In sa maestosa e sulenne guarnitza de sa Sala de su Cunsizzu de palattu Bacaredda, fraicu importante in su coro de Casteddu, si est fatta una tzerimonia de desamplada importantzia e signifficu artu. In custu cuntestu, lughizadu dae sa lughe de s’istoria e de sa tradissione, Irene Testa, eminente figura, impegnada in sa bardiada de sos dirittos de sas
pessones suggettas a affrontaduras de sa libertade personale, at retzidu su premiu de grandesa Ninetta Bartoli.

Custu riconnoschimentu, chi leat su numene dae sa prima sindiga de Italia, eleggida cun braga in sa bidda de importu de Borutta in su 1946, est un riconnoschimentu a sos chi si sunt annoddittados po s’impignu politicu alluttu intro de sas istitutziones, cun d’una attenzione particulare a s’impignu de sas feminas.

S’abbenimentu, organizadu cun cura e dedissione, est bistadu promovidu dae sa setzione de Casteddu de sa Fidapa(Federazione Italiana Donne Arti Professioni e Affari), assotziadu a sa pius connoschida BPW(Business Professiona Women)International. Sa tzerimonia de sa premiassione at bidu sa partezipatzione de personalidades distintas de sas istitussiones, commente su Presidente de su cunsizzu comunale de Casteddu e sos sindigos de sos comunes de Casteddu, Borutta, Arborea, Biddamassargia, Crabhas e medas atteros, tottus assortidos po tzelebrare s’impignu e sa dedissione de Irene Testa.

In su mentres de su solenne momentu, est bistada posta in evidentzia s’importanzia de su tribagliu inscansabbile de Irene Testa e sa dedissione sua po sos presoneris e sas pessonas debiles, e brivas de tutela. Su premiu li est bistadu dadu comente riconnoschimentu po s’impigniu sou custante e sa sensibilidade sua po cussos chi si accattana in situassiones de debbilesa intro de su sistema cumplicadu meda de sas presones.

In su discursu sou, prenu de commossione, cun su cale at atzettadu su premiu, Irene Testa at espressadu ingraenza arta po su riconnoschimentu de grandesa, evidentziande s’onore sou po essere bistada seperada po s’impignu sotziale sou. At arrebronadu s’importantzia de s’unidade de sos intentos po sa protessione de sos dirittos de sos omines e de sa dignidad de tottu sas pessonas, dedicande su premiu a sas mamas chi ant perdidu sos fizzos in daesegus de sas travessas, gai commente cussos chi ant gherradu po sa zustissia e sa veridade.

In mesu de custos, at mentovadu Augusta Zuncheddu, chi at dedicadu 33 annos de sa vida sua chircande
zustissia po su frade Beniamino Zuncheddu, testimonzande s’ostinassione e sa determina po affirmare sos valores de sa zustissia e de sa agualidade. Concruinde s’affriscionosu interventu sou, Irene Testa at iscramadu cun
braga e berbore: “Viva sa feminas!”, tzelebrande sa carraffale forza e s’animu de sas feminas in su cunfruntu cun sas porfias de sa sotziedade de oe, abberinde gai una pagina noa de isperantzia e unione.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22