Cada annu, in sa de tres domìnigas de cabudanni, sas biddas Gàiru e Cardedu tzèlebrant sa festa de  Nostra Sennora de Bonucaminu, nòdida fintzas comente “Sa Santa”, su cale bultu torrat a sètzere in sa crèsia parrochiale de Gàiru. Custa festa, cun raighinas profundas in s’istòria locale, unit sa dimensione religiosa e cudda tzivile, interessende sa comunidade in un’eventu de grandu significadu culturale.

Sa chenàbura sero, s’istàtua de “sa Santa” benit carrada dae sa crèsia parrochiale de Gàiru finas a sa crèsia de su campu de Bonucaminu, sighende unu percursu antigu chi rugrat sas biddas de Osini, Ulassa e IJersu. In passadu, custa professone colaiat in caminos diferentes, ca su modernu caminu de “sa costa” fiat istadu fatu in sos annos sessanta. Sa tzelebratzione s’acumprit in sa crèsiedda de su sartu finas a sa domìniga, e si concruit su lunis sero in Gàiru cando “Sa Santa” benit torrada a pònnere in sa crèsia parrochiale sua.

Durante custa festa, in passadu, sos devotos colaiant duas notes  dormende in sos muristenes a s’esternu de sa crèsia. Su sèberu de tzelebrare Nostra Sennora de Bonucaminu in cabudanni, in cointzidèntzia cun su cumintzu de s’annada agrària nòdidu comente  “cabudanni” faghet cumprèndere s’importu de sa Madonna comente  sìmbulu de bona fortuna pro s’incùngia. Si contat chi in tempos antigos, sa Madonna fiat venerada in un’àtera crèsia, posta in sa localidade de Foddini, a presu de su mare. Nointames, sa crèsia fiat istadu distrùida pro timoria de sos antracosi de sos corsaros e de sos bàrbaros. Intre su 710 e su 1015 p.C., sa crèsia fiat istadu torrada a costrùere in s’atuale positzione sua, semper pro s’amparare dae sos atacos morescos, e fintzas sos abitantes de Gàiru aiant lassadu sa marina e si fiant fuidos in su monte.

In su 1801, sa crèsia  est istada ogetu de ristruturatzione. Oe presentat una navada retangulare cun unu cobertura tìpica de sas crèsias de sartu, cun una cobertura in canna, tèulas sardas e traes in linna. Sa fatzada est bianca, arrichida cun unu portale in linna pro s’intrada e una ventana pitica subra s’intrada. Subra de sa cobertura si biet unu campanile cun una campana impreada in sas tzelebratziones in onore de “Sa Santa”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Botulino, lunis sa lotomia de s’urtima morta in Casteddu.

Esamene a su Policlinico de Monserrato, po accrarare sos motivos de sa morte de Valeria Sollai, secunda morta in Sardigna pustis Roberta Pitzalis. At a essere fatta lunis 25 de austu in s’ispidale de Monserrato sa lotomia dimandada dae sa Procura de Casteddu po connoschere sos motivos
de sa morte de Valeria Sollai, sa cochinera de 62 annos morta po su botulino pustis de aere pappadu mandicu cun guacamole in su mentres de sa Festa Latina chi si est tenta a sa fine de triulas in Monserrato.

Sa femina fuit cuberrada dae chidas in s’ispidale Universitariu, inube fuit arribada in cundissiones giai graves. In sas prima dies, pustis sos interventos de urgentzia, pariat chi esseret mezzorada, ma sas dies passadas est arrivadu unu peoramentu chi che l’at leada a sa morte. Cussa de Sollai est sa secunda morte ligada a su botulino registrada in Sardigna in pagas chidas. S’8 de austu fuit morta, semper in Monserrato, Roberta Pitzalis, 38 annos, issa puru corpada dae su batterio killer pustis de aere partetzipadu a su mattessi abbenimentu. Custa pagina de cronaca sarda at abbolottadu e preoccupadu meda zente.

S’esame de sa lotomia, chi at essere fattu dae sos duttores de s’Universidade de Casteddu, at a serbire po accrarare in manera deffinitiva si bi potat essere unu ligamene intre sa cosa pappada e sa morte de sa femina, addia de dare elementos chi serbant a sas iscruccullas de sos zuighes po accrarare responsabilidades e manera de s’impestadura de sa cosa de pappare.

Sa muda at creadu preoccupatzione meda e attentzione dae parte de sas autoridades sanidarias, chi ant accreschidu sos controllos supra sa filera alimentare e cunfirmadu s’importantzia de cunservare bene sa cosa de pappare, mescamente in occasione de abbenimentos e manifestassiones pubbricas, chi in istiu sunt medas abberu.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22