Un’iscuadra de viròlogos de s’Universidade de Casteddu ghiados dae Enzo Tramontano, dotzente de Microbiologia e virologia, est tra sos pagos grupos de chirca italianos motivados in unu de sos progetos de primore finantziados dae s’Unione Europea in su campu de su programma Horizon 2020, pro megiorare sa cumprensione de s’epidèmia de coronavirus, contribuire a una gestione clìnica prus profetosa de sos malàidos infetos e megiorare sa preparatzione e sa risposta a sos apretos de sanidade pùblica.

Su progetu in ue traballant sos chircadores de s’Ateneu sardu – paris cun sos collegas viròlogos de s’Ispidale Spallanzani e de s’Universidade Catòlica de Lovanio – at passadu sa seletzione pro atzèdere a su pianu finantziàriu complessivu de 10 milliones de èuros postu a disponimentu pro sustentare unos cantos progetos de chirca de arta cualificatzione in totu Europa.

EXSCALATE4CoV (E4C) – custu su nùmene de su progetu – est unu de sos pagos finantziados (tra sos 91 presentados) e est istadu elaboradu dae una retza internatzionale ghiada dae sa Dompè Farmaceutici SpA cun sa collaborazione de su CINECA e àteras trumas de chirca (in totale 18) italianos, belgas, polacos, ispagnolos, isvìtzeros, e tedescos. Su finantziamentu reconnotu a E4C est de belle 3 milliones de èuros.

“Pro nois est un’onore mannu su de nos aerent partetzipadu in custa retza de primore – at naradu su prof. Tramontano– Amus a pònnere a disponimentu totu s’esperièntzia e totu sa capatzidade nostra in su campu de s’isvilupu de meighinas antivirales pro pòdere segudare, cantu prus a lestru possìbile, unu resurtadu chi potzat contribuire a donare una risposta eficatze in unu momentu dìligu comente a custu”.

“So orgogliosa de sa resessida otenta dae su grupu de chircadoras, m’at a iscusare su professore Tramontano, in custu campu – cummentat Maria De su Zompo, Retore de s’Universidade de Casteddu referinde·si a su fatu chi si tratat de un’iscuadra belle totu de fèminas – Su bisu miu est cussu de unu mundu in ue sa chirca sientìfica siat avalorada e finantziada pro s’avantzamentu chi permitet a su connoschimentu, est a nàrrere semper, e non solu in ocasione de crisis sanitàrias, climàticas o de àteru gènere. Dia bòlere fintzas chi su respetu pro sos chircadores e sas chircadoras benneret reconnotu pro su traballu chi faghent ogna die in nùmene de unu progressu ligadu a sa connoschèntzia”.

In particulare, s’iscuadra de s’Universidade de Casteddu, dirìgida dae Enzo Tramontano, dotzente de Microbiologia e Virologia a su Dipartimentu de Sièntzias de sa Vida e de s’Ambiente, at a tènnere su còmpitu de istudiare su mecanismu de atzione de sas molèculas identificadas, indagare sos mecanismos de meighina-resistèntzia, identificare sos determinantes molecolares de sas interatziones intre sas molèculas e sos bersàllios virales e averguare s’efetu de sas molèculas identificadas in sos diversos Coronavirus, pro more de pòdere intervènnere non solu in s’epidèmia in cursu, ma pònnere a disponimentu de sa comunidade un’armamentàriu farmatzèuticu chi si potzat impreare fintzas unu incras.

E4C cheret impreare sas risursas de supercomputer pro istantargiare una prataforma pro s’isvilupu de fàrmacos noos (drug discovery) aplicada a s’emergèntzia sanitària atuale, partinde dae sas meighinas giai aprovadas o acanta de èsserent aprovadas finas a s’identificatzione de sustàntzias noas a atividade antivirale. Pro custu sunt istados interessados paritzos grupos de chirca europeos cun cumpetèntzias diversas comente cussas de càrculu bionformàtcu, de chìmica farmatzèutica, de biologia istruturale e de virologia.

In arrivu dae sa secunda edissione de s’Oscar de sas Regiones , unu abbenimentu istravanadu chi at a tennere in su coro chi toccheddat de Roma, intro de sos conas istudios de Cinecittà: Custa proa, naschida cun s’intentu de dare gabbale e visibilidade a sas tradissiones e produssiones regionales de eccellentzia, si arviat commente un’occasione unica po tzelebrare sa ricchesa e diversidade de sas terras nostras italianas..

Sa Sardigna, cun sa cultura sua de mizza annos e sas tradissiones chi , accisant, at essere interprete chentza discussione de custu istravanadu abbenimentu. Feminas e omines bestidos cun sos ispantosos costumenes de sa tradissione, ant essere prontos a bogare a campu una variedade manna de ispettaculos chi ant andare a daenanti in sas duas dies de festa.

Unu donu chi drinnit a una tradissione chi affundat sas raighinas in su passadu e chi sighit a brillare cun sa lughe sua in su presente. In mesu de sos ispettaculos pius ispettados bi ant essere sas Mascheras, custodes autentigos de una tradissione longa casi 3.000 annos. Custas figuras prenas de misteru anti isfilare cun destresa in sa Cinecittà Street, accumpanzadas dae sos sonos galanosos de sos marratzos.

In mesu de issas, s’Orku, una maschera cun su corpu de omine e sa conca de animale, imboligada in d’una pedde niedda de animale, cun corros longos supra de sa conca e carrigas de marratzos, chi at essere sa reina assoluda de
s’isfilada. Accanta a issa, sos Mustayonis, bragosos portadores de sa tradissione, cun sas pertigas de ozzastru e sas cannas, bestidos cun beistires betzos e muccadores nieddos in conca, chi ant affadare su pubbricu cun sas istravanadas movidas insoro.

Ma s’Oscar de sas Regiones non si at a firmare solu a s’ispettaculu chi si podet biere: sos visitadores ant a tennere s’occasione de si affundare in sa cultura sarda po mesu de unu beru percursu de su gustu. In sas carrelas de Cinecittà World, ant essere presentadas operas de magistros fattas in suerzu, podottos de mandigare e ispecialidades de sa Sardigna, commente sebadas e porcheddos coghinados in sa brasia. E po accumpanzare custa esperientzia unica de sos sensos, no ant a mancare sas birras de sos magistros de sa regione, chi ant a delissiare sa ucca de tottu sos presentes.

Ma s’Oscar de sas Regiones non tiada essere cumpridu chentza sa musica chi at accumpanzare sos ispettaculos. In su mentres de sas duas dies, su pubbricu at a podere godire de musica dae su bivu, antiga e de sa tradissione sarda, po arrivare a sas interpretassiones de sas cantones pius famadas commente cussas de sos Tazenda e de Piero Marras. E po unu toccu de maghia in pius, no at a mancare s’ispettaculu chi che ogat s’alenu de Feuer Frei, una truppa de artistas chi ant a ballare sighinde sa musica imboligada dae su fogu e su laser, donande un’ispettaculu chi non si at a podere ismentigare e chi at a dassare tottus chentza alenu.

S’Oscar de sas Regiones, duncas, at a donare duas dies de ispantu e emotziones, un’occasione istravanada po si affundare in sa bellesa e sa diversidade de sas tradissiones italianas e bivere un’esperientzia chi non
si at a podere ismentigare e chi at addurare imprentada in sos coros de tottu sos chi ant a partetzipare.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22