Cuntzitadinos istimados, m’intendo obrigadu a bos iscrìere pro bos allegare de unu problema sèriu chi finas a oe, forss, no est istadu tentu in contu meda.

Creo chi totus nois semus ischimus de is rincaros islegendados e iscriteriados chi, dae un’annu a oe e, prus che totu, in is ùrtimos meses sunt corfende in modu grave is fainas produtivas, is famìlias e is entes pùblicos chi donant de servìtzios a sa colletividade.

Unu problema atuale meda e cuncretu, tentu contu chi, segundu is previsiones de s’ANCI Sardigna, 317 de 377 Comunos piticos comente a su nostru, ant averiguadu unu rincaru mèdiu de 150.000 èuros.

Ite bolet nàrrere? Bolet nàrrere chi si non si pigant provedimentos a sa lestra, pro more de is rincaros  energèticos, belle totu is Comunos no at a resèssere a serrare is bilantzos de su 2022 e de non tènnere is risursas netzessàrias pro aprovare su bilantzu de previsione 2023.

A nudda sunt bàlidos is providimentos de agiudu siat istatales siat regionales chi in vàriu modu ant intentadu de alleviare custa problemàtica.

Unu rincaru mai bidu chi si sighit gosi a determinare in manera inevitàbile s’impossibilidade, fintzas pro is Comunos comente su nostru, de serrare is bilantzos o, peri peus at a causare una reduida de is servìtzios essentziales pro sa populatzione, prus che totu pro is famìlias chi tenent prus bisòngiu.

Difatis, segundu is previsiones nostras pro ispesa de s’energia elètrica, e biende s’andamentu macu e ispropositadu de su prètziu de s’energia elètrica chi, non solu non nde bolent intèndere de s’abbasciare, ma a s’imbesse sighit a aumentate, si non si faghet calicuna cosa in tempus, no amus a dèpere afronare unu problema contàbile ebbia, ma sotziale, cun cunseguèntzias graves pro sa situatzione econòmica de is famìlias e de is impresas.

In custas dies apo allegadu cara a cara su Prefetu de Nùgoro, su Presidente de s’ANCI Sardigna, unos cantos rapresentantes in consìgiu regionale e parlamentu natzionale chi subra su tema, diat pàrrere chi siat chirchende de agatare solutziones.

Mancari gasi, non podende ispetare prus, bidu chi is solutziones risolutive podent èssere adotadas petzi dae àteros livellos istitutzionales, peri si is annos colados amus fatu meda investimentos in matèria de rispàrmiu energèticu, pro chircare de tutelare is echilìbrios de bilantzu e, a muntone, is servìtzios chi su Comunu depet donare a sa tzitadinàntzia o, comente si siat, moderare is discumbènios a dannu de sa comunidade, in data de oe apo adotadu custa ordinàntzia apretosa chi imponet unu rispàrmiu lestru, progressivu e mannu meda a is costos energèticos generados dae su Comunu.

Si tratat de unu primu providimentu apretosu e improrogàbile. Nos riservamus de nde pigare àteros a pustis de una valutazione atenta de s’istadu de is consumos, de sa variatzione de is prètzios de mercadu e de is providimentos cuncretos chi, nos auguramus, bèngiant adotados a sa lestra dae is vàrios livellos istitutzionales pro more de parare fronte custu apretu grave meda.

Caros Cuntzitadinos bi pedo, duncas, de cumprèndere su momentu crìticu chi siamus bivende cun su cumbinchimentu chi ogni sacrifìtziu de oe at a garantire unu mègius gosamentu de is servìtzios erogados in su futuru imbeniente.

Gràtzias pro sa collaboratzione.

Fabiana Casu Pierpaolo Piras Andrea Murru Mauro Piras Cristian Barrili Maria Luisa Atzeni Jessica Todde Marco Mascia Fabio Todde Federico Mulas Nicola Angius Francesca Uda

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Casteddu, si ponet in lughe commente unu faru de abbonidade in sa Sardigna de oe. S’urtimu esamene de sos elementos chi at frunidu su Dipartimentu de sas finantzias de su Mef, contat chi custa cittade incantadora est supra de sa lista po redditu mesanu,annodditandesi commente s’unica in sa regione chi tenet unu redditu mesanu pius
fungudu de sa media natzionale. Bell’e gai, custa realtade luminosa est accumpanzada dae umbras de differentzias de accolomia, commente evidentziadu dae sa situassione de Carbonia, sa cale, a su contrariu, est sa cittade pius male posta po su redditu.

In su cuadru de s’accolomia chi b’est in sas dichiaras de sos redditos de su 2023 chi faghent riferimentu a sos redditos de su 2022, bessint a pizzu differentzias importantes in s’accolomia de sa Sardigna e de tottu s’Italia.
Bell’e chi una creschida bassa de s’accolomia, su redditu mesanu supra su cale si pagant sas tassas in Sardigna, est de 19.411,35 euros, registrande unu creschimentu de su 4,4% supra de s’annu passadu. Bell’e chi custu creschimentu est sutta de sa media natzionale, chi marcat unu pius fungudu 7,4%, e est attesu meda dae sos datos de sa Lombardia, chi est sa prima po redditu mesanu in pius, po donzunu, cun d’unu +10,8%.

In d’unu cunfruntu a livellu natzionale, sa Sardigna si ponet a metade de sa lista po redditu mesanu, ma cando si cunfruntat cun sa Lombardia, sa distanzia est pius evidente: su redditu mesanu de sa Sardigna est solu su 72% de cussu de sa Lombardia. Custa differentzia, mancari non siat unu ispantu, po Mauro Carta, presidente de sas Acli regionales de sa Sardigna, est una porfia de s’accolomia totta de affrontare.

Sos meccanismos regionales non sunt solos, ma si reflettent in su cunfruntu natzionale. Mentres sa Calabria est a sos urtimos postos de sa lista po redditu mesanu, regiones commente sa Provintzia autonoma de Bolzano, su Lazio,s’Emilia Romagna e su Piemnote, sunt a sos primos postos cun redditos po donzunu pius artos de 24.000 euros.

Bell’e chi sos isforzos po sa creschida de s’accolomia, sa creschida de su redditu mesanu in Sardigna est de sos pius modestos, cun solu sa Liguria e s’Umbria chi tenent una creschida pius bassa cun su (+3,9%). Sas regiones
cun sa creschida pius arta sunt sa Lombardia, su Lazio e sa Valle d’Aosta, mancari custa creschida siat bistada giai mandigada dae su creschimentu de sos pretzios.

In pius, sos istudios supra su redditu dispostu de sas famiglias chi consumant, evidentziant una realidade meda pius cumplessa. Sa Sardigna est a su postu 14 supra de 20 regiones, cun d’unu redditu disponibile po donzunu chi est solu s’84,9% de cussu de s’italianu mediu. Custu cheret narrere chi mentres un’italianu mediu tenet apparitzadu 100 euros po sas ispesas, unu sardu mediu nde tenet solu 84,9.

Custos datos non solu mustrant unu retrattu de s’accolomia de sa Sardigna, ma pesant puru chistiones de sa sociedade e de s’accolomia importantes meda, chi dimandant una particulare attentzione dae parte de su Guvernu e de sa sotziedade tzivile. Sa frorentzia de Casteddu est de certu unu faru luminosu, ma est puru un’invitu po considerare e affrontare sas porfias de s’accolomia chi tambene trumentant medas atteras zuras de sa Regione.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22