In unu campu de pretzisione artu meda comente sa super-microchirurgia, sa tecnologia est semper prus importante.

Pro custu motivu est pretzisu a mentovare s’essida su mese coladu de Musa: su primu robot cuncordadu pro intervènnere in sas istruturas fines meda comente sos vasos de 0,3 millìmetros de diàmetru.

Custa prenda tecnològica est istada progetada pro megiorare s’èsìtos de sas operatziones, pro ite est capatza de istabilizare sos movimentos de su chirùrgu in iscala reduida a beru.

S’isperimentatzione de s’impreu suo est istada fata in unu grupu de fèminas malàidas de problemas a livellu de vasos linfàticos causados dae tumore a su sinu.

Si sunt sutapostas a custu istùdiu binti fèminas chi presentaiant unu linfodema: oto de custas sunt istadas operadas cun s’assistèntzia de su robot Musa, imbetzes sas àteras dòighi ant tentu un’interventu cun tècnica manuale.

Sos istudiosos ant pigadu in esàmene sa durada de s’interventu, sa calidade de sas suturas praticadas in sos vasos sanguìneos e linfàticos e s’èsitu de s’operatzione unos cantos meses a pistis de s’operatzione.

Sos datos regortos, cunfrontende sos duos tipos de interventu, ant postu in evidèntzia chi cussos fatos dae su chirurgu cun s’assistèntzia de su robot diant batire a unu megioramentu de sa calidade de vida de su malàidu.

Sa rivista Nature Communications de s’Universidade de Maastricht at publicadu sos resurtados sientìficos, in collaboratzione cun s’Universidade tècnica de Eindhoven.

Sos autores de s’istùdiu ant definidu interessantes meda sas congruidas a sas cales sunt arribbados gràtzias a custu istùdiu, agiunghende chi ant a dèpere èssere cunfirmados fintzas dae istùdios clìnicos prus ampros. Custu pro more de unu nùmeru prus mannu de malàidos, bènnidos dae diversos tzentros.

MUSA, est istadu progetadu dae sa sienda olandesa Microsure, no est una màchina capassa de traballare in autonomia, ma su còmpitu suo est su de assistire su mèdicu compidende·nde sos movimentos e eliminende cale si siat tremuledda o movimentu involuntàriu.

Comente funtzionat? Su mèdicu òperat impreende una barra de cumendu uguale a sa de unu vìdeogiogu, e cun custu manovrat s’istrumentu chirùrgicu. Su robot controllat su movimentu de sa manu, nde reduit s’amprura in base a un’iscala predefinita e elìminat cale si siat movimentu isballiadu.

Su mudamentu de unu tzentìmetru de sa barra de cumandu, pro esèmpiu, currispondet a unu movimentu de unu de deghe millìmetros de su trastu. Su campu operatòriu est visualizadu in un’ischermu ispetziale uguale a su visore de unu microscòpiu, donende una bisione a definitzione arta a beru.

Tenet unu nùmene leadu dae su tzìnema: Halicin. Semus faeddende de s’antibiòticu nou chi est istadu mutidu pròpiu comente su computer Hal 9000 de su film “2001: Odissea nello spazio”. Òpera de su regista Stanley Kubrick.

Segundu is resurtados publicados dae sa rivista Cell, custu cumpostu antibiòticu diat àere dimustradu in is proas de laboratòriu de pòdere ochire vàrios batèrios responsàbiles de nde iscasidare diversas maladias.

Tra custos fintzas calicuna casta de batèriu devènnidu resistente a is antibiòticos traditzionales. In prus diat àere curadu peri calicuna infetzione in duas diferentes ratzas de sòrighes.

Su mèritu de s’iscoberta de custa meighina ddu tenent is chircadores de su Massachusetts Institute of Technology, gràtzias a s’impreu de un’algoritmu de aprendimentu automàticu.

Su modellu computerizadu, chi permitet de arratzare prus de chentu milliones de cumpostos chìmicos in pagas dies, est istadu progetadu pro agatare potentziales antibiòticos chi ochint is batèrios impreende mecanismos diversos dae a cussos de is meighinas chi esistint.

Su super antibiòticu, fiat istadu giai istudiadu comente cura pro su diabete. James Collins – unu de sos chircadores de su Massachusetts Institute – at ispiegadu ca in custu momentu istòricu ddoe siat unu problema cun sa resistèntzia a is antibiòticos. Custu diat dipèndere siat dae un’aumentu de is microrganismos patògenos devènnidos resistentes, siat dae una produtzione minore de antibiòticos noos pro manu de is indùstrias farmatzèuticas.

In particulare s’algoritmu de aprendimentu automàticu est istadu progetadu pro analizare a sa minuda s’istrutura chìmica de is cumpostos chìmicos, ponende·la in correlatzione cun propiedades ispetzìficas, comente sa capatzidade de ochire is batèrios.

In prus sa chirca at permìtidu de iscobèrrere àteras 8 molèculas chi tenet potentzialidades incarculàbiles chi ant a èssere testadas cantu prima. S’algoritmu diat pòdere èssere impreadu peri pro progetare meighinas noas e afortigare cussas giai connotas.

Cun custaiscoberta s’aberit una frontera noa pro sa cura de is maladias. S’istitutu americanu at ispiegadu comente siant istados iscobertos pagos antibiòticos noos in is ùrtimos annos, peri pro more de is mètodos atuales pro su screening de meighinas noas chi sunt tropu ispesosos.

Is chircadores tenent in programma àteros istùdios subra su “Halicin”, collaborende a istrintu cun aziendas farmatzèuticas. S’ispetu pro su benidore est de lu isvilupare pro lu pòdere impreare in s’òmine.