In su mese de cabidanni 2023, sos mastros chi aint binchidu su cuncursu Gavacciu Primarza 2020 de sa Sardigna, ant in finis alcansadu s’isettu insertu in su rolu, mancari arrivede cun d’unu ritardu de tres annos, in cunfrontu a sa data chi fit prenettada.

Custu protzessu l’ant alcansadu puru a una parte de sos chi fini abiles, e postos apprimu in sa graduatoria de meritu, chi fit bistada ingendrada cun d’una valididade de duos annos. Bell’e gai, a cajone de cuncursos novos, ligados a su PNRR, sos abiles a su cuncursu de su 2020 si sunt accattados e che essere postos assegus a sos binchidores de sos cuncursos novos, beninde privados de s’opportunidade de gosare de su secundu annu de valididade, chi a su cuminzu fit bistadu istabilidu po sa graduadoria.

Sa durada de duos annos de sa graduatoria est bistada accomettada a unu decretu chi fit a accabbadura, ingendrande meda problemas po sos mastros sardos, sos cales si sunt bidos abbutinados, in cunfruntu a sos cumpanzos insoro de sas atteras regiones. Custa situassione at anneadu meda sos interessados, chi ant postu sa chistione a su Cunsizzu Regionale de sa Sardigna, cun d’unu interrogu presentadu dae sos cunsizzeris Migheli Cossa, Annalisa Mele e Annalisa Manca.

Sos mastros binchidores e sos abiles ant dimandadu a subraera a sa Regione Sardigna de espressare sos interessos legittimos insoro, evidentziande s’abbisonzu de podere godire de s’annu de balididade chi a innantis fit bistadu prenettadu po sa graduadoria. Sa chistione est bistada jutta a s’attentzione de su Presidente de sa Giunta, Christian Solinas, e de s’assessore de s’istruzione pubbrica, Andria Biancareddu, cun d’una pregunta fatta dae sos tres cunsizzeris. In custa pregunta, sos cunsizzeris, ant chircadu de cumprendere si sas autoridades de sa Regione, connoscherana sa situassione, e itte cosa cherent faghere po resorvere su problema.

Accrarande chi 106 mastros abiles de sa Sardigna, sunt bistados chentza motivu abbutinados in cunfruntu a sos cumpanzos insoro de sas atterasregiones, sos cunsizzeris ant avidentziadu s’apprettu de pigare misuras po curreggere sa situassione, pro chi sos mastros de sa Sardigna potant operare remirande sas regulas istabilidas, contribbuinde a remintire paridade e zustissia in s’insertu in su rolu.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2023-2024. LR 22/2018, art. 22

Carbònia, su Museo de su Carbone: unu viazu in sos tempos de sa memòria de su Sulcis de sas minas.

In su corizone de Carbònia, a intro de sa ‘idditzola de de Serbariu, b’at a dies de oe unu de sos museos pius de importu de sa Sardigna. Est su Museo de su Carbone, chi est dedicadu a s’istoria de sas minas. Est unu logu chi nos contat non solu s’istoria de cussu logu, ma fintzas sa vida de òmines e fèminas chi po annos e annos ant triballiadu in cussas minas.

Serbariu, inube si triballiaiat dae su 1937 a su 1964, fuit comente una funtana de abba semper bundante, inube sa zente si nche catzaiat su sìdiu de su tribàlliu. Est cussu su logu chi at batidu dinare meda a sa zona, ma puru energia manna a totu s’Itàlia. Su carbone de cussas minas, infatis, daiat tribàlliu a sas fàbricas, a sas tzentrales e a sas ferrovias, diveninde motore de modernizatzione industriale de totu sa natzione nostra.

Addaghi ant serradu sas minas, cussos logos pariat chi nos nche los depimus ismentigare, ca pariat chi non b’aperat abbarradu pius nudda. Invetze, b’ant fatu unu prozetu de recùperu e de valorizatzione manna, dande vida noa a totu cussos logos, chi sunt divènnidos unu museo chi, ancora a dies de oe, betat a pare sa memòria istòrica, sa didatica e sa capatzidade de divulgatzione.

Po chie andat a bìere custu museo, b’at paritzos zassos de visitare. B’est sa lampisteria, chi est su logu inube b’at una mostra chi est aberta totu s’annu e chi nos contat s’istòria de su carbone, de sa mina e de sos caragolos suos,ma puru de sa ‘idda de Carbònia, nàschida in su 1938 po retzire sas famìlias de sos triballiantes. Incue b’at unu muntone de làmpanas antigas chi si impreaiant in sas minas, ma b’at fintzas trastes e documentos, filmigheddos de sos tempos de tando fatos a sos triballiantes e puru intervistas fatas addaghi sa mina fuit zai serrada.

B’at puru fotografias meda de una bellesa rara. In custos caragolos e percolos chi nos permitint de atraessare sa mina, si podent bìere totu sos logos chi cada die sos minadores pupulaiant addaghi andaiant a triballiare. In sa sala Argani bi sunt poi totu sas màchinas chi permitiant su tribàlliu a tempos de tando.

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2024-2025. LR 22/2018, art. 22