In belle totu sas festas e sas sagras chi si faghent in Sardigna, ma fitnzas in sas cojas o in sos ispuntinos, s’istentu preferidu est semper sa murra, unu giogu antigu meda chi s’agatat peri in àteras natziones de su Mediterràneu e de mundu, comente in Catalugna, in Còrsica e in Friuli, tantis pro nde numenare calicunu.

Difatis su nùmene de su giogu càmbiat a segunda de sa natzione: si narat morra, murra, mourre, mourra, moura, mora more, mórre, lakhmos, atep, micatio, mukharaja, chai moi, italian fingers game e gosi sighende.
Dae su 2003, difatis, s’Assòtziu Sòciu po su giocu de sa murra, organizat unu campionadu internatzionale  de murra mutidu “Atòbiu de sos murradores de su Mediterràneu”, a su cale leant parte giogadores de prus de 20 delegatziones. Su primu atòbiu b’est istadu in Orthullè.

Si pensat chi sa murra  si giogaret fintzas in s’Antigu Egitu. Tempus faghet difatis, sos archeòlogos aiant agatadu de sas pinturas a s’internu de sa tumba de un’artu dignitàriu, chi rapresentaiant duas persones chi ingrugiainat sas manos comente si faghet cun sa murra. Su giogu est famadu meda a livellu regionale peri in Itàlia, comente in Badde de Aosta, Piemonte, Trentinu, Savòia e Marche.

Non totus l’ischint, ma custu giogu populare fiat istadu decraradu illegale in su 1931 durante su fascismu, pro ite fiat cunsideradu unu giogu de azardu e prus che totu unu giogu acanta podiant nàschere medas brigas e iscravatòriu.

Oe puru sa murra non si diat pòdere giogare in sos logos pùblicos, in base a s’artìculu 110 de su Testu Ùnicu pro sas Leges in matèria de Pùblica Seguridade. In veridade nemos si chèsciat e s’autoridade serrat un’ogru, a su puntu chi esistet sa Federatzione de su Giogu de sa Murra e comente amus  naradu cada annu si faghet medas torneos e campionados de murra in totu su Mediterràneu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Sa detzisione de sa Giunta Regionale de sa Sardigna de nomenare Alessandro Inghilleri commente responsabbile de sa protessione de sos elementos (RPD), po su momentu, sighinde sa proposta de sa presidente Alessandra Todde, est unu passu importante po sighire su regolamentu (UE) 2016/79 supra sa protessione de sas notissias personales e sa libera tunda de custas notissias.

Custa nomena, chi balet fintzas a su 31 de triulas de su 2024 oppuru fintzas a sa congruida de sas proceduras po nde
nomenare un’atteru, mustrat s’impignu de s’amministrassione regionale po garantire sa cufformidade a sas regulas de s’Europa po sa privacy.

Tambene, supra una proposta de sa Presidente, ant votadu su mezzoramentu de sos indiritzos operativos po sas attividades de preparassione e po s’isboligamentu de sas accorradas de sa Giunta Regionale. Benit fundada sa “pre Giunta”, cunvocada dae su capu de cabinette de sa presidentzia e allargada a sos capos de cabinette de sos atteros assessorados, pro mezzorare sa lestresa e sa coordinassione intro de s’esecutivu regionale.

Un’attera detzisione importante meda est cussa chi annuddat sa delibbera 6/17 de su 23 de frearzu 2024, chi appartennet a sa confirma de sos istudios po sa possibilidade de faghere ispidales novos, presentados dae sas Aziendas de su Serviziu Sanidariu Regionale. Custa movida l’at proponnida s’assessore a sa sanidade, Armando Bertolazzi, e presentat una baludassione critica supra de sa mancantzia de sa cobertura finantziaria e de su tempus chi serbit, in sa delibbera de sa Giunta Solinas.

S’iscantzellatzione de sa delibbera supra de sos ispidales novos, at fattu cummentare a sa Presidente Todde, chi at postu in evidentzia sa mancantzia de organissasione e su bisonzu de tennere in cunsideru tottu sos effettos supra de s’assentu de sa sanidade in tottu su cumplessu sou. Custu accadessimentu evidentziat s’importantzia de unu controllu discretu de sas possibilidades e de una organissasione accurada po garantire unu assentu de sa sanidade balente e agguantabile.

In piusu, sa Giunta at approvadu sos cumpensos po sos foranos de sa Segreteria Tecnica-iscentifica de su Comitadu Morale de s’iscrocca (CET)Sardigna, incarricande s’Azienda Regionale de sa Salude(ARES) de pagare sos cumpensos a poi de sa rendicontassione. Ant puru istabilidu sas regulas regionales po sas curas in domo a livellu base, incarricande su Servitziu de sa Direzione Generale de sa Sanidade de annodare su sistema Informaticu de sa regione po trassare sas curas.

Po finire, sa revoca de sa delibbera 35/14 de su 25 de santuaini 2023 chi appartennet a s’azzorronamentu de sos recuisidos po s’autorissasione de sos servitzios residentziales po su trttmentu de sa dipendentzias estremas, mustrat s’impignu po unu controllu critigu de sas politicas cabidianas po mezzorare sa balidia e sa balentia de su sistema sanidariu regionale.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22