A sa coa su disìgiu de Claudia Porcu e de Pierre Stefhanoupulos de s’Agentzia NURA de Baunei, est a nàrrere cussu de batire in Sardigna su “Cungressu Internatzionale subra is mureddos in pedra iscàbula” s’est acumpridu: sa candidadura de s’Ogiastra, presentada duos annos faghet a dae in antis de sa commissione de s’International on Dry Stone Walling chi s’est tenta in Inghilterra, in s’University of Cumbria, est istada acollida! Gosi, dae su 21 a su 23 de cabudanni, Talana, Baunei e Irbono ant a ospitare su de 13 Cungressu internatzionale subra is mureddos a sicu, un’acontessimentu de grandu importu in ue ant a leare parte istudiosos, archeòlogos, antropòlogos e pràticos de sa matèria dae Itàlia, Fràntzia, Còrsica, Austràlia, Svìtzera, Inghilterra, Grètzia, Yemen, Catalùnia e àteros paisos.

In Sardigna b’est unu patrimòniu mannu de mureddos in pedra, fraigados durante is sèculos, chi ant signadu in su bene e in su male s’istòria de s’Ìsula nostra. Mureddas chi parent chi nos allegant de su tempus de is “chiudendas” o de su perìodu de sa “riforma agrària” cando si sunt fraigados is fortes e is muros pro poderare su terrinu pro more de ddos cortivare. Cussas pedras, chi marcant su paesàgiu sardu comente is venas in sa carena de un’òmine, oe tenent unu valore antropològiu, ambientale e ecològicu sena paragone chi tocat a defensare e a amparare. Pro custu una de is punnas printzipales de su Cungressu at a èssere cussu de incumentzare peri in Sardigna un’òpera de tzensimentu e istùdiu de is muros in perda iscapa, pro more de favorèssere interventos pianificados de tutela e de mantenimentu. In Ogiastra, su primu a àere fatu unu traballu comente a custu est, sena duda peruna, su Prof. Pasquale Zucca, chi in su 2010 at publicadu una relata subra de s’argumentu intitulada “Is muros a sicu in s’istòria de sa Bidda de Baunei”. Su cunvegnu, patrotzinadu dae sa Regione Autònoma de Sardigna e dae sa Povìntzia de s’Ogiastra, at a èssere partzidu in unu parte cungressuale chi s’at a tènnere in sa biblioteca de Talana, e in una parte de compudu in loco, in Ilbono e in Baunei, in ue s’ant a bisitare sitos de grandu interessu architetònicu e antropològicu.

Pro informatziones: Tel. 3280254077; mail ; situ

Unu viàziu piticu intre sos Binos Sardos Prus Nodidos.

Sa Sardigna est una de sas regiones de binàrias prus ammaghiantes de Itàlia, un’ìsula dae s’istòria millenària in ube su binu nàschet dae su faveddu continu intre mare, bentu e terra. Sos binos sardos prus nodidos sunt s’issida berà de cust’iscrocca ùnica e de sas variedades suas autoctonas, meda de sas cales non esistint in àteros logos.

Su prus famadu est su Cannònanu de Sardigna, ruju sìmbolu de s’ìsula, ispartu mescamente in Barbàgia e Ozzastra, connottu pro s’istruttura sua, sos nuscos de frutos rujos maduros, ispètzias e mata mediterrànea e pro su ligàmene cun sa bezzesa de sas populatziones locales. Intre sos biancos si annodittat su Vermentinu de Gaddura DOCG, s’ùnicu binu sardu a denominatzione de orìgine controllada e garantida, friscu, sapidu e nuscadu, nàschidu in un’iscrocca granìtica e bentosa chi dd’at donadu elegàntzia e mineralidade.

In su sud-ovest de s’ìsula s’affirmat su Carignanu de su Sulcis, a bortas contipizadu subra de bìnzas antigas a arboreddu a curtzu a su mare, unu ruju cadriu e modde, cun tanninu galanosu e cun nuscos de fruta iscura e ispètzias. Meda difùndidu in su tzentru-sud est su Monica de Sardigna, unu binu traditzionale, pagu tànnicu e de buffada fàtzile, cun nuscos de cariasa e frores, ideale pro sa coghina de donzi die.

Intre sos biancos istòricos bi est su Nuragus de Casteddu, una de sas variedades de vide prus antigas de s’ìsula, forzis introdùida dae sos Fenicios, chi donat binos lèbios e friscos, ligados a su connottu de sos massajos. Prus cumpressa e delicada est sa Malvasia de Bosa, prodùida in s’adde de su Temu, unu binu aromàticu chi podet èssere siccu o durche, cun notas de frores, de mendùla e mele, figura de una produtzione artesana de balore mannu.

Unu casu ùnicu in su panorama italianu est sa Vernàccia de Aristanis, binu biancu ossidativu afinuadu suta unu velu de frementu, cadriu e fungudu, cun nuscos de fruta sica, ispètzias e mendùla ranchida. A costazu de custos nùmenes istòricos cumparint variedades comente su Bovale, o Muristellu, chi dat binos fraigados e potentes, e su Torbadu de L’Alguer, variedade rara torrada a agatare in sos ùrtimos annos, capatze de espressare biancos elegantes, friscos e minerales.

Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22