de su rinnovu — sighit concruit Cannas — at a èssere “s’umanizatzione” de sos ambientes ospedalieris. Mi refèrgios a totus cussos ispàtzios fintzas a immoe non impreados, chi ant a dare unu sentidu fintzas a s’intrada (hall) chi fintzas a como pariat tropu manna: ant a nàschere servìtzios cummertziales e de ristoratzione, ma fintzas de utilidade (comente a parruchieris), chi non s’agatant in perunu àteru ispidale de sa Sardigna, ma chi medas sardos ant tentu modu de apretziare in àteros ispidales– pùblicos e privados — de Itàlia e de Europa”.

 “Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22