Sa Sardigna sighit a si distìnghere in su panorama gastronòmicu italianu, cun  25 ristorantes e 3 pizzerias tzelebrados in sa Guida Espresso 2022. S’importante reconnoschimentu, atribuidu cada annu dae sa Guida Espresso dedicada a sa coghina italiana, evidèntziat su primore culinàriu de s’Ìsula. A cunfirma de sa costàntzia in su primore, Il Corsaro de Casteddu e Confusion de Porto Cervo poderant sos  “3 Cappelli”, cunfirmende sa resessida giai otenta in su 2021. Sos coghineris Stefano Deidda e Italo Bassi, istellados Michelin, mantenent sa positzione de prestìgiu issoro in sa ghia “I Ristorantes e i vini d’Italia” de ocannu, rapresentende su resurtadu prus artu cròmpidu dae sa Sardigna.

Sa Sardigna, dae nord a sud, bantat como chimbe ristorantes cun “2 Capeddos”, una crèschida manna respetu a s’annu a in antis. Su coghineri famadu carlofortinu Luigi Pomata mantenet sa positzione sua, mentras s’agiunghent a sa lista Hub de Macumere, I Sarti del Gusto in Casteddu, Arkè in Cuartu Sant’Aleni e Da Achille Hotel Moderno in Santu Antiogu.

Leonardo Marongiu, coghineri de s’Hub, cummentat pregiadu: “Semus cuntentos de cust’àteru reconnoschimentu chi evidèntziat sa cosa chi pro nois est prus importante: su valore sotziale de su progetu nostru e sa simplesa chi tramisteus a sos clientes nostros.”

Sos bàntidos non si firmant inoghe, cun àteros 18 ristorantes chi si sunt balangiados su “1 Cappello”. Bator boghes noas s’unint a custa categoria, intre custas Chiaroscuro di Marina Ravarotto in Casteddu, Duanima in su cabulogu sardu, Musciora in S’Alighera e Su Purgatòriu Dani e Pier Restaurant a Tèmpiu.

Sas cunfirmas sunt ateretantu importantes, cun ristorantes de su càlibru de Il Portolano a Santu Paulu Loeri, Somu de Altzaghena-Baja Sardinia, La Rocca de Baja Sardinia e medas àteros chi sighint a mantènnere artos sos livellos de primore culinàriu.

Sas pizzerias sardas non sunt de mancu, cun Framento in Casteddu, Re/Mi in Tàtari e Bosco in Tèmpiu chi ocannu conchistant su reconnoschimentu màssimu de “3 Spighe”. Fintzas Sa Scolla de Casteddu mantenet sa positzione sua de cun “2 Ispicas”.

Sa Sardigna, duncas, si cunfirmat una destinatzione gastronòmica autèntica, unu logu ue sa traditzione culinària e s’innovatzione s’aunint  pro ofèrrere esperièntzias gastronòmicas ùnicas e indimenticàbiles. Sa Guida Espresso 2022 tzèlebrat su talentu e s’aficu de sos coghineris sardos, contribuende a consolidare sa reputatzione de s’Ìsula comente  beru paradisu pro sos amantes de su màndigu bonu.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”