Torrat a criare in su Poeto, torra a Cuartu, galu ssa: sa Caretta Caretta. Sa genia prus difusa de sos tostino marinos at seberadu sa costat de Cuartu pro depònnere sos oos suos. Semper a presu de sa passerella agigu sistemada dae s’Amministratzione in s’oru de pratza Olla.

Sa zona interessada est istada acresurada dae sos espertos de su Corpu Forestale e at a bisongiare como unu compudu costante de sa zona pro evitare chi bèngiant tocadas sos oos. Sa genia est difatis esposta a unu tassu artu meda de mortalidade, e in particulare sa fase de sa riprodutzione est de seguru intre sas prus delicadas, sa prus importante de sa vida de custos animales.

Pro custu motivu est tutelada dae sa Lege Regionale 29 de trìulas 1998 n. 23, chi punnat a assegurare su mantenimentu de sa biodiversidade, in s’interessu de sa colletividade e de sa comunidade internatzionale. Difatis, discuidende sos casos de predatzione, su impatu negativu majore derivat de s’atzione de s’òmine: dae sos sistemas de pisca, professionale e isportiva a sas addobadas cun sas imbarcatziones e in particulare cun sas èlicas, sena ismentigare s’incuinamentu marinu.

No est sa prima bia chi sa testùine sèberat s’arenile de su Poetu pro fàghere sos cocois. S’ùrtima bia est istadu duos annos a oe, cando  aiat depositadu a pagas chentinas de metros dae su puntu seberadu notesta, in s’oru de un’istabilimentu balneàriu. A pustis de un’atentu e vìgile controllu finas a su momentu de s’aberidura  medas piticas Caretta Caretta aiant pigadu sa bia de su mare.

Intre sos tostoinos marinos presentes in su Mare Mediterràneu, sa Caretta Caretta est sa genia prus difusa e fintzas sa prus pitica. In generale criat a de note. Ogni nidu cuntenet in mèdia una chentina de oos, ma podent arribbare finas a 200. Tenent sa mannaria de una botzitedda de ping-pong e benint collocadas in unu fossu istuvidu  in s’arena. A pustis de las àere tudadas  cun coidadu, sa fèmina las lassat inie e est posca su calore de s’arena a cunsentire s’incubatzione.

Tenende contu de su ‘sèberu’ de sa Caretta Caretta, su Corpu Forestale at provididu a iscostiare, cantu prus pagu  su tempus netzessàriu a s’aberidura de sos oos, sa passerella posta dae pagu  pro megiorare sa mobilidade motòria in su arenile cuartesu. In prus s’àrea interessada dae sa depositzione est istada in manera adeguada acresurada, pro tutelare mègius custu donu bellu de sa natura.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Sa figu niedda de Chia, pronta bo bintrare in sas rebustas de sas iscolas.

Bona meda, dae sas issidas antigas meda e dae sas propriedades chi si podent intendere, sa figu niedda de Chia, si candidat po divennere unu alliadu pretziosu meda de sa salude in sas rebustas iscolasticas e de sos ispidales, comente picchettu de mesu manzanu o cando si finit de bustare.

Sa proposta est bessida a pizu in su mentres de sa de 13 edissiones de sa Festa de sa Figu, chi ant fattu in Domus de Maria. Custu vruttu, reconnoschidu comente produttu PAT(produttu agroalimentare de su connottu) e marcadu De.Co.(arrenomini cumonale), est parte de un’elencu regionale de sa biodiversidade sarda.

Sa formas suas chi sunt medas, friscu, cando est possibile, siccadu,candidu, o comente decottu de fozzas, nde rendent possibile un’impittu divressu, revertindelu in d’unu manigu chi serbit po tottas sas edades. S’introdussione sua in sas rebustas pubbricas est unu passu importante po favoressere s’educatzione alimentare de sas ingendras zovanas, favoressere su cossumu chin connoschentzia e favoressere sa prevensione po mesu de sa cosa de mandigare. De prusu, dat unu contribbudu a su balorimentu de sa biodiversidade locale e a s’affortigu de sas fileras agroalimentares regionales.

S’addobiu est bistadu abbertu dae sa sindiga de Domus de Maria, Maria Concetta Spada, chi at evidentziadu s’importantzia de su balorimentu de sas eccellentzias agroalimentares po sa salude e po s’accolomia de sas comunidades locales. In su mentres de sos tribaglios, sunt bistadas mustradas sas paritzas propriedades de sa figu niedda de Chia: ricca de “polifenoli”,fribbas, sale minerale e cumpostos prebioticos, chi serbint po paritzas fases de sa vida, dae s’isviluppu a s’andantzia, fintzas a sa terza edade.

Favoressit sa salude de su figadu, de sos ossos e de s’istercu, e dat fintzas unu contribbudu po abbilanzare sa glicemia e mantenet sa funtzione de su cherbeddu. In pius, sa ficina, una madria produida dae sa figu, at mustradu in s’istudiu meigu un’attividade contra sos bugnos, in particulare contra su bugnu de sa titta e a sa budda.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22