Est nàschida in Tortolì- Arbatassa sa setzione de s’Assòtziu Natzionale Marineris de Itàlia. (in italianu “Associazione Nazionale Marinai d’Italia”). S’assòtziu s’est costituidu a manera formale cun atu de sa presidèntzia natzionale su 21 de maju coladu.

Sa truma, de estratzione de sa Marina Militare, bòfìda meda dae is sòtzios fundadores, in is dies coladas est andada a fàghere bìsita a is amministradores e a su Sìndigu de su comunu de Tortolì, pro presentare s’assòtziu a is cunsigeris is valores suos e pro regalare a su primu tzitadinu una targa de arregordu.

Is punnas de s’assòtziu ant a èssere: collaborare cun sa marina militare, promòvere s’arruolamentu de is giòvanos e poderare bia sa memòria de is chi ant sacrificadu sa vida issoro, amparare su setore ambientale, promòvere sa cultura e is atividades de su mare. Su presidente est Giuseppe Caria, su vitze Tonino Monni e consigeri Sergio Politi.
Su sìndigu a nòmene de s’amministratzione at torradu gràtzias a sa truma pro s’initziativa bella e de importu chi s’agiungit a is àteras assotziatziones presentes in Tortolì.

A s’iscoberta de su logu archeològicu prus bellu de Tortolie

Su logu archeològicu de S’Ortali ’e su Monti, postu in s’iscrocca de Tortolie, in Ozzastra, est unu de sos cumplessos preistòricos e protostòricos prus importantes e mènzus cunservados de sa Sardigna. Postu intre duos rilievos a pagos chilòmetros dae su mare, in sa carrela chi che leat a sa plaja de Orrì, su logu apparat unu viazzu raru in mesu a millènnios de istòria, arregande testimoniàntzias chi partint dae su Neolìticu e arribant a s’edade de su Brunzu.

Inoghe si podet ammirare una domus de janas chi benit dae su Neolìticu reghente, iscavada in sa roca e destinada a s’interru cumone, duos menhir abbarrados chi faghent pensare a s’antiga presentzia de un’alliniamentu megalìticu e unu tzìrculu de pedra de casi 12 metros de diàmetru, ligadu a ritos o pràticas de comunidade de s’edade de su Ramene.

De importu particulare est sa tumba de sos Zigantes, architetura funerària tipica de sa tziviltade nuràgica, cun unu passaditzu longu de interru, incornissadu dae s’esedra, chi contat sas usàntzias antigas ligadas a su cultu de sos mortos. Su coro de su cumplessu est però su nuraghe S’Ortali ’e su Monti, una istruttura manna de pedra fraigada forzis in su 1500 a.C., formada dae unu bastione tzentrale e dae unu bastione elliticu cun turres a costazzos, un’òpera chi testimonzat sas capatzidades de fraigu e organizatzione de sos nuràgicos.

In giru a su nuraghe s’istèndiant sa bidda e zuras de tribagliu diferentes, intre de sas cales bi fuint logos de manizu e mescamente, silos pro sa cunservatzione de sos tzereales, elementos chi mustrant s’importu de sa lauranza in sa vida de donzi die de sas comunidades de cussa edade. Bìsitare S’Ortali ’e su Monti cheret nàrrere a s’infùndere in d’una bista ancora intrea, in ue sa presentzia de s’òmine antigu faeddat cun sa natura a inghìriu e apparat unu cuadru claru de comente sas populatziones preistòricas isseberaiant e modellaiant sos logos in ue bìvere.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”