Un’istòria ùnica est capitada in s’istrada istatale 554, a presu de su policlìnicu de Pauli. Sa criadura, Francesco Paderi Sanna, at dimustradu de tènnere meda presse de adobiare a su babbu Luca e a sa mama Alessandra, a su puntu de detzìdere de nàschere diretamente in màchina. Est istadu unu cuntentu mannu acollire unu membru nou in famìlia, ma su sentidu s’amescurat a sa timoria cando sa nàschida acontesset in mesu a su tràficu in unu de sos caminos prus traficados de sa Sardigna.

Sa vida no isetat e non s’apessamentat de su tràficu o de sos chilòmetros de percùrrere pro lòmpere a su puntu de sucursu prus serente. Gasi, sa die a in antis, su frocu tzeleste est istadu apicadu in s’istatale 554, testimòngiu de un’eventu istraordinàriu. “Salude, mi muto Francesco Paderi Sanna e so naschidu in màchina mentras fia andende a s’ispidale. Pro bona sorte, est andadu totus bene! Gràtzias a sos ànghelos chi nos isetaiant a s’intrada, mancari bos potzo assegurare chi apo pèrdidu 10 annos de vida”, at comunicadu su babbu a traessu de sa pàgina sua de Facebook.

Custa istòria chi s’est concruida bene, ponet a campu una problemàtica semper prus atuale: sa reduida de sos prèsidio sanitàrios e de sos naschidòrgios, ue repartos e servìtzios benint semper prus ismesados. Su piticu Francesco no at pòdidu bènnere a su mundu in Murera, su logu suo de apartenèntzia, pro more chi non fiat disponìbile unu repartu de ostetricia. Custu fatu ponet a notu s’importu de garantire servìtzios sanitàrios adeguados e atzessìbiles a totu sas comunidades, de manera chi ogni criadura potzat èssere acollidu in un’ambiente seguru e professionale.

Nointames sas tzircustàntzias imprevistas, sa nàschida de Francesco est istada unu momentu de grandu brègiu pro sa famìlia sua. Su coràgiu e sa prontesa de Luca e Alessandra, acostagiados dae sos ànghelos chi los ant acollidos a s’intrada de s’ispidale, ant contribuidu a fàghere de custa esperièntzia istraordinària un’ammentu chi no ant a iscarèschere mai. Auguramus a Francesco una vida prena de cuntentesa e isperamus chi custa istòria serbat de istìmulu pro garantire servìtzios sanitàrios prus adeguados a totu sas comunidades, fintzas in àreas remotas e cun pagos servìtzios.

“Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna — IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018, art. 22”

Su bistire de sos Mamutzones: identidade e misteriu de sa Barbàgia

Su bistire de sos Mamutzones est unu de sos sìmbulos prus antigos e reconnoschìbiles de sa Sardigna de su connottu, unu bistire chi arregat seculos de istòria, ritos e signifficu. Ligadu a su carrasegare de Mamujada, in su coro de sa Barbàgia, est una de sas espressiones prus cadrias e misteriosas de sa cultura sarda.

Su bistire est fattu de pedde de berbeghe niedda, caratza de linna iscura e sonàzzos ghettados in sas palas. D’onzi elementu tenet unu balore simbòlicu pretzisu: sa pedde ammentat su ligàmene cun sa natura e su mundu pastorale, sa caratza mustrat sa cara àrcaica de s’òmine chi si trasformat in ispìritu, mentres chi sos sonàzzos batent, cun su ritmu fundudu insoro, una boghe antiga chi sonat in sos carruzzos de sa bidda.

Su pesu de su costumene podet passare sos 30 kilos, pro neghe de sos sonàzzos mannos de brunzu fìssados in d’una istrutura de coriu. Si lu pònnere recherret fortza fisica, ma fintzas cuntzentratzione e rispetu pro su connottu. Su movimentu de sos Mamutzones est lentu e cadentzadu, acumpanzadu dae sos Issohadores, friguras bestidas de biancu e ruju chi los ghìant e los inghìriant in sa protzessione.

S’orìgine de custa mascara est cuada dae su misteriu. Carchi istudiosu dda ligat a ritos de fertilitade o de passàgiu intre sas istajones, àteros a tzerimònias de amparu e purificatzione. In donzi casu, su bistire de sos Mamutzones sighit a rapresentare una forma de memòria coletiva, unu connottu bivu chi aunid sa comunidade e affaschinat bisitadores dae totu su mundu.

Oe su bistire est custòidu e tramandadu cun orgòlliu, sìmbulu de identidade, resistèntzia e apartenèntzia. Si lu pònnere no est unu gestu folclorìsticu simple, ma un’atu de continuitade cun su tempus coladu, una manera pro ammentare chi sa Sardigna prus autèntica bivet ancora, in su sonu de sos sonàzzos e in su passu lentu de sos Mamutzones in soro.

“Attività realizzata con il contributo della Regione Sardegna – IMPRENTAS 2024- 2025.LR22/2018, art.22”