Prus tutelas pro sa limba sarda. Marilotti de is 5 Isteddos: «Pro salvaguardare su sardu tocat chi ddoe siat su prenu reconnoschimentu de sa limba».

A pustis de degheoto annos su parlamentu est brontu a dare su bia lìbera a sa Carta europea de is limbas regionales o minoritàrias. Aprovada in Istrasburgu su 5 de onniasantu de su 1992, sa Carta fiat istada sutascrita dae s’Itàlia in su 2000 ma dae tando no est istada mai ratificada. Immoe unu disinnu de lege chi tenet comente a primu firmatàriu su senadore de su Movimentu 5 Isteddos Gianni Marilotti, aberit su caminu a custa novidade importante chi at a cunsentire de tutelare mègius a totus is livellos sa limba sarda, in is iscolas comente a in is universidades e in sa pùblica amministratzione, siat pro mèdiu de una programatzione adeguada in is palinsesti de su servìtziu pùblicu siat in sa retza.

«Sa ratìfica de sa Carta europea est una recherta chi dae tempus beniat avantzada dae totu su movimentu linguìsticu sardu» ispiegat Marilotti «pro ite garantit unu reconnoschimentu prus ampru de su patrimòniu culturale nostru. Gràtzias a sa ratìfica, at a èssere possìbile difatis crèschere in manera ulteriore s’impreu de sa limba sarda in sa pùblica amministratzione e in s’àmbitu de s’insegnamentu. Sa ratìfica donat difatis prus fortza a sa lege 482 de su 1999 in contu de minorias linguìsticas e a sa lege regionale in aprovada dae pagu».

Sa Carta est giai istada firmada dae 33 istados membros de su Cussìgiu de Europa e tenet comente obietivu cuddu su de promòvere s’usu de is limbas minoritàrias, pro more de amparare s’eredade e is traditziones culturales europeas, paris cun su respetu de sa voluntade de is sìngulos de pòdere impreare custas limbas in s’àmbitu de is fainas pùblicas o privadas. Su testu de sa Carta s’agatat in  custu ligàmine.

Sa mancada ratìfica sua est istada santzionada dae padu dae s’Artu commissàriu de is minorias natzionales de s’Osce (s’Organizatzione pro sa seguridade e cooperatzione in Europa) Lamberto Zannier, chi su 16 de mese de argiolas colafu, a oru de sa cunferèntzia internatzionale in su tema de is raportos tra Istados in matèria de minorias, aiat torradu a allegare sa netzessidade de “fàghere passos cuncretos pro amparare su deretu de is minorias a mantènnere biva sa cultura issoro” e pro custu aiat cumbidadu su Parlamentu italianu a aviare a sa lestra s’iter pro sa ratìfica de sa Carta europea de is limbas regionales o minoritàrias de Istrasburgu.

«Su respetu de is deretos umanos, paris cun cussos de is persones chi apartenent a minorias linguìsticas, difatis, comente est ispetzificadu in su Tratadu de Lisbona, est unu de is printzìpios subra cales si fundat s’Unione Europea» at naradu Marilotti. «Cun custa ratìfica, sa limba sarda at a tènnere in fines unu prenu reconnoschimentu e at a èssere prus fàtzile a nde cunsentire s’usu in totus is cuntestos, assigurende•nde aici sa salvaguàrdia e s’isvilupu».

Progressistas a cungressu: Massimo Zedda elegidu segretàriu, cumintzadu su negossiu cun su Pd

Su partidu de sos Progressistas in Sardigna at tzelebradu oe su cungressu suo in su Teatru de sas Salinas de Casteddu, sinzande unu momentu importante a pustis de sas reghentes bulluzzas cajonadas dae su “Casu Satta” e dae sas dimissiones dae s’assessoradu a sa Laurantzia chi ant tentu importàntzia meda in custas chidas.

S’assemblea at presentadu noas organizativas de signifficu e polìticas pro sa formatzione regionale, fachidoras printzipalmente a livellu locale e postas in su campu mannu chi sustenet sa Giunta regionale. Intre sas noas printzipales bi est sa revisione de su istatutu, chi at creadu sa frigura de su Segretàriu e torradu a deffinire s’istruttura interna cun sa creatzione de una diretzione cun baranta iscritos, azzuada dae una secretaria ordiminzativa prus istrinta pro sa gestione operativa.

A ghiare su partidu est bistadu elegidu Massimo Zedda, giai presidènte de sa formatzione, cun s’intentu de ghiare su cursu nou de sos Progressistas.

Su cungressu at cunfirmadu s’abertura cara a alliantzas prus istrintas, cumintzende unu faeddu cun su Pd chi si podet revertire in unu pattu federativu, afortigande gai su rolu de su partidu in s’iscena polìtica regionale e afortigande sa presentzia de su tzentru-manca in Sardigna.
Custu cungressu rapresentat prus de unu semplize annoamentu formale: sinnalat una reflessione subra de su tempus benidore de su partidu e subra
de sos prozetos netzessàrios pro tennere pesu in su cuntestu regionale.

S’istrutura noa e sa direzione elegida mustrant una voluntade de afortigare s’unione interna e de si ponnere in manera crara intro de sa bista polìtica de s’ìsula, aberinde·si a azzudos e a caminos cu chi pòtant dare balore a s’esperièntzia de sos Progressistas e afortiga·nde s'identidade in sa longu
sumana, su chi sos membros isperant de pòdere resessire de fàghere dae tempus.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”