Sunt 47 subra 58 de sos chi nde tenent deretu sos Comunos chi ant formalizadu s’adesione a sa Fundatzione de su Treninu Birde.

Sos Comunos fundadores sunt sos sighentes: Azos, Aritzu, Àrthana, Brebì, Bortigiadas, Bosa, Calanzanus, Tzaramonte, Dèsulu, Elini, Flussio, Gàiru, Jelisuli, Irbonu, Ìsili, Iersu, Làcana, Laerru, Lanusei, Luras, Macumere, Magumadas, Mandas, Maltis, Meana, Modolo, Nulvi, Nuradda, Osilo, Osini, Pèifugas, Piaghe, Sàdili, Santu Antoni’e Calanzanus, Tàtari, Serri, Seui, Sòrgunu, Sune, Tèmpiu, Tinnura, Tonara, Tortuelie, Tresnuraghes, Ulassa, Ussassa, Biddamanna Strisàili.

Sos rapresentantes legales de sos 47 Comunos ant a firmare martis su 5 de nadale in Tàtari, a sas 10, in s’Àula magna de s’Universidade, a sa presèntzia de su notàriu, Andrea Porqueddu, s’atu costitutivu de sa Fundatzione chi tenet comente  òrganos su presidente, sa giunta esecutiva, s’assemblea de partetzipatzione e su revisore de sos contos. Podent otènnere sa cualifica de “partetzipantes”, sena deretu de votu in assemblea, sas pessones fìsicas e giurìdicas, pùblicas e privadas, sos entes e sos assòtzios chi contribuint a sas fines de sa fundatzione. Sa Giunta regionale, pro proposta de s’assessore de sos Trasportos, Antonio Moro, cun una deliberatzione aprovada in su cursu de s’ùrtima setziada, at designadu a sa càrriga de presidente su commercialista Elso Rei, 51 annos, titulare in s’omònimu istùdiu de cummertzialistas e consulentes de traballu.

Sa Fundatzione Treninu birde at a èssere presentada in Tàtari martis 5 de nadale, a sas 10, in s’Àula Magna de s’Universidade, in su cursu de unu cunvegnu abertu a su pùblicu, de su tema “Il treno ad altra velocità”, in ue ant a partetzipare su presidente de sa Regione, Christian Solinas, s’assessore regionale de sos Trasportos, Antonio Moro, su presidente de s’Anci, Emiliano Deiana, Giovanni Pruneddu, dotzente de Deretu de sa navigatzione e de su turismu de s’Universidade de Tàtari, e sa diretora de su mensile “Dove” (Rcs-Corriere della Sera), Simona Tedesco. Prevìdidos sos interventos de su retore Gavino Mariotti, de su sìndigu de Tàtari Gian Vittorio Campus, de su cummissàriu istraordinàriu de sa Provìntzia de Tàtari, Pietro Fois, e de su presidente de su Cussìgiu regionale, Michele Pais.

“Est una die istòrica pro su Treninu birde de sa Sardigna”- at naradu s’assessore Moro-. A pustis de annos meda, sa ferrovia istòrica prus manna  de Europa at agatadu duncas unu sistema de gestione chi potzat garantire finantziamentos pro satisfàghere sas aspetativas e sas aspiratziones de sos entes locales, de sos operadores, de sas impresas, de sos tzitadinos sardos e de sos turistas meda chi cherent unu biàgiu in sa Sardigna prus bera cun su trenu a àtera lestresa”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Salude in arretirada: creschet su pesu de su privadu e s’ ispesa a carrigu de sos tzitadinos

Su sistema sanitàriu pùbbricu sighit a pèrdere positziones, lassande logos semper prus mannos a sas istrutturas privadas, chi in logos diferentes – comente sa riabilitatzione – sunt giai divennidas sa parte importante de s’amparu assistenziale. Mentres sa parte privada cunfirmat sa presentzia sua, creschet in parallelu su costu de sas curas pro sos tzitadinos e creschet sa parte de chie renùntziat a sos trattamentos ca no podet poderare sas ispesas.

Est sa frigura de una privadizatzione a pagu a pagu e silentziosa cunfirmada dae s’anàlisi de sa Fundatzione Gimbe, chi mustrat comente sa salude pùblica siat perdinde capatzidade de risposta e universalidade. In Sardigna, segundu sos ùrtimos datos de sa Ragioneria Generale de s’Istadu po su 2023, sa parte de ispesas pùbbricas destinadas a sas istruturas privadas cunvenzionadas si firmat a su 13,2%, unu balore pius bassu de sa media natzionalema chi in donzi casu cunfirmat una tendèntzia importante.

Su disvàriu intre su chi su servìtziu sanitàriu pùbbricu resurtat a garantire e su chi benit delegadu a su privadu si refletet in deretu subra de sas famìlias. Intre su 2016 e su 2023, s’ispesa agguantada dae sos tzitadinos pro si bortare a istruturas sanitàrias privadas est creschida de su 137%, passende dae pagu prus de 3 miliardos a prus de 7,2 miliardos de èuros. Unu accreschimentu chi non pertoccat solu prestatziones ispetzialìsticas, ma fintzas servìtzios netzessàrios chi giai non sunt prus a disponimentu in tempus zustu in su sistema pùbbricu.

Sa cunsighèntzia est de una natzione in ube s’atzessu a sas curas divenit semper prus diffitzile. Listas de isettu longas, mancàntzias de personale e imbestimentos chi non bastant addescant unu assentu in ube chie si lu podet permittere si bortat a su privadu, mentres àteros renùntziant a esames, bìsitas o teràpias de fundamentu.

Unu cuadru chi torrat a ghettare sa dibatta subra de sa netzessidade de afortigare su servìtziu pùbbricu, garantinde cabidas, prozettazione e capatzidade organizativa.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”