Sa Dop, istituida in su 1981, aiat àpidu deretu comente  sede tzentrale sa Sardigna, Macumere in s’ispetzìficu, tzentru printzipale de sa zona in ue fiat istadu prodùidu in printzìpiu su Casu Romanu “isolanu”.

Si mutit “Pecorino Romano”, ma si produet belle petzi in Sardigna. Semus faeddende de su casu prus famadu de su mundu, su de bator casos italianos prus bèndidu in su mundu.

Su nùmene est dèvidu in manera a sas orìgines suas. Custu casu si produca mescamente in su Làtziu e  fortzis fiat su prus famadu produtu de casaja a s’època de sos antigos romanos. S’istòricu Columella (I sèculu d.C.) nde faeddat in su tratadu suo “De Rùstica”.

Custu casu cun mìgias de annos a palas dae prus de unu sèculu est fatu fintzas in Sardigna e dae unos cantos deghènnios sa produtzione isolana at remplasadu cudda peninsulare. Su motivu originàriu de custu fatu naschet in su sèculu XIX e est prusaprestu crosidadosu.

In s’època de sa espansione màssima sua e de su grandu resessida sua su Romanu devenit de difìtzile produtzione in Roma e in su Làtziu. In su 1884 su sìndigu capitolinu proibit a sos “pizzicaroli” de fàghere salire su casu a s’internu de sos muros tzitadinos. Gasi sas casajas comintzant a s’organizare in su forabidda e in sos sartos, ue naschent sos primos caseifìtzios “modernos”. Custas limitatziones e sa crèschida de sa rechesta leat a sa netzessidade  de agatare territòrios noos acanta fàghere isvilupare sa produtzione. E ue si nono in Sardigna, terra de grandu traditziones agropastorales?

De gosi aiat comintzadu s’aventura de su Casu Romanu in s’Ìsula cun s’unione de sa grandu professionalidade de sos pastores sardos e de s’istòria millenària de custu produtu. Posca, in su segundu pustisgherra, sa Sardigna si fiat pigada belle totu sa “fita” de sa turta, arribbende a su 97% de sa produzione de oe. Sa Dop, istituida in su 1981 aiat àpidu in deretura comente asede tzentrale sa Sardigna, est a nàrrere Macumere, tzentru printzipale de sa zona in ue fiat istadu prodùidu in printzìpiu su Casu Romanu “isolanu”.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Bisestu grae a Igrèsias: betzu abbuttinadu dae unu camiu in s’attraversamentu po sos pedones.

Unu bisestu grae in carrela at iscuttuladu eris manzanu sa tzitade de Igrèsias, cando un’òmine de 75 annos est istadu abbuttinadu dae unu camiu mentres traessaiat sa carrela in s’attraversamentu pro sos pedones de sa carrela de Venètzia. Su betzu est istadu luego azuadu e leadu in còdighe ruju a s’ispedale Brotzu de Casteddu pro more de sas fèrtas tentas, calicuna de sas cales grae in manera particulare.

Segundu sas primas novas, su bisestu est acontèssidu a manzanu tardu, ma sos motivos pretzisos sunt ancora de cumprendere. S’òmine, segundu testimonzos presentes, fiat traessende cun atentzione cando su camiu l’at collidu. Su corpu l’at ghettadu subra de s’asfaltu, causende-li fèridas chi si bidiant e fertas a conca.

Su agghiadore de su mezu, aggiorottadu, s’est firmadu luego pro dare azudu e abisare sos servìtzios de emergèntzia. In su logu sunt intervennidos cun lestresa sos agentes de sa politzia locale e sos carabbineris, chi ant serradu deretu una parte de sa carrela pro permìtere s’arrivu de sos succursos e garantire sa siguresa de sa zura. Pagu a pustis est arrivada un’ambulàntzia de su 118, chi bìdas sas cunditziones crìticas de su betzu, at dimandadu s’interventu de s’elissuccursu pro che lu leare cun lestresa a s’ispidale Brotzu de Casteddu.

Segundu su chi ant relatadu sos duttores, s’òmine at tentu unu corpu grae in conca e medas segadas in sas ancas. In su mamentu, sas cunditziones suas sunt graes meda e sos duttores sunt compudande sas cunditziones suas donzi mamentu. Sas fortzas de s’ordine sunt sighinde sas chircas pro cumprendere s’andamentu pretzisu de su bisestu, ascurtande testimonzos e controllande sos resurtados de sas registratziones vìdeu de sa zura. Non si podet escluire chi fatores comente sa lestresa de su mezu, sa visibilidade o sa distratzione pòtant àere dadu contribbudu a su bisestu.

Su bisestu at creadu preoccupatzione manna intre sos tzittadinos de Igrèsias, meda de sos cales ant ispainadu timoria subra de sa siguresa de sos pedones, subra de totu in zura punnadas dae betzos e pitzinnos.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”