Durante s’Edade oumana s’Ogliastra rapresentaiat non petzi unu coladòrgiu de importu intre su nord e su sud de sa Sardigna, in su caminu chi collegaiat Carales e Terranoa, ma giunghiat fintzas s’internu de s’ìsula cun sa costa orientale. In sa regione ogiastrina, in custa fase de s’istòria sua, bi fiat una forte presèntzia militare, comente dimustrat sa denumenatzione de su tzentru de Tenta Rubriensis (localizadu a Barì) e s’acatamentu, intre Lanusè e Irbono, de diplomas e de decoraduras militares (phalerae). Custu dimustrat chi in s’àrea, mancari esseret pagu romanizada, fiant presentes de sos veteranos romanos.

Sas informatziones subra sa natura de sos insediamentos, chi deviant èssere mescamente rurales, sunt pagas, ma in unas cantas àreas, comente in sa pranura costera de s’istàinu de Tortolì, si cuntzentrat su prus de sas testimonias de cultura materiale datàbiles a s’Edade Rumana. Insediamentos peri mannos sunt istados individuados a nord, in sas zonas de sa marina, a palas de s’istàinu, comente in sas localidades de Tradala e de Perdixedda; mentras prus a sud, unu giassu importante meda s’agatat in Is Murdegus.

In custa fase istòrica est dàbile chisas imbarcatziones romanas chi colaiant in su Mediterràneu dirìgidas cara a su Nord Àfrica agatarent unu puntu de pàsida fatu de sa costa de Tortolì-Arbatassa. Custa ipòtesi agatat cunfirma gràtzias a sos medas agatamentos subàcueos in sa costa orientale de sa Sardigna, dae Terranoa a Casteddu. Mescamente a largu de Capu Bellavista-Arbatassa, est istadu agatadu unu relitu de una nave chi carraiat unu càrrigu de lingotos de istàngiu, ràmene e ferru, bènnidos dae sas minas de sa provìntzia romana de sa Bètica (oe Andalusia), prus a mancu de su sèculu I d.C.

Unas àteras atestatziones de sa fase romana sunt sas istruturas chi aparteniat a  antigos bagnos (termas) a presu de sa crèsia de Santa Baòrbara e a probe de Santu Lussòriu e sos numerosos rinvenimentos raros de monedas,  tzeràmicas de mesa e de coghina. In prus, su recùperu in mare de medas ànforas, testimòniat s’esistèntzia de importantes tràficos cummertziales, mescamente  de ògiu e pasta de pische, intre sa costa ogiastrina e sos àteros paisos de su Mediterràneu, in particulare cun su Nord Àfrica.

Custu est testimoniadu peri dae sas fontes epigràficas antigas chi allegant de Sulpicius Portus, chi si pensat esseret a probe de sa costa de Tortolì-Arbatassa, acanta immoe s’agatat s’istàinu.

“Progetu finantziadu cun s’Avisu Pùblicu IMPRENTAS annualidade 2021-2022”

Anas, casi finidos sos tribaglios supra sos pontes de Marreri in sa 131 Dcn.

Sunt po finire sos tribaglios de afforticamentu e posta a novu in sa zura de Marreri, in Nugoro, in sa carrela istatale 131 Dcn. Sos interventos chi interessant in tuttu 13 pontes, ant prevedidu unu imbestimentu de casi 37 miliones de euros e sunt unu tasseddu importante in su programma de annoamentu de tottu sa carrela sarda.

Custos tribaglios sunt intro de unu pianu pius mannu de annoamentu de sa 131 Dcn, unu de sos trettos pius trafficados e importantes de sa Sardigna, chi at postu umpare in tottu 30 pontes, chimbe galerias, torrare a fatteriare sa parte chi eliminat s’abba e s’arreulu de barras
de sicuresa novas, po un’imbestimentu totale de casi 250 miliones de euros. S’intentu de s’Anas est de garantire sicuresa pius manna, s’iscurrere de su traffigu e sa durada de sas operas in su tempus, rispondinde a sas esigentzias de residentes, zente chi si movet e turistas.

In sa zura de Marreri sunt giai bistados finidos chimbe pontes, bogandeche tottu sos divietos po su traffigu, permittinde unu coladorzu pius fatzile e siguru po sos automobilistas. In su mentres de s’attonzu, ant a essere interessados dae sos tribaglios atteros battoro pontes permittinde de torrare a abberrere casi duos chilometros de carrela in donzi direzione.

Custu interventu at a permittire non solu de minimare sos tempos de attraessamentu, ma fintzas de accreschere sa siguresa in unu de sos trettos pius delicados de sa carrela istatale. Sa fine de custos tribaglios est unu sinnu positivu po s’isviluppu de sas carrelas de sa Sardigna. Mezzorare pontes e galerias cheret narrereimbestire derettu supra sa siguresa de sos tzittadinos,  sa possibilidade de si movere e s’efficientzia de sas retzas de trazu.
Donzi interventu, difattis, dat unu contribbudu po creare una retza pius resistente e moderna.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22