Sardigna, su benèssere est sutta de sa mèdia natzionale: serbit unu cambiu de derettura supra salude e istrussione.

Sa Sardigna si acciappat oe in d’una posissione cumplicada po cantu pertocat su benèssere de sos tzittadinos suos. Lu evidentziat s’ISTAT po mesu de s’indittu BesT, chi controllat sas bistas divressas de sa calidade de sa vida in sas provintzias italianas. S’isula non segudat sos livellos medios natzionales, mancari bincat medas bortas cussos de su Mesudie. Intamen, sos datos iscopiant chi custa superioresa, mancari pitticca non podet faghere drommire sonnos pasidos: serbint interventos lestros e mirados, mescamente in sos campos de sa salude e de s’istrussione.

Su disvariu internu de s’iscrocca de sa Sardigna est evidente. Casteddu si annoditat po una condissione sotzio-accolomica de su tottu pius de favore, mentres sa provintzia de su Sud-Sardigna mustrat signales pius mannos de difficultade. Inoghe su benèssere est cuncentradu mescamente in calicuna zura allindada.

Sas difficultades pius graes bessint a fora in duos campos de fundamentu: sa salude e s’istrussione. Po sa sanidade, sa Sardigna presentat indittos chi anneant meda ligados a sa calidade de sa vida e sa cura de sas pessones. Galu pius assustante est sa situassione iscolastica e de sa formatzione. Una parte manna de sa populatzione de edade arta non tenet unu titulu de istudiu prus mannu, e sas cumpetentzias de base de sos istudiantes sunt meda pius bassas in cunfrontu a sa medìa italiana.

Fintas su reddidu de sas familias sardas reflettit una condissione accolomica debbile, mancari adduret menzus de atteras regiones de su Mesudie. Sos disvarios internos, bell’e gai, sunt marcados. Fintzas inube su reddidu medìu paret pius artu, s’ispartidura est divressa: pagos balanzant meda, mentres una arte manna de sa populatzione fadigat a arribbare a sa fine de su mese. Mancari custu cuadru tanadu, carchi signale positivu arribat dae sos campos de sa sicuresa e de s’ambiente.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22

Unu viàzu in s’arte: sos chimbe artistas sardos prus famados de s’istòria

Sa Sardigna, in prus de èssere famada pro sas bistas suas chi che  bogant s’alenu e pro su connottu millenàriu, at bidu  nàschere  artistas medas chi ant lassadu unu sinnu chi no si podet iscantzellare in s’istòria de s’arte italiana e internatzionale. Costantinu Nivola, iscultore e muralista de fama internatzionale, Nivola che at leadu s’arte sua in sos Istados Unidos, partetzipande cun architetos mannos comente Le Corbusier e Marcel Breuer. Sas òperas suas sunt caraterizadas dae s’impreu nou de su tzimentu e de sos materiales locales, condimizande modernidade e connottu.

Pinucciu Sciola, famadu pro sas “predas sonoras”, Sciola at ischidu aunire iscultura e mùsica, revertinde su granitu in istrumentu chi bogat a fora sonos armonicos cando est percossadu. Sas òperas suas, ispartas in totu sa Sardigna e in su mundu, festant sa natura e sas raighinas culturales de s’ìsula, fundinde materiales locales cun una poetica universale.

Zuseppe Biasi, pintore e illustradore, Biasi at contadu sa Sardigna a mesu de friguras prenas de colore e vitalidade. S’arte sua acciappat costùmenes, traditziones e bistas de s’ìsula, torrende·las a interpretare cun d’unu istile chi aunit folclore e modernidade. Sas òperas suas ant dadu unu contribbudu po fàghere connòschere sa Sardigna a foras de sas lacanas suas, influentzande ingendras  de artistas locales.

Maria Lai, artista in medas campiles e ghia de s’arte tessile de oe, Maria Lai at isichidu  revertire su filu e su pannu in istrumentos de issida de fortza  poètica manna. Sos tribaglios suos, a bortas partetzipativos e fatos pro unu logu ispetzìficu, intritzant sa memòria cumone de sa Sardigna cun d’una limba universale. Francu Bussu, intre sos printzipales de s’iscultura e de sa pintura sarda de su Noighentos, Francu Bussu at aunidu rigore tènnicu e fundaria comunicativa. Sas òperas suas iscoperrent temas ligados a su connottu, a sa religione e a sa vida de campagna  de s’ìsula, ma cun d’una
sensibilidade de oe chi los faghet divennere in manera istravanada modernos.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”