Cada annu, in sa de tres domìnigas de cabudanni, sas biddas Gàiru e Cardedu tzèlebrant sa festa de  Nostra Sennora de Bonucaminu, nòdida fintzas comente “Sa Santa”, su cale bultu torrat a sètzere in sa crèsia parrochiale de Gàiru. Custa festa, cun raighinas profundas in s’istòria locale, unit sa dimensione religiosa e cudda tzivile, interessende sa comunidade in un’eventu de grandu significadu culturale.

Sa chenàbura sero, s’istàtua de “sa Santa” benit carrada dae sa crèsia parrochiale de Gàiru finas a sa crèsia de su campu de Bonucaminu, sighende unu percursu antigu chi rugrat sas biddas de Osini, Ulassa e IJersu. In passadu, custa professone colaiat in caminos diferentes, ca su modernu caminu de “sa costa” fiat istadu fatu in sos annos sessanta. Sa tzelebratzione s’acumprit in sa crèsiedda de su sartu finas a sa domìniga, e si concruit su lunis sero in Gàiru cando “Sa Santa” benit torrada a pònnere in sa crèsia parrochiale sua.

Durante custa festa, in passadu, sos devotos colaiant duas notes  dormende in sos muristenes a s’esternu de sa crèsia. Su sèberu de tzelebrare Nostra Sennora de Bonucaminu in cabudanni, in cointzidèntzia cun su cumintzu de s’annada agrària nòdidu comente  “cabudanni” faghet cumprèndere s’importu de sa Madonna comente  sìmbulu de bona fortuna pro s’incùngia. Si contat chi in tempos antigos, sa Madonna fiat venerada in un’àtera crèsia, posta in sa localidade de Foddini, a presu de su mare. Nointames, sa crèsia fiat istadu distrùida pro timoria de sos antracosi de sos corsaros e de sos bàrbaros. Intre su 710 e su 1015 p.C., sa crèsia fiat istadu torrada a costrùere in s’atuale positzione sua, semper pro s’amparare dae sos atacos morescos, e fintzas sos abitantes de Gàiru aiant lassadu sa marina e si fiant fuidos in su monte.

In su 1801, sa crèsia  est istada ogetu de ristruturatzione. Oe presentat una navada retangulare cun unu cobertura tìpica de sas crèsias de sartu, cun una cobertura in canna, tèulas sardas e traes in linna. Sa fatzada est bianca, arrichida cun unu portale in linna pro s’intrada e una ventana pitica subra s’intrada. Subra de sa cobertura si biet unu campanile cun una campana impreada in sas tzelebratziones in onore de “Sa Santa”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Adiosu a sos timbros in sos passaportos: arribat su sistema digitale nou in sos aeroportos de s’Unione Europea

Dae domìniga càmbiat su modu de biagiare in sos cunfines de s’Unione Europea: adiosu a sos timbros in sos passaportos, pro lassare logu a sa registratzione eletrònica. In fatis est intradu in funtzione su sistema informàticu europeu de intrada/bessida chi at a leare su postu a bellu – a bellu de su controllu a manu de sos documentos pro sos tzitadinos extra-UE chi passant sos cunfines de s’àrea Schengen.

Su sistema, operativu a su comintzu in modalidade graduale, cunsentet de registrare digitalmente intradas e bessidas cun sa rilevatzione automàtica de sos datos biomètricos — imprentas digitales e immàgines de sa cara — de chie intrat o bessit dae s’Unione. Sa punna est de fàghere sos controllos prus in presse, redùere sas filas e afortigare sa seguresa in sas fronteras, assegurende una traciabilidade lestra de sos movimentos.

Ogni borta chi unu biagiadore at a passare unu cunfine esternu Schengen, su sistema at a registrare die, ora, puntu de intrada e durada autorizada de sa permanèntzia, faghende a manera chi non b’apat bisòngiu de su timbru in su passaportu. In custa manera at a èssere prus fàtzile a iscobèrrere si b’at istadu carchi permanèntzia ultres sos lìmites cunsentidos e megiorare sa gestione de sos flussos migratòrios.

S’ativatzione s’at a fàghere a bellu – a bellu in totu sos Paisos de s’àrea Schengen e at a interessare aeroportos, portos e passàgios in terra. S’operatividade cumpleta est previdida in intro de su 2026, cando su sistema at a èssere integradu cun s’autorizatzione eletrònica de biàgiu noa domandada a sos tzitadinos de àteros Paisos chi non tenent bisòngiu de visto. Sas autoridades europeas narant chi su passàgiu a su digitale rapresentat unu passu de importu a cara a una frontera comune prus moderna e chi funtzionat mègius, ma avertent puru sos biagiadores chi bi podet àere carchi rallentamentu a su comintzu in sa fase de rodàgiu.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”