Casteddu arribbat a sa finale pro su prèmiu europeu ‘Capitale birde’ 2024, paris cun sa tzitade ispagnola Valencia. L’at annuntziadu oe sa Cummissione europea. Sos prèmios reconnoschent sos isfortzos de tzitade e bidditzolos pro megiorare s’ambiente e segugiare fainas de trasformatzione ecològica. Sas finalistas pro su tìtulu ‘Folla birde’, dedicadu a sas tzitades prus piticas, sunt imbetzes Elsinore (in Danimarca), Velenje (Islovènia) e Bistrița (Romania).

Su cummissàriu Ue pro s’Ambiente, Virginijus Sinkevičius, at decraradu: “Sas tzitades sunt in su tzentru de sa gherra nostru contra sas crisis de su clima, de s’incuinamentu e de sa biodiversidade”, chi ammustrant “su caminu e ghiant sos isfortzos pro realizare sos cambiamentos sistèmicos e a longu tèrmine rechertos dae su Green Deal europeu”. Sos binchidores ant a èssere annuntziados su 27 santugaine 2022 a sa tzerimònia de premiatzione in sa capitale birde de ocannu, sa frantzesa Grenoble.

Su prèmiu Capitale birde europea est assignadu cun cadèntzia annuale dae sa Cummissione europea a una tzitade europea chi s’est posta e est resèssida a realizare obietivos ambitziosos in sos temas de s’amparu ambientale e de s’isvilupu econòmicu sustenìbile.

Su prèmiu est istadu pensadu in su 2006 durante un’addòbiu de s’Unione europea a Tallinn, in Estònia, dae su tando sìndigu de Tallinn Jüri Ratas e de unu grupu de 15 tzitades europeas, chi ant sigladu paris unu memorandum pro s’istitutzione de su prèmiu.

Podet èssere capitale birde europea una tzitade chi contos a su mancu 100.000 abitantes de un’Istadu membru de s’Unione europea, de un’Istadu candidadu a s’intrada in s’UE, opuru de Norvègia, Isvìtzera, Liechtenstein e Islanda.

Sa tzitade candidada devet dimustrare: Capatzidade de lòmpere obietivos mannos in contu de amparu ambientale; S’impinnat a cròmpere obietivos permanentes e ambitziosos pro megiorare s’ambiente e intzentivare s’isvilupu sustenìbile; Podet èssere modellu pro àteras tzitades chi chèrgiant printzipiare bonas pràticas ambientales.

Sas tzitades candidadas benint valutadas subra de sa base de dòighi indicadores: atenuatzione e adatamentu a sos cambiamentos climàticos, mobilidade urbana sustenìbile, gestione sustenìbile de sa terra, natura e biodiversidade, calidade de s’àera, incuinamentu acùsticu, gestione de sos refudos, gestione de sas abbas, crèschida birde e innovatzione tecnològica sustenìbile, prestatziones energèticas e governos.

“Progetto finanziato con l’Avviso Pubblico IMPRENTAS annualità 2021-2022”

Sa Grutta de sa Pipera de Casteddu, intre istoria e paristoria.

A pagos passos dae su tzentru de Casteddu, accanta a sa carrela chi che leat a su campusantu de Tuvixeddu, si agattat unu de sos monumentos pius ammaghiantes e prenos de misteru de sa tzittade:sa Grutta de sa Pipera. Est unu sepurcu romanu iscavadu in sa rocca, de su I° seculu d.C., divennidu tzelebre no solu po sa bellesa architettonica sua ma fintzas po sa paristoria chi lu inghiriat.

Sa tumba fuit bistada fatta fraigare dae Lucio Cassio Filippo, nobile romanu chi arribaiat dae Cartagine, po sa muzzere Atilia Pomptilla, morta in Casteddu in su mentres de su disterru de su maridu. Sas iscrissiones intro de su sepurcu contant un’istoria de amore e devossione: secundu su connottu, Pomptilla diat aere donadu sa vida sua a sos deus po sarbare cussa de su maridu, chi si fuit ismalaidadu in su mentres chi fuit in Sardigna. Ma su chi rendet sa Grutta ancora pius enimmatica est sa presentzia, isculpida in sa fatzada, de duos terpentes imboligados.

Dae inoghe naschet su nomene “Grutta de sa Pipera”. In su tempus, a inghiriu de cussas friguras sun bennidos a pizu paritzos contos populares. Bi est chie at interpretadu sos terpentes comente conas de eternidade e protessione de s’anima de sos mortos, atteros bi ant bidu unu zubilu a sos cultos de s’antiga Roma o unu signu magicu capatze de che istesiare sos ispiritos malos.

Oe sa Grutta de sa Pipera est unu de sos logos archeologicos pius bisitados de Casteddu e sighit a esercitare un’ammaju forte supra sos bisitadores. S’aera sua suspesa intre contu e istoria, s’amore eternu chi ligat Pomptilla e Lucio Cassio Filippo e s’aria de misteru de duos terpentes isculpidos in sa pedra faghent de custu logu una cona de sa tzittade, capatze de contare no solu unu picculu de s’istoria romana sua ma fintzas sa fortza chi non morit de sas paristorias chi resistint a su tempus.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22