A Buddusò su 5 e 6 de mese e ladàmine torrat s’apuntamentu de s’atongile de Artes in Carrera, una manifestatzione devènnida in is annos unu de is apuntamentos printizpale de s’atòngiu in su Montagudu.

Unu bellu programa, unu percursu fatu de s’arte, s’istòria, s’artesania, s’archeologia, su folclore e dulcis in fundo, sa mustra subra is Durches in Sardigna organizada dae s’assòtziu “Sa coghina de sas matriarcas” .

Non solu una chirca subra sa durcheria de Buddusò, comente “s’aranzada” diferente dae cudda nugoresa, o cuddos ismentigados comente “ sa imballa”, ma una mustra chi at a donare ispàtziu a una rapresentàntzia manna de totus is durches de sa Sardigna.

Ligados a sa mustra s’ant a tènnere diversos laboratòrios sighidos dae professionistas mannos, dae sa decoradura de is pistocos sardos, dedicadu a is pipios, a incuru de Laura Mastrella e Anna Maria Sarritzu chi at a iscoviare is tècnicas e is retzetas. In prus ant a partetzipare a s’eventu maistras e matriarcas de totu sa Sardigna, giornalistas e espertos gastronòmicos.

Ocannu sa manifestatzione est dedicada a is tzentenàrios de Buddusò. Unu progetu chi s’at a contivigiare in sa realizatzione de murales particulares chi ant a rapresentare in sas bias de su tzentru istòricu òmines e fèminas buddusoinas chi ant lòmpidu su traguardu importante de su sèculu de vida devenende testimòngios istraordinàrios de un’època signada dae gherras, iscobertas e innovatziones.

“Sos murales – afirmat s’assessore de sa Cultura Tomaso Tuccone -, unint duos aspetos. Dae un’ala s’arte chi a traessu is pinturas contat calicuna cosa, dae s’àtera unu de is tretos printzipales de sa comunidade nostra: sa longevidade. Dae su 1985 a oe Buddusò at tentu 25 tzentenàrios, comente resurtadu de un’elevada calidade de sa vida”.

Pro custu motivu – ispiegat Maria Antonietta Mazzone de “Sa coghina de sas matriarcas”, s’assòtziu at a dedicare a totu sa bidda, ma mescamente a is de norant’annos “su cumbidu” comente augùriu de vida longa.

Su betzu prus mannu presente at a tènnere s’onore de donare su corpu de tùturu a sa turta selargina, ponte ideale intre sa cultura de sa durcheria dae su nord e su sud Sardigna.

A parte is durches tìpicos de Buddusò, comente “sos pinos” e “s’aranzada” , s’at a pòdere tastare sa turta de sos isposos, un’òpera de arte de Annamaria Sarritzu “drucera” de Cuartu Sant’Aleni. Una turta monumentale, chi benit fata mescamente in ocasione de sa coja selargina, a base de mèndula e prena de crema de tzùcaru.

Su cumbidu at a èssere ofertu in sa pratzita de sa Comuna Betza, una pratza antiga in ue a unu tempus si riuniant is abitantes de Buddusò batende si dae domo “sa cadrea” pro assistire a is garas de is poetas , a is càntigos a chiterra e a àteros ispetàculos de sa festa.

Calidade de s’ària in Sardigna: unu cuadru intreu chi faghet coraggiu.

Sa Sardigna registrat in su 2024 unu cuadru intreu positivu subra de sa calidade de s’ària, mancari cun calicuna dificultade in alas suta custante osservassione. Est su chi cumparit dae sa Relatzione annua subra de sa calidade de s’ària preparada dae s’Arpas. In s’ala  de Casteddu, chi cumprendet ses comunos e tres logos de osservassione, non sunt istados agatados codiamentos de sas affrontaduras de sa leze. Sas bessidas printzipales de bogada abbarant su tràficu, su calllentamentu de sas domos e sas attividades portuales, aeroportuales e ferroviarias.

Fintzas in sas alas urbanas de Tàtari e Terranoa sa situatzione abbarrat firma e in sas affrontatziones de sa leze. In Tàtari sas bessidas bènint printzipalmente dae su tràficu e dae su callentamentu de sas domos, mentres in Terranoa sunt de importu fintzas sas attividades portuales e aeroportuales. In ambas alas non sunt istados iscobertos codiamentos de sos valores de affrontamentu.

Attentzione particulare benit dae sas alas industriales. In s’ala de Assèmini-Maccrarieddu si cunfirmat una minimada a pagu a pagu de sos livellos de anidride solforosa, in lìnia cun s’inclinu de sos ùrtimos annos.

In s’ala de Sarrocu sos livellos mèdios de benzolo sunt in minimamentu rispetu a sos annos colados, chene codiamentos de sas affrontaduras; si registrant oras de punta in calicuna ocasione, ma no medas de ponnere difficultades. S’ala de Portescusu-Portovesme, caraterizada dae unu carrigu mannu de bogadas, mantenet una situatzione medrada. A s’acabu, in s’ala industriale de Portu Turres sos valores de sos impestadura resurtant lebados e totu intro  de sas affrontaduras de sa leze.

In sas alas rurales, sos sete logos de osservassione cunfirmant valores firmos e in manera làsca intro de sos lìmites de sa leze. S’indittadore ozono si mantenet intro de s’affrontadura, mentres sa caraterizatzione de sos prueres fines pro metallos pesantes mustrat valores sutta  de sas affrontaduras e de sos iscopos de sa leze.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”