Sa Cummissione europea at declaradu estintu in manera ufitziale s’epidemia de pesta suina in s’àrea de bardiamentu de 15 chilòmetros a inghìriu a s’allevamentu de Durgali, in ue in cabudanni fiat istada identificada sa presèntzia de su genotipu 2 in tres porcos. Sa detzisione, votada chenàbura, at a èssere  publicada in manera formale in sa gazeta ufitziale europea sa chida imbeniente.

Su presidente de sa Regione, Christian Solinas, sutalìniat s’importu de evitare su passàgiu a s’annu de restritzione màssima pro s’àrea interessada, in manera diversa de cantu prevìdidu pro casos sìmiles. Sos territòrios incluidos in s’àrea de bardiamentu in cabudanni ant a èssere collocados in parte in sa zona 1, s’àrea “coscinu,” e in parte in sa zona 0, sena restritziones. Dòighi comunos sunt galu in fase de regulamentatzione pro sos porcos  non tzensidos in sa zona 3.

S’assessore regionale de sa Sanidade, Carlo Dòria, atribuit sa detzisione de Bruxelles a su reconnoschimentu de s’epidemia  in Durgali comente  “ocasionale.” Custu est istadu possìbile gràtzias a su bardiamentu ativu de s’Unidade de Progetu pro s’irraighinadura de sa peste suina e a sa collaboratzione de sos assòtzios venatòrios. Sa regorta de datos at cunfirmadu chi s’est tratadu de un’epidemia de “importatzione” meda limitadu.

Gràtzias a sa collaboratzione de sos cassadores, est istadu averguadu chi unos 350 sirbones sunt resurtados negativos, cunfirmende s’ausèntzia de trasmissione de su genotipu 2 in s’agreste. Custu resurtadu, giai tzertificadu dae sa Cummissione europea in s’agabbu de mese de ladàmine, at cumbintu Bruxelles a pigare custa detzisione.

Su presidente Solinas e s’assessora Dòria cuncordant in su fatu chi sa detzisione de Bruxelles rapresentet un’àteru reconnoschimentu de su modellu Sardigna in su chertu contra sa pesta suina africana.

 “Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Salude in arretirada: creschet su pesu de su privadu e s’ ispesa a carrigu de sos tzitadinos

Su sistema sanitàriu pùbbricu sighit a pèrdere positziones, lassande logos semper prus mannos a sas istrutturas privadas, chi in logos diferentes – comente sa riabilitatzione – sunt giai divennidas sa parte importante de s’amparu assistenziale. Mentres sa parte privada cunfirmat sa presentzia sua, creschet in parallelu su costu de sas curas pro sos tzitadinos e creschet sa parte de chie renùntziat a sos trattamentos ca no podet poderare sas ispesas.

Est sa frigura de una privadizatzione a pagu a pagu e silentziosa cunfirmada dae s’anàlisi de sa Fundatzione Gimbe, chi mustrat comente sa salude pùblica siat perdinde capatzidade de risposta e universalidade. In Sardigna, segundu sos ùrtimos datos de sa Ragioneria Generale de s’Istadu po su 2023, sa parte de ispesas pùbbricas destinadas a sas istruturas privadas cunvenzionadas si firmat a su 13,2%, unu balore pius bassu de sa media natzionalema chi in donzi casu cunfirmat una tendèntzia importante.

Su disvàriu intre su chi su servìtziu sanitàriu pùbbricu resurtat a garantire e su chi benit delegadu a su privadu si refletet in deretu subra de sas famìlias. Intre su 2016 e su 2023, s’ispesa agguantada dae sos tzitadinos pro si bortare a istruturas sanitàrias privadas est creschida de su 137%, passende dae pagu prus de 3 miliardos a prus de 7,2 miliardos de èuros. Unu accreschimentu chi non pertoccat solu prestatziones ispetzialìsticas, ma fintzas servìtzios netzessàrios chi giai non sunt prus a disponimentu in tempus zustu in su sistema pùbbricu.

Sa cunsighèntzia est de una natzione in ube s’atzessu a sas curas divenit semper prus diffitzile. Listas de isettu longas, mancàntzias de personale e imbestimentos chi non bastant addescant unu assentu in ube chie si lu podet permittere si bortat a su privadu, mentres àteros renùntziant a esames, bìsitas o teràpias de fundamentu.

Unu cuadru chi torrat a ghettare sa dibatta subra de sa netzessidade de afortigare su servìtziu pùbbricu, garantinde cabidas, prozettazione e capatzidade organizativa.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”