S’Europa bantat una traditzione culinària rica meda, e sa Sardigna est de seguru una terra chi podet bantare sabores ùnicos e autènticos, custoidos dae marcos importantes chi giughent sas Denominatziones de Orìgine Protègida (DOP) e sas Indicatziones Geogràficas Protègidas (IGP). Custos màrchios, assignados dae s’Unione Europea, rapresentant su primore agroalimentare e garantint sa provenièntzia geogràfica e sa calidade de sos produtos. Andamus a bìdere cales sunt custo marchio e custos produtos de cabbale:

DOP: Denominatzione de Orìgine Protègida

Fiore Sardo DOP: Custu casu de berbeghe de sa casaja Bussu, fundada in sa fine de su ‘700, est unu sìmbulu de sa traditzione caseària sarda. Sa DOP, otenta in su 1996, sutalìniat s’autentitzidade sua e sa connessione cun su territòriu.

Pecorino Sardo DOP: Tzelebradu intre sos casos isolanos, at otentu sa DOP in su 1996. Nàschidu in 1955 cando est istadu reconnotu comente  Denominatzione Tìpica. Rapresentat sèculos de traditzione caseària.

Pecorino Romano DOP: Prodùidu cun late de berbeghe in Sardigna, Làtziu e provìntzia de Grosseto. Sa produtzione sua testimòniat calidade e autentitzidade, mantenende unu ligàmene istrintu cun sas zonas de orìgine.

Olio Extravergine di Oliva Sardegna DOP: Una prenda alimentare otenta mescamente de sas variedades Bosana, Tunda de Casteddu, Niedda (Tunda) de Biddecidru, Semidana. Sa DOP atestat sa provenièntzia sua de sas zonas ispetzìficas de sa Sardigna.

Carciofo spinoso di Sardegna DOP: S’unitzidade sua derivat de sas cunditziones climàticas e morfològicas ideales ofertas dae su territòriu isolanu. Unu produtu chi contat s’istòria e sas traditziones de su logu.

Zafferano di Sardegna DOP: Caraterìsticas ùnicas de unas cantas zonas de sa Sardigna cunferint a custu tzaparanu un’identidade sena paragones, ligada a s’istòria e a sa cultura de su territòriu.

IGP: Indicatzione Geogràfica Protègida

Agnello di Sardegna IGP: Frutu de un’allevamentu traditzionale chi promovet s’allatamentu e su pasci menta naturale. Su disciplinare assegurat unu produtu de sa calidade ùnica, reconnotu cun sa denominatzione de orìgine.

Culurgionis d’Ogliastra IGP: Pasta frisca cun patata, unu primore agroalimentare chi tzèlebrat sa traditzione culinària sarda cun unu tocu de creatividade.

In cada bucone de custos produtos DOP e IGP, si podet intèndere su sabore de s’istòria, de sa cultura e de sa passione chi rendent ùnica sa produtzione agroalimentare sarda. Unu beru biàgiu intre sos sabores autènticos de custa ìsula dèchida de su Mediterràneu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

In s’ambiente carrigu de emossiones de sa parrocchia de Istella Maris, s’artista prenu de talentu naschidu in Tortulè Mario Lai, at in finis cussinnadu una copia pretzisa de sa Cresia de Istella Maris a su parrocu sou, don Filippo Corrias. Naschidu in su 1954, Lai si delettat dae tempus a faghere monumentos de sa tzittade, mustrande una destresa e una passione chi lu marcant.

S’amore sou fungudu po sas bellesas de sa idda sua,Tortulè, si biet a subraera in sas operas chi faghet, donzuna prena de diligu e de unu apegu unicos.

Giai in passadu, s’abilidade artistica sua at acciappidu issida in sa copia de sa sea de sant’Andria, cussinnada a sa parrocchia ghiada dae don Crobeddu,coberande ammirassione e appretziamentu da tottu sa comunidade. Intames, custa borta, s’impignu sou si est cuncentradu supra de sa Cresia de Istella Maris.

Pustis de meses longos de dedissione e impignu, su fruttu de su tribagliu sou est bistadu bocadu a campu a sos ogios de sa comunidade sua. Sa Cresia de Istella Maris, fraigada in su 1966, torrat a bida como in tottu sa magnifficentzia sua, po mesu de custa copia fatta a manu. Donzi partigulare, dae su maestosu campanile a sos cumplicados tarassios de su portale, est bistadu copiadu cun abilesa e cura de sos particulares pius pitticcos, testimonzande s’amore e su rispettu chi Lai tenet po su patrimoniu de sos progettos de sa tzittade sua.

Usande taulas cun pius pizos, s’artista at ischidu acciappare s’essentzia e s’ambiente sacru de custu logu de cultu. Sos internos de sa Cresia, riccos de figuras e istoria, sunt bistados rendidos cun d’una pretzisione chi at aggioccadu, leandeche sos osservadores in d’una devossione e ispiritualidade fungudas.

Donzi angulu, donzi arcu e donzi pintura a friscu sunt bistados copiados cun d’una fidelidade istravanada, donande a sos ispettadores un’esperientzia de visione unica e chi istrasinat. S’integru de custa opera de arte est bistada accollida cun galabera e ingraenzu dae parte de sa comunidade de sa parrocchia, chi at pottidu iscoperrere sa bellesa e s’importantzia de su propriu logu de cultu po mesu de sos ogios de s’artista.

Gratzias a su talentu e sa dedissione de Mario Lai, sa Cresia de Istella Maris sighit a bivere e ispirare cussos chi si
accostant cun fide e devossione, mentres s’amore de s’artista po sas bellesas de Tortulè, brillant po mesu de donzi elementu de sa creassione sua, assentande s’istoria e religiosidade de sa tzittade.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22